Jaki kolor ma Warszawa? Tego o naszym mieście nie wiedzieliście!

Warszawa to miasto zielone. Miasto pod względem przyrodniczym jest unikalną stolicą europejską. Rozwija się świadomie wybierając zielone rozwiązania. Stuprocentowe oczyszczanie ścieków, czy dbanie o edukację przyrodniczą mieszkańców to tylko niektóre atuty pozwalające nam pretendować do tytułu Zielonej Stolicy Europy.

– W Warszawie stawiamy na edukację ekologiczną społeczeństwa. Zbudowaliśmy Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, gdzie kształcimy dzieci, młodzież i seniorów, aby wysiłek włożony w ochronę i pielęgnowanie naszych lasów i przyrody przetrwał wiele lat. Wizyta Pary Królewskiej Belgów w Centrum jest dla nas zaszczytem i potwierdza, że nasze działania w zakresie ekologii idą w dobrym kierunku – mówi Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent m.st. Warszawy.

 Buki strzeliste w Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej (CEL)

W roku 2014 leśnicy z Lasów Miejskich – Warszawa, jednostki miejskiej zarządzającej Centrum Edukacji, nawiązali współpracę z leśnikami z Brukseli. Efektem tej współpracy jest dzisiejsze sadzenie buków strzelistych przez Ich Królewskich Mości Króla i Królową Belgów, Prezydent m.st. Warszawy Hannę Gronkiewicz-Waltz, Dyrektora Lasów Miejskich Karola Podgórskiego oraz Ministrów-Prezydentów z Belgii. Sześć buków, które są darem leśników z regionu Brukseli dla Warszawy, posadzonych zostanie na terenie CEL tworząc Aleję Królewską.

W tym roku przedstawiciele warszawskich Lasów Miejskich podjęli także współpracę
z zarządcami lasów i terenów zielonych w Lizbonie. Taka współpraca to także wymiana poglądów i doświadczeń, która powoli przynosi kolejne owoce. Planowane jest podjęcie międzynarodowych przedsięwzięć i inicjatyw na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców, dzięki zachowaniu dla przyszłych pokoleń jak największej powierzchni lasów w granicach miast oraz odtwarzanie i ochronę ich najcenniejszych fragmentów.

Jednym z takich przedsięwzięć jest utworzenie Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, gdzie prowadzone są zajęcia z edukacji ekologicznej dla każdego – od dzieci w wieku przedszkolnym po seniorów. Podstawowym celem Centrum jest propagowanie zachowań proprzyrodniczych oraz podnoszenie świadomości społecznej w zakresie odpowiedzialnego korzystania z wszystkich funkcji lasu.

Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej znajduje się w granicach zwartego kompleksu leśnego – Lasu Kabackiego. Jest to największy obszar leśny spośród 15 wchodzących
w skład lasów miejskich, a także największy rezerwat województwa mazowieckiego, najliczniej odwiedzany przez mieszkańców Warszawy.

Lasy bukowe na liście UNESCO

Pierwotne lasy bukowe w Karpatach są znakomitym przykładem zachowanego w stanie nienaruszonym kompleksu leśnego strefy umiarkowanej i jednocześnie najbardziej kompletnego systemu ekologicznego europejskich lasów bukowych. Obszar ten jest także bezcennym rezerwuarem materiału genetycznego nie tylko buków, ale także wielu innych gatunków związanych z tego typu siedliskiem leśnym. Obecnie na listę Światowego dziedzictwa UNESCO wpisane są lasy bukowe na Ukrainie, Słowacji i w Niemczech.

Obecnie UNESCO rekomenduje, aby kolejne europejskie pierwotne lasy bukowe zostały połączone w jeden obszar światowego dziedzictwa UNESCO. Dlatego jedenaście krajów, włączając Polskę i Belgię, łączy siły proponując 33 obiekty jako części składowe tego obszaru. Belgijski las Sonia to jeden z największych kompleksów leśnych w Belgii, znajdujący się w regionie Brukseli. Zajmuje obszar o powierzchni ponad 5000 ha.

W Polsce są to lasy w Bieszczadzkim Parku Narodowym, leżące na styku granic Polski, Ukrainy i Słowacji, łączenie 2200 ha. Polska jest na etapie składania dokumentacji i na początku przyszłego roku obiekty te będą weryfikowane przez UNESCO.

 Walory przyrodnicze Warszawy

Warszawa, największe i najludniejsze miasto w Polsce, jest obok Berlina i Sztokholmu jedną z niewielu stolic europejskich, w której lasy znajdują się w granicach miasta
i zajmują znaczne obszary. Obecnie lasy w Warszawie rozciągają się na powierzchni około 8100 hektarów, co stanowi 15% powierzchni miasta.

