Płacisz abonament RTV? Sprawdź, czy nie robisz tego niepotrzebnie. Miliony Polaków ma prawo do całkowitego zwolnienia

Abonament RTV pozostaje jednym z najbardziej kontrowersyjnych obowiązków finansowych Polaków posiadających odbiorniki telewizyjne i radiowe. Choć przepisy jasno określają konieczność jego uiszczania, wielu obywateli nie zdaje sobie sprawy, że mogą być całkowicie zwolnieni z tego obowiązku.

Setki tysięcy osób w całym kraju co miesiąc niepotrzebnie wydaje pieniądze na abonament, nie wiedząc o przysługujących im ulgach. Warto sprawdzić, czy należysz do jednej z licznych grup uprawnionych do zwolnienia i jak skutecznie dopełnić formalności, by przestać ponosić te koszty.

Najbardziej uprzywilejowaną grupą w kontekście abonamentu RTV są seniorzy, którzy ukończyli 75 lat. Ta grupa wiekowa korzysta z wyjątkowego przywileju – zwolnienie z opłat abonamentowych przysługuje im automatycznie, bez konieczności składania jakichkolwiek wniosków czy odwiedzania placówek pocztowych. To jedyna kategoria osób, która nie musi podejmować żadnych działań, by skorzystać z ulgi. Zwolnienie to zostało wprowadzone na mocy ustawy z 23 lipca 2015 roku o zmianie ustawy o opłatach abonamentowych i obowiązuje z mocy prawa. Seniorzy w tej grupie wiekowej mogą zatem całkowicie przestać martwić się o regulowanie opłat abonamentowych.

Również młodsi emeryci mają szansę na uzyskanie zwolnienia z abonamentu RTV, jednak w ich przypadku proces jest nieco bardziej skomplikowany. Osoby, które ukończyły 60 lat i otrzymują emeryturę nieprzekraczającą 50% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, są uprawnione do całkowitego zwolnienia z opłat. W przeciwieństwie do seniorów 75+, muszą one jednak dopełnić określonych formalności. Konieczna jest wizyta w placówce Poczty Polskiej, gdzie należy przedstawić dokumenty potwierdzające wysokość otrzymywanego świadczenia emerytalnego oraz złożyć odpowiednie oświadczenie na przygotowanym formularzu.

Lista osób uprawnionych do zwolnienia z abonamentu RTV jest znacznie dłuższa i obejmuje wiele grup społecznych znajdujących się w trudnej sytuacji zdrowotnej lub materialnej. Z opłat zwolnione są osoby z orzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy i samodzielnej egzystencji, które otrzymują świadczenia pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy. Również osoby niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu, oraz osoby niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15%, mogą skorzystać z tego przywileju.

Zwolnienie z abonamentu RTV przysługuje także osobom otrzymującym świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy przyznany przez organy realizujące zadania w zakresie świadczeń rodzinnych. Podobnie, osoby pobierające rentę socjalną z ZUS lub innego organu emerytalno-rentowego nie muszą uiszczać tej opłaty. Warto podkreślić, że uprawnione są również osoby korzystające ze świadczeń pieniężnych z tytułu ustawy o pomocy społecznej.

Sytuacja ekonomiczna stanowi istotny czynnik warunkujący możliwość zwolnienia z abonamentu. Osoby zarejestrowane jako bezrobotne w urzędach pracy mogą również ubiegać się o taką ulgę. Podobnie, osoby posiadające prawo do zasiłku i świadczenia przedemerytalnego są zwolnione z tego obowiązku finansowego. Z kolei osoby z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz weterani będący inwalidami wojennymi lub wojskowymi również znajdują się w grupie uprawnionej do całkowitego zwolnienia z opłat abonamentowych.

Procedura formalna uzyskania zwolnienia jest stosunkowo prosta, choć wymaga osobistego stawiennictwa w placówce pocztowej. Za wyjątkiem seniorów po 75. roku życia, wszystkie pozostałe grupy uprawnione muszą odwiedzić dowolną placówkę Poczty Polskiej i przedstawić odpowiednie dokumenty potwierdzające uprawnienia do zwolnienia. Mogą to być decyzje z ZUS lub KRUS dla emerytów, zaświadczenia z urzędu pracy dla bezrobotnych, czy też orzeczenia o niepełnosprawności. Podczas wizyty konieczne jest również złożenie odpowiedniego oświadczenia na formularzu dostępnym w placówce pocztowej.

Co istotne, zwolnienie z abonamentu RTV nie działa wstecz – obowiązuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wymagane dokumenty i oświadczenie. Na przykład, jeśli emeryt dopełni formalności 15 kwietnia, zwolnienie będzie obowiązywać od 1 maja. Dlatego warto nie zwlekać z wizytą w placówce pocztowej. Dobra wiadomość jest taka, że raz uzyskane zwolnienie obowiązuje bezterminowo, pod warunkiem że uprawniona osoba wciąż spełnia kryteria uprawniające do ulgi.

Dla osób, które nie kwalifikują się do żadnego ze zwolnień, obowiązują standardowe stawki abonamentu RTV ustalone przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. W 2025 roku miesięczna opłata za radioodbiornik wynosi 8,70 zł, co w skali roku daje kwotę 104,40 zł. Z kolei posiadacze odbiorników telewizyjnych lub telewizyjnych i radiofonicznych muszą uiszczać opłatę w wysokości 27,30 zł miesięcznie, czyli 327,60 zł rocznie. Warto zaznaczyć, że opłata za odbiornik telewizyjny zawiera już w sobie opłatę za radio, więc nie ma potrzeby płacenia obu należności oddzielnie.

Interesującym zjawiskiem socjologicznym jest fakt, że to właśnie seniorzy stanowią jedną z największych grup regularnie opłacających abonament RTV. Przyczynia się do tego kilka czynników, takich jak silne przywiązanie do tradycyjnych mediów, które są dla wielu starszych osób głównym źródłem informacji i rozrywki. Istotną rolę odgrywa również wypracowany przez lata nawyk terminowego regulowania wszelkich należności oraz głęboko zakorzenione poczucie obowiązku obywatelskiego. Paradoksalnie, to właśnie ta grupa, która najczęściej ma prawo do zwolnienia, najrzetelniej podchodzi do obowiązku płacenia abonamentu.

W kontraście do seniorów, młodsze pokolenia znacznie rzadziej rejestrują odbiorniki i płacą abonament RTV. Wpływ na to ma przede wszystkim rosnąca popularność platform streamingowych, takich jak Netflix, HBO Max czy Disney+, które stopniowo wypierają tradycyjną telewizję. Młodsi użytkownicy częściej korzystają także z telewizji kablowej lub satelitarnej, mylnie sądząc, że opłaty abonamentowe są już zawarte w miesