Nowe zasady dla właścicieli studni. Jak zalegalizować studnię bez opłat i kar?

Nowelizacja Prawa wodnego ma umożliwić właścicielom niezgłoszonych studni uniknięcie kar sięgających nawet 60 tys. zł. Dzięki tzw. oknu abolicyjnemu, które ma obowiązywać do 30 września 2027 r., dziesiątki tysięcy gospodarstw będą mogły zalegalizować ujęcia wody bez opłat i bez ryzyka sankcji. To ważna zmiana dla rolników i sposób na uporządkowanie stanu prawnego starych studni.

Nadchodzą kluczowe zmiany dla właścicieli studni. Nowe przepisy pozwolą uniknąć kar sięgających nawet 60 tys. zł

Właściciele tysięcy gospodarstw, zwłaszcza rolniczych, od lat borykają się z problemem niezgłoszonych studni wykopanych jeszcze przez poprzednie pokolenia. Brak wiedzy o konieczności uzyskania pozwolenia wodnoprawnego skutkował dotąd bardzo wysokimi karami administracyjnymi, które mogły sięgać aż 60 000 zł. Teraz sytuacja ma się jednak zmienić — procedowana nowelizacja Prawa wodnego wprowadzi tzw. okno abolicyjne, czyli okres, w którym legalizacja takich ujęć wody będzie możliwa bez żadnych opłat i bez ryzyka nałożenia kar.

Problem starych studni i grożących kar

Niezgłoszone studnie to problem o ogromnej skali — szacuje się, że dotyczy od 20 do nawet 40 tysięcy gospodarstw rolnych. W wielu przypadkach właściciele nie mieli świadomości, że korzystanie ze studni wykopanej przed laty, również przez poprzednich właścicieli ziemi, wymaga formalnego pozwolenia.

Dotychczas brak takiego dokumentu mógł oznaczać poważne konsekwencje finansowe. Kara za nielegalne ujęcie wody mogła wynosić nawet 60 000 zł, co dla wielu rolników było kwotą nie do udźwignięcia i powodowało strach przed kontaktowaniem się z urzędami.

Nowelizacja ma zakończyć ten chaos formalny i przywrócić rolnikom możliwość uregulowania sytuacji bez ryzyka utraty oszczędności życia.

Okno abolicyjne — legalizacja bez kosztów do 30 września 2027

Najważniejszym rozwiązaniem, jakie wprowadza projekt, jest tzw. okno abolicyjne. To specjalny okres, który potrwa do 30 września 2027 roku, i pozwoli właścicielom studni zalegalizować ujęcia wody bez uiszczania opłaty legalizacyjnej i bez obaw o kary pieniężne.

Aby skorzystać z tej możliwości, właściciele będą musieli złożyć wniosek do właściwego oddziału Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Instytucja oceni:

• lokalizację studni,
• warunki gruntowe,
• zgodność ujęcia z wymogami prawa.

Jeśli studnia spełnia normy, zostanie legalnie wpisana do systemu.

Dlaczego legalizacja studni ma tak duże znaczenie?

Reforma ma dwa kluczowe cele:

1. Uporządkowanie sytuacji prawnej tysięcy gospodarstw.
Dla rolników oznacza to spokój prawny i uniknięcie wielotysięcznych kar wynikających przede wszystkim z braku świadomości przepisów.

2. Precyzyjne oszacowanie zasobów wodnych w Polsce.
W obliczu zmian klimatycznych, rosnącej presji na zasoby wodne i coraz częstszych suszy, państwo musi mieć pełniejszy obraz tego, ile ujęć wody funkcjonuje i jakie ilości wody są pobierane.

Dlatego legalizacja starych studni to korzyść nie tylko dla właścicieli, ale także dla całego systemu gospodarowania wodą.

Kiedy zmiany wejdą w życie?

Pierwsze czytanie projektu nowelizacji odbyło się 3 grudnia 2023 roku. Po zakończeniu prac legislacyjnych i podpisaniu ustawy przez prezydenta nowe przepisy zostaną opublikowane w Dzienniku Ustaw i zaczną obowiązywać.

Warto być przygotowanym — im szybciej właściciele zgłoszą swoje studnie po otwarciu okna abolicyjnego, tym sprawniej uda się przeprowadzić proces legalizacji.