Wszystkie tereny zielone, wraz z lasami stanowią około 40% powierzchni Warszawy. Są to parki i ogrody, zieleń osiedlowa, przyuliczna i cmentarna, obszary otwarte, lasy i inne. W jej granicach jest 27 kompleksów lasów miejskich, z których 15 zarządzanych jest przez samorząd warszawski, 85 parków oraz dziesiątki zieleńców. Prawy brzeg Wisły
w Warszawie utrzymywany jest w naturalnej postaci i nie posiada żadnych budowli regulacyjnych na odcinku prawie 4 km, co w mieście tak dużym jest ewenementem w skali europejskiej. Teren ten należy to obszarów Natura 2000, a miasto realizuje tam programy ochrony siedlisk ptaków, restytucji łąk zalewowych.

Warszawę otaczają od północy jeden z najcenniejszy i największych parków narodowych w Polsce – Kampinoski Park Narodowy oraz lasy wchodzące w skład Mazowieckiego
i Chojnowskiego Parku Krajobrazowego, Lasy Celestynowskie, Otwockie i Chojnowskie. Wraz z Warszawskim Obszarem Chronionego Krajobrazu stworzyły system ekologicznej osłony stolicy.

Zielona działalność samorządu i mieszkańców

Warszawa poczyniła niezwykły postęp w dziedzinie gospodarki ściekowej. Największa inwestycja środowiskowa Europy Środkowej  – Oczyszczalnia Ścieków „Czajka” (435 300m³/d warszawskich ścieków dziennie) w ostatnich latach poddana została gruntownej modernizacji, przez co spełnia wymagania wynikające z surowych obowiązujących przepisów, a do Wisły nie wpadają już ścieki, ponieważ w 100% są oczyszczone.

Dzięki modernizacji Stacji Uzdatniania Wody „Filtry” Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji, które zaopatrują warszawiaków w wodę od 1886 r., woda
w Warszawie jest czysta i nadaje się do picia prosto z kranu. W latach 2008–2010 wybudowano tu stację ozonowania pośredniego i filtrowania na węglu aktywnym.

W zakresie transportu publicznego Warszawa ogranicza zanieczyszczenia powietrza oraz obniża poziom hałasu, dlatego stawia na transport szynowy. Remont ponad 30 km tras tramwajowych i gruntowna modernizacja kolejnych 30 km szyn oraz budowa nowych torowisk – przedłużenie trasy tramwajowej na, a także dokończenie I linii metra i budowa centralnego odcinka II linii pozwolą na cichsze i bardziej ekologiczne podróżowanie mieszkańców po mieście.

Trwa także modernizacja taboru autobusowego na niskoemisyjny. Zakupionych zostało 10 autobusów elektrycznych, 35 o napędzie gazowym. Dla Warszawy produkowanych jest obecnie 80 przegubowych autobusów z panelami fotowoltanicznymi na dachu, a w planach jest zakup 130 autobusów nisko-emisyjnych. Z kolei budowa sieci 11 parkingów Park&Ride pozwala mieszkańcom Warszawy i pobliskich miejscowości na zostawienie samochodu przy dużych węzłach komunikacyjnych i poruszanie się po centrum miasta komunikacją publiczną. Do 2022 r. planowane jest wybudowanie kolejnych 30 takich parkingów.

Warszawa dba o zieleń w obrębie miasta. Każde wycięte drzewo zostaje zastąpione nowym. W latach 2009-2014 posadzono 170 000 drzew.  Dbamy również o różnorodną roślinność przy miejskich nasadzeniach z uwzględnieniem historycznych rozwiązań, czego przykładem może być Ogród Krasińskich.

Warszawa wdrożyła także system elektronicznego i zdalnego monitorowania zużycia energii i kosztów w placówkach oświatowych, co zmniejszyło emisję CO² w stolicy
i umożliwiło bardziej zrównoważone zarządzanie zużyciem energii. Rozwiązanie to zostało nagrodzone w konkursie Fundacji Promocji Gmin Polskich „Gmina Ekoinnowacji”.

Ekologiczne zmiany w Warszawie idą dwutorowo. Zmienia się infrastruktura, ale zmienia się także podejście mieszkańców. Warszawiacy coraz częściej świadomie podchodzą
do ekologii i jakości życia w mieście, m.in. poprzez zgłaszanie projektów z tego zakresu w ramach budżetu partycypacyjnego.

Coraz więcej warszawiaków przesiada się z samochodu na rower, od kiedy w 2012 r. Warszawa wprowadziła system rowerów publicznych „Veturilo”. Został on uznany za jeden z 10 najlepszych systemów tego typu na świecie. Dwuślady wywołały prawdziwy boomu rowerowy w mieście i przyczyniły się do rozwoju infrastruktury rowerowej. Warszawskie trasy rowerowe mają dzisiaj już 440 km.

Te i inne atuty oraz działania proekologiczne realizowane przez miasto Warszawę i jego mieszkańców powodują, że stolica może pretendować do miana Zielonej Stolicy Europy
w 2018 r. – tytułu przyznawanego przez Komisję Europejską od 2010 r., którym dotychczas mogą się pochwalić Sztokholm, Hamburg czy Kopenhaga.