Kontrowersyjna renta z ZUS: Alkoholizm może być przepustką do comiesięcznego świadczenia. Sprawdź szczegóły

W polskim systemie zabezpieczeń społecznych istnieje świadczenie, które od lat budzi gorące dyskusje i emocje społeczne. Mowa o rencie przyznawanej osobom, które utraciły zdolność do pracy w wyniku długotrwałego nadużywania alkoholu. Od 1 marca 2025 roku kwota tego świadczenia zostanie zwaloryzowana, co ponownie rozgrzało debatę publiczną na temat zasadności jego istnienia.

Nadchodząca waloryzacja podniesie wysokość świadczenia do 1901,71 złotych brutto dla osób całkowicie niezdolnych do pracy. To znaczący wzrost w porównaniu z obecną kwotą 1780,96 złotych brutto. Osoby z częściową niezdolnością do pracy również mogą liczyć na proporcjonalny wzrost świadczenia. Skala zjawiska jest znacząca – w 2022 roku na wypłatę tych świadczeń przeznaczono ponad 53 miliony złotych z budżetu państwa.

Proces ubiegania się o to świadczenie jest wieloetapowy i wymaga spełnienia szeregu warunków. Podstawą jest udokumentowane przez lekarzy występowanie schorzeń będących następstwem długotrwałego nadużywania alkoholu. Mogą to być zarówno problemy natury psychicznej, jak i poważne schorzenia somatyczne, takie jak choroby układu krążenia czy nowotwory. Kluczowe znaczenie ma też staż ubezpieczeniowy wnioskodawcy.

Procedura przyznawania świadczenia rozpoczyna się od złożenia wniosku w ZUS, który można dopełnić osobiście lub przez internet. Wnioskodawca musi przedstawić szczegółową dokumentację medyczną oraz historię ubezpieczenia. Decyzja o przyznaniu renty zapada po badaniu przez komisję lekarską ZUS, która ocenia stopień niezdolności do pracy.

Szczególnie mocno przeciwko obecnemu systemowi protestuje środowisko rolnicze. Wielkopolska Izba Rolnicza zwraca uwagę na rażącą niesprawiedliwość – rolnicy po 25 latach ciężkiej pracy i regularnego opłacania składek otrzymują świadczenie w takiej samej wysokości. Ta sytuacja rodzi pytania o sprawiedliwość społeczną i właściwe docenianie uczciwej pracy.

Kontrowersje budzi nie tylko sama wysokość świadczenia, ale również jego ideologiczne podstawy. Krytycy wskazują, że system może paradoksalnie zachęcać do destrukcyjnych zachowań, podczas gdy osoby prowadzące odpowiedzialne życie zawodowe nie zawsze mogą liczyć na porównywalne wsparcie państwa. Zwolennicy natomiast argumentują, że jest to forma realizacji konstytucyjnego obowiązku państwa do zapewnienia wsparcia osobom niezdolnym do pracy, niezależnie od przyczyn tej niezdolności.

Temat ten dotyka szerszego problemu konstrukcji systemu zabezpieczeń społecznych w Polsce. Rodzi się pytanie, czy obecne rozwiązania właściwie równoważą odpowiedzialność indywidualną z solidarnością społeczną. Nadchodząca waloryzacja świadczeń może być dobrą okazją do szerszej debaty na temat reformy systemu rentowego w Polsce.

Eksperci wskazują, że zamiast koncentrować się wyłącznie na wysokości świadczeń, należałoby rozważyć wprowadzenie programów aktywizacji zawodowej i społecznej dla osób dotkniętych chorobą alkoholową. Takie podejście mogłoby pomóc w powrocie części świadczeniobiorców na rynek pracy, co byłoby korzystne zarówno dla nich samych, jak i dla całego społeczeństwa.