Papierosy pod kluczem? Nowa ustawa ogranicza ich dostępność [21.08.2023]

Pierwsze kroki w kierunku eliminacji sprzedaży tytoniu na świecie już zostały podjęte, a teraz Europa pod wodzą Unii Europejskiej podąża w tym samym kierunku. Zakaz handlu papierosami na Starym Kontynencie wydaje się być na wyciągnięcie ręki, zwłaszcza gdy pierwsze państwo decyduje się je usunąć z półek.

Holandia, począwszy od 1 lipca 2024 r., zdecyduje się na radykalny krok, wprowadzając pełny zakaz sprzedaży papierosów w sklepach. Tytoń zniknie z większości punktów sprzedaży, pozostając dostępnym jedynie w wybranych miejscach. Pojawiły się doniesienia, że zakup papierosów będzie możliwy jedynie po uzyskaniu specjalnej zgody. Co ciekawe, liczne sklepy entuzjastycznie podchodzą do tej decyzji, z niektórymi z nich już zaczynającymi ograniczać ofertę tytoniową.

Chociaż Holandia jest pionierem w Europie w zakresie całkowitego zakazu sprzedaży papierosów, to na świecie Bhutan wprowadził już podobne restrykcje w 2004 roku. Ograniczenia dotyczą tam nie tylko sprzedaży, ale i produkcji, z nielicznymi wyjątkami.

Australia również stawia na surową politykę antytytoniową, wprowadzając jednolite opakowania w 2012 roku oraz znacząco podnosząc podatki od papierosów. To sprawia, że jest to jedno z miejsc, gdzie palenie wychodzi najdrożej – koszt paczki papierosów wynosi tam średnio 70 zł.

Niektóre państwa mają ambitne cele, pragnąc ograniczyć liczbę palaczy do 5%. Takim krajem aspirującym do tego miana jest m.in. Wielka Brytania, dążąca do osiągnięcia tego celu do 2030 roku, oraz Szwecja, która może osiągnąć go już w 2024 roku. Polska również miała podobne zamierzenia, jednak pandemia je zakłóciła.

Coraz więcej globalnych sieci handlowych rezygnuje z papierosów. Przykładem może być Lidl, który ma zamiar wycofać je z oferty w Danii do 2028 roku, z potencjalnym rozszerzeniem tego zakazu na resztę Europy.

Jak to wpłynie na Polskę?

Aktualnie polskie sieci handlowe nie wydają oświadczeń na temat globalnych zakazów ani nie informują o podobnych planach na naszym rynku. Polska od 2010 roku skupia się głównie na edukacji i ograniczeniu reklamy tytoniu oraz miejsc, w których można palić.

Rząd Polski wprowadził różne restrykcje, jak np. zakaz sprzedaży papierosów mentolowych. Zaawansowany plan walki z paleniem przedstawił były minister zdrowia Adam Niedzielski, koncentrując się na kilku kluczowych kwestiach, w tym strategii cenowej.

Unia Europejska planuje dyskusję na temat standaryzacji cen papierosów. W listopadzie w Panamie odbędzie się ważne spotkanie dotyczące Konwencji Ramowej WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu. Planowane jest omówienie kwestii podatkowych na poziomie UE, co budzi kontrowersje wśród ekspertów.