Wprowadzenie powszechnego świadczenia w wysokości 1300 zł bez żadnych warunków dochodowych – Kiedy wejdzie w życie? [30.06.2023]

Bezwarunkowy dochód podstawowy: 1300 zł dla wszystkich bez względu na status czy dochody.

Bezwarunkowy dochód podstawowy, nowe świadczenie wprowadzane w Polsce, cieszy się coraz większym zainteresowaniem ze względu na swoją uniwersalność. Bez względu na dochody, status rodziny, wiek, zarobki czy wykształcenie, każdy kwalifikuje się do otrzymania miesięcznej kwoty 1300 zł. Idea ta zyskała popularność w wielu krajach, takich jak Finlandia, Francja, Włochy, a także Indie, które prowadziły badania nad tym rozwiązaniem. Obecnie, program wprowadzany w Wielkiej Brytanii, gdzie 30 osób otrzymuje co miesiąc 1600 funtów (ok. 8,3 tys. zł), budzi duże zainteresowanie.

Rządy analizują wpływ bezwarunkowego dochodu podstawowego na beneficjentów, badając, czy skłania ich to do podjęcia dodatkowej pracy, czy też z niej rezygnują. Analizuje się również, czy jakość życia beneficjentów ulega poprawie, czy zwracają oni większą uwagę na higienę osobistą, czy też inwestują w rozwój osobisty i oszczędności. Teoria sugeruje, że regularne otrzymywanie określonej sumy pieniędzy może zmienić styl życia i zachęcić ludzi do dążenia do jego utrzymania, na przykład poprzez podjęcie pracy.

W Polsce również planowane są testy bezwarunkowego dochodu podstawowego. Początkowo program miał być wprowadzony w województwie warmińsko-mazurskim, które boryka się z różnymi problemami społecznymi. Mieszkańcy wybranych gmin mieliby otrzymywać 1300 zł miesięcznie przez dwa lata. Jednak z powodu inflacji brakuje obecnie wystarczających środków na uruchomienie programu, więc data rozpoczęcia nie jest jeszcze znana.

W ramach programu bezwarunkowego dochodu podstawowego nie będzie wymagane składanie dodatkowych dokumentów. Wybrani uczestnicy otrzymywaliby 1300 zł co miesiąc przez dwa lata, niezależnie od kryteriów dochodowych, statusu rodzin czy wieku. Jedynym ograniczeniem byłby obszar, na którym badanie będzie przeprowadzane. Istnieje jednak możliwość rozszerzenia programu na inne regiony po analizie pierwszych wyników.

Pilotaż programu bezwarunkowego dochodu podstawowego jest już w toku w wybranych gminach, takich jak Barciany, Bartoszyce (gmina wiejska), Braniewo (gmina wiejska), Budry, Dubeninki, Górowo Iławeckie, Lelkowo, Sępopol i Srokowo. Wyniki dotychczasowych badań przeprowadzanych w innych krajach wskazują na różnorodne efekty. Większość beneficjentów otrzymujących dodatkowe środki zgłasza poprawę jakości życia i większą troskę o zdrowie. Skutki ekonomiczne różnią się jednak w zależności od kraju, przykładowo odnotowano zarówno wzrost, utrzymanie się na tym samym poziomie, jak i spadek zatrudnienia. Również wzorce konsumpcji ulegają zmianom, na przykład zwiększa się spożycie warzyw i owoców, a spada spożycie mięsa.