Pokażą najstarszą polską książkę z XV wieku!

Najstarszą zachowaną do dziś książkę napisaną całkowicie po polsku: „Rozmyślanie przemyskie” – zobaczyć będzie można w sobotę 19 marca w Pałacu Rzeczypospolitej (Krasińskich) w ramach cyklu pokazów PIERWSZE/NAJSTARSZE.

„Rozmyślanie” to średniowieczne opowieści apokryficzne o życiu Jezusa i Marii pochodzące z przełomu XV i XVI w. Wydarzeniu towarzyszą dwa wykłady: ks. prof. Marka Starowieyskiego o apokryfach w najstarszej polskiej literaturze oraz dr Izabeli Winiarskiej-Górskiej o polszczyźnie późnego średniowiecza. Podczas wystawy będzie także możliwość zwiedzenia pałacowych wnętrz z przewodnikiem.

Znajdujący się w zbiorach Biblioteki Narodowej rękopis „Rozmyślania przemyskiego” został sporządzony w początku XVI wieku i jest odpisem starszego utworu. Ten liczący ponad 400 kart zabytek to obszerna opowieść o życiu Marii i Chrystusa, oparta o Ewangelię, legendy i apokryfy. Badacze łączą go z działalnością zakonu Bernardynów. Jest arcyciekawym przykładem polskiej prozy późnego średniowiecza, stanowiąc dowód erudycji i literackich umiejętności pozwalających zebrać historie z rozmaitych źródeł w jeden spójny wykład. „Rozmyślanie” zawiera także wiele treści lekkich, zabawnych, np. opowieści o tym jak Jezus w dzieciństwie pomagał Marii przyprawiać kapustę i jak ożywił gliniane ptaszki by nie zostały zdeptane.

Wybitny badacz literatury staropolskiej Aleksander Brückner napisał, że autor „Rozmyślania przemyskiego” ogarnął wszystko, co średniowieczny świat katolicki wiedział i pragnął wiedzieć o Chrystusie i jego matce. Tę opinię sprzed bez mała wieku potwierdzają również współczesne badania nad zabytkiem.

Wykłady:
• Godz. 15 – wykład ks. prof. Marka Starowieyskiego
„Rozmyślanie przemyskie” na tle apokryfów Nowego Testamentu
Na przykładzie „Rozmyślania przemyskiego” prelegent pokaże, w jaki sposób różnorodne apokryfy Nowego Testamentu były obecne w najstarszej polskiej literaturze.

• Godz. 16.30 – wykład dr Izabeli Winiarskiej-Górskiej
„O Jezusie i Maryji czcienie”, czyli „Rozmyślanie Przemyskie” w oczach historyka języka