Rząd przywraca VAT na żywność. Te sieci nie będą podwyższały cen

Rząd przywraca 5-procentową stawkę VAT na większość produktów spożywczych, kończąc okres obowiązywania obniżki do 0 proc. Od 1 kwietnia mają czekać nas podwyżki cen żywności, jednak największe sieci handlowe zdecydowały się zrekompensować ten wzrost, biorąc na siebie koszty podatku. Zapowiada się ostra walka cenowa o portfele konsumentów.

Kaufland ogłosił, że do 30 kwietnia „zamrozi VAT” i utrzyma dotychczasowe ceny na 10 tys. artykułów spożywczych. Podobną decyzję podjęły już wcześniej Aldi i Lidl, ogłaszając akcje marketingowe o nazwach „VAT STOP” czy „Bierzemy VAT na siebie”.

Największa sieć handlowa w Polsce – Biedronka, nie ujawniła jeszcze swoich planów dotyczących powrotu podwyżki VAT. Jak przyznaje prezes jednego z konkurentów, Biedronka może czekać z ogłoszeniem szczegółów do ostatniej chwili, aby zaskoczyć rywali.

Eksperci są zgodni, że zmiany w VAT tylko zaostrzą trwającą już wojnę cenową na rynku spożywczym. Przewagę w niej mają średnie formaty sklepów, dzięki możliwości elastycznego kształtowania oferty i szybkiego reagowania promocjami.

„Wcześniej czy później koszty takich akcji poniosą klienci lub dostawcy” – ocenia Maciej Ptaszyński, szef Polskiej Izby Handlu, określając znoszenie podwyżki VAT jako czysty zabieg marketingowy.

Andrzej Faliński z Forum Dialogu Gospodarczego zauważa, że intensywna rywalizacja cenowa może doprowadzić do osłabienia mniejszych firm obecnych na rynku. Dyskonty już teraz kontrolują około 45% udziału w rynku detalicznym i walczą o utrzymanie tej pozycji.

Dla konsumentów oznacza to szansę na częściowe zamrożenie cen żywności przynajmniej w najbliższym czasie. Jednak w dłuższej perspektywie nasilająca się konkurencja może negatywnie wpłynąć na różnorodność oferty i doprowadzić do wzrostu cen, gdy sieci przerzucą koszty akcji promocyjnych na nabywców.

Eksperci: to gra marketingowa

Eksperci są zgodni, że tego typu inicjatywy to gra marketingowa i w przyszłości ich koszt i tak zostanie przerzucony na klientów lub dostawców. W rozmowie z „Rz” Andrzej Faliński, prezes Forum Dialogu Gospodarczego nie miał wątpliwości, że powrót 5% stawki VAT tylko zaostrzy trwającą już wojnę cenową na rynku handlu detalicznego. Przewagę w tej batalii mają średnie formaty sklepów, które dzięki swojej elastyczności mogą lepiej kształtować ofertę i szybciej reagować na sytuację rynkową. Ich skuteczność może doprowadzić do osłabienia pozycji mniejszych, niezależnych firm spożywczych. Dyskonty już teraz kontrolują blisko połowę rynku i nadal rywalizują o portfele konsumentów.

Powrót normalnej stawki VAT to kolejne wyzwanie dla branży, zmagającej się z rosnącymi w tempie rocznym cenami żywności. Dodatkowy podatek może zmusić części konsumentów do ograniczenia wydatków na tę kategorię produktów. Wszystko wskazuje na to, że to właśnie walka cenowa zdecyduje o przyszłych udziałach rynkowych poszczególnych graczy.