Cała Polska w stanie gotowości. Rząd uruchamia plan na 72 godziny

Od czerwca 2025 roku obowiązują przepisy, które w razie zagrożenia całkowicie odmienią codzienność milionów mieszkańców Polski. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ewakuacji ludności nałożyło na lokalne władze konkretne zadania, których realizacja może ruszyć w ciągu kilkunastu godzin. Mieszkańcy powinni być świadomi tego, co ich czeka – bo czas na przygotowania może być bardzo krótki.

Lokalne władze na pierwszej linii

Odpowiedzialność za bezpieczeństwo obywateli spada bezpośrednio na barki wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. To właśnie oni staną się centralnymi koordynatorami operacji przemieszczania ludności w sytuacji zagrożenia. Nowe regulacje zobowiązują ich do natychmiastowego działania – wyznaczenia tras ewakuacji, zorganizowania transportu oraz wskazania miejsc, gdzie mieszkańcy znajdą schronienie.

Podstawą prawną dla tych zmian jest ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej, która weszła w życie 1 stycznia 2025 roku. Rozporządzenie wykonawcze, obowiązujące od 26 czerwca, szczegółowo określa sposób realizacji działań ewakuacyjnych. Na rozwój całego systemu ochrony ludności państwo przeznaczy rocznie minimum 0,3 procent PKB – czyli miliardy złotych.

Kto zostanie ewakuowany pierwszy?

Przepisy jasno wskazują kolejność działań. Priorytet mają osoby najbardziej narażone – dzieci, kobiety w ciąży, seniorzy oraz osoby wymagające stałej opieki medycznej. Transport tych grup ma odbywać się przy wsparciu zespołów ratownictwa medycznego oraz organizacji humanitarnych.

Pozostali mieszkańcy będą przemieszczani etapami, przy zachowaniu zasady niepodzielności rodzin. Przepisy nakładają na wojewodów oraz starostów obowiązek zapewnienia w miejscach tymczasowego pobytu dostępu do żywności, wody pitnej, lekarstw oraz artykułów higienicznych.

Co to oznacza dla Ciebie?

Jeśli myślisz, że takie scenariusze dotyczą tylko filmów katastroficznych – czas zmienić nastawienie. Trwająca wojna za wschodnią granicą oraz rosnące zagrożenia sprawiają, że przygotowania na wypadek kryzysu przestały być abstrakcją. Władze otwarcie przyznają, że planują masowe ewakuacje – i chcą, by obywatele wiedzieli, jak się zachować.

Kluczowe jest, byś nie czekał z przygotowaniami do ostatniej chwili. W momencie ogłoszenia alarmu chaos będzie ogromny. Drogi zablokują się w kilka minut, linie telefoniczne przestaną działać, a w sklepach zabraknie podstawowych produktów. Dlatego władze apelują o stworzenie planu ewakuacyjnego dla całej rodziny już teraz.

Zasada 72 godzin – co musisz wiedzieć?

Rozporządzenie zakłada, że każda osoba podlegająca ewakuacji powinna mieć przygotowany zestaw najpotrzebniejszych rzeczy – tak zwany plecak ewakuacyjny. Jego zawartość ma wystarczyć na trzy doby. To czas, w którym będziesz musiał funkcjonować samodzielnie, zanim służby zapewnią pełne wsparcie.

Co powinno znaleźć się w takim plecaku? Dokumenty tożsamości (dowód, paszport, akty urodzenia), niezbędne leki przyjmowane na stałe, zapas wody butelkowanej oraz żywności długoterminowej (konserwy, batony energetyczne), podstawowa odzież, latarka z zapasowymi bateriami, powerbank, środki higieny oraz apteczka pierwszej pomocy.

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa podkreśla: każdy domownik – włącznie z dziećmi – powinien mieć własny plecak. Do każdego warto dołączyć kartkę z imieniem, nazwiskiem i adresem. Zawartość należy regularnie aktualizować, sprawdzając daty ważności lekarstw i żywności.

System powiadamiania i walka z dezinformacją

Lokalne władze mają obowiązek wykorzystać wszystkie dostępne środki komunikacji, by dotrzeć do mieszkańców z informacją o zagrożeniu. Syreny alarmowe, komunikaty w telewizji i radiu, wiadomości SMS, megafony oraz radiowozy – każdy kanał zostanie użyty, by upewnić się, że nikt nie przegapi ostrzeżenia.

Jednocześnie przepisy kładą ogromny nacisk na walkę z dezinformacją. Doświadczenia z Ukrainy pokazały, jak niebezpieczne mogą być fałszywe komunikaty w czasie kryzysu. Rozprzestrzenianie nieprawdziwych informacji potrafi wywołać panikę równie skutecznie jak realne zagrożenie. Dlatego organy obrony cywilnej będą aktywnie przeciwdziałać fake newsom i ograniczać niekontrolowane przemieszczanie się ludności w kierunkach objętych zagrożeniem.

Praktyczne kroki, które możesz podjąć już dziś

Przygotuj plecak ewakuacyjny i umieść go w łatwo dostępnym miejscu – najlepiej przy wyjściu z domu. Ustal z rodziną plan działania: miejsce spotkania na wypadek rozdzielenia, numery kontaktowe, trasę ewakuacji. Poznaj lokalizację najbliższych punktów ewakuacyjnych w swojej gminie – często są to szkoły, hale sportowe lub inne budynki użyteczności publicznej.

Zapisz w telefonie numery alarmowe i włącz powiadomienia z aplikacji Alert RCB. Regularnie śledź komunikaty lokalnych władz na ich oficjalnych stronach internetowych. Jeśli masz samochód, upewnij się, że zbiornik paliwa jest co najmniej w połowie pełny – w sytuacji kryzysowej stacje benzynowe mogą być zamknięte lub oblężone.

Największe wyzwanie: skala operacji

Problem w tym, że większość samorządów nie ma praktycznego doświadczenia w organizowaniu działań na taką skalę. Ewakuacja małej gminy to jedno, ale przemieszczenie kilkumilionowej aglomeracji wymaga logistyki porównywalnej z największymi operacjami wojskowymi. Dlatego Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Rządowe Centrum Bezpieczeństwa zapowiedziały uruchomienie programów wsparcia dla jednostek samorządu terytorialnego.

Kluczowa będzie także współpraca między województwami. Ewakuacja jednego regionu automatycznie oznacza gigantyczny napływ ludzi do obszarów sąsiednich – te muszą być gotowe na przyjęcie tysięcy, a nawet setek tysięcy osób w bardzo krótkim czasie.

Scenariusz masowej ewakuacji do niedawna wydawał się odległy. Dziś stał się przedmiotem konkretnych, państwowych przygotowań. Nowe przepisy są odpowiedzią na realne zagrożenia – i sygnałem, że warto potraktować bezpieczeństwo rodziny poważnie.