Ponad 100 zł rocznie. Nowa opłata obejmie wszystkich Polaków

Nowa propozycja zakłada wprowadzenie opłaty obejmującej wszystkich dorosłych Polaków. Składka miałaby wynosić około 9 zł miesięcznie, co daje 108 zł rocznie. Co ważne, doliczana byłaby do zeznania rocznego, dlatego byłaby nie do pomięcia przez podatnika.

W Polsce planowane są istotne zmiany w finansowaniu mediów publicznych. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (KRRiT) rozważa zniesienie tradycyjnego abonamentu RTV, który od dawna budzi kontrowersje i jest często pomijany przez obywateli.  Obecnie trwają intensywne prace nad projektem ustawy, który został przygotowany przez byłego prezesa TVP Jana Dworaka oraz grupę ekspertów. Projekt przewiduje, że opłata audiowizualna będzie pobierana przez urzędy skarbowe wraz z podatkami, co ma usprawnić system opłat za korzystanie z radia i telewizji.

Zgodnie z projektem, miesięczna składka na TVP i Polskie Radio miałaby wynosić  około 9 zł, co rocznie daje około 108 zł. Opłata miałaby być corocznie waloryzowana. W początkowej fazie wdrażania nowego systemu przewidziano możliwość dofinansowania mediów z budżetu państwa w razie problemów.

Nowe przepisy zakładają stopniowe ograniczanie finansowania mediów publicznych z przychodów reklamowych. Media publiczne miałyby konkurować z komercyjnymi stacjami głównie jakością oferowanych treści. Twórcy projektu podkreślają, że niezależność finansowa zapewnia także niezależność polityczną nadawców.

Zwolnienia z opłaty audiowizualnej

Nowa opłata nie będzie dotyczyła wszystkich obywateli. Zwolnione mają być osoby o bardzo niskich dochodach, z dysfunkcjami, bezrobotni i renciści. Podobne zwolnienia będą obejmować osoby, których dochód nie przekracza płacy minimalnej (z wyjątkiem przedsiębiorców i rolników), a także osoby powyżej 75. roku życia, uczące się oraz do 26. roku życia.

Projekt ustawy jest obecnie szeroko konsultowany. Jeśli zostanie wprowadzony, będzie to jedna z największych zmian w finansowaniu i funkcjonowaniu mediów publicznych w Polsce od dekad. Nowe rozwiązania mają zapewnić stabilność i niezależność finansową instytucji takich jak TVP i Polskie Radio.

Konsekwencje niepłacenia abonamentu RTV

Należy pamiętać, że za niepłacenie abonamentu radiowo-telewizyjnego grożą poważne konsekwencje finansowe. Osoby zalegające z opłatą mogą zostać narażone na zajęcie części emerytury lub wynagrodzenia przez komornika.

Każde gospodarstwo domowe posiadające choćby jeden odbiornik radiowy lub telewizyjny jest zobowiązane do opłacania abonamentu. Liczba urządzeń nie ma znaczenia – liczy się sam fakt ich posiadania. Opłacanie abonamentu za telewizję kablową, satelitarną czy cyfrową nie zwalnia z tego obowiązku.

W 2024 roku miesięczna stawka wynosi 8,70 zł za radioodbiornik i 27,30 zł za odbiornik telewizyjny lub telewizyjno-radiowy, co rocznie wynosi 327,60 zł. Istnieje możliwość opłacenia abonamentu z góry za kilka miesięcy lub cały rok, co wiąże się z pewnymi zniżkami.

W przypadku zwłoki w płatności naliczane są odsetki podatkowe oraz koszty upomnienia. Nie zarejestrowanie posiadanego sprzętu RTV grozi karą w wysokości 30-krotności miesięcznej opłaty abonamentowej (w 2024 roku wynosi to 819 zł).

Jeśli abonament RTV nie zostanie uregulowany pomimo wezwań, Poczta Polska może przekazać sprawę do naczelnika urzędu skarbowego, który ma prawo wszcząć postępowanie egzekucyjne. Zaległość może zostać ściągnięta z wynagrodzenia, emerytury, renty, a nawet z posiadanych nieruchomości.

Jak to wygląda w innych krajach? Czy rzeczywiście jest tak, jak mówi Poczta Polska?

Poczta Polska stoi na stanowisku, że w większości krajów media publiczne finansowane są z pieniędzy obywateli. Rzeczywiście, w większości krajów Europy jest to właśnie taki system, do tego dużo droższy niż ten proponowany w Polsce. Przykładowo w Niemczech wynosiło około 18 euro, co daje blisko 78 zł miesięcznie, a w Finlandii nawet 2,5 proc. dochodów podatnika, co daje czasem 163 euro, czyli maksymalną możliwą stawkę. Przyjrzyjmy się systemom w innych krajach.

• Niemcy: W Niemczech istnieje obowiązkowa opłata na rzecz mediów publicznych (ARD, ZDF i Deutschlandradio), znana jako Rundfunkbeitrag. Opłata wynosi 18,36 euro miesięcznie na gospodarstwo domowe, niezależnie od liczby posiadanych urządzeń.
• Francja: We Francji istnieje „Contribution à l’audiovisuel public” (opłata na rzecz mediów publicznych). Opłata ta wynosi około 139 euro rocznie i jest naliczana na gospodarstwo domowe posiadające telewizor. Zwolnione z niej są osoby powyżej 75. roku życia oraz osoby o niskich dochodach.
• Wielka Brytania: W Wielkiej Brytanii obowiązuje licencja telewizyjna (TV licence), która jest roczną opłatą wynoszącą 159 funtów dla odbiorników kolorowych. Opłata jest obowiązkowa dla każdego gospodarstwa domowego posiadającego telewizor lub korzystającego z usług BBC przez Internet. Osoby powyżej 75. roku życia otrzymujące kredyt emerytalny są zwolnione z tej opłaty.
• Włochy: Włosi płacą roczny abonament RTV zwany „canone Rai”. Wynosi on 90 euro i jest doliczany do rachunku za energię elektryczną. Opłata jest obowiązkowa dla wszystkich gospodarstw domowych posiadających telewizor.
• Dania: W Danii abonament radiowo-telewizyjny został zastąpiony w 2022 roku przez nowy system finansowania, który polega na pobieraniu opłaty audiowizualnej jako część podatku dochodowego. Wysokość opłaty zależy od dochodów podatnika.
• Szwecja: W Szwecji od 2019 roku abonament radiowo-telewizyjny został zastąpiony przez podatek audiowizualny, który wynosi około 1% dochodu podatnika, maksymalnie do kwoty 1 300 SEK rocznie na osobę.
• Austria: W Austrii obowiązuje opłata radiowo-telewizyjna zwana „Rundfunkgebühr”. Wysokość opłaty różni się w zależności od regionu, ale średnio wynosi około 22 euro miesięcznie na gospodarstwo domowe. Opłata ta obejmuje zarówno odbiór telewizji, jak i radia.
• Finlandia: W Finlandii abonament radiowo-telewizyjny został zlikwidowany w 2013 roku i zastąpiony przez podatek audiowizualny. Podatek ten wynosi 2,5% rocznego dochodu podatnika, maksymalnie do kwoty 163 euro rocznie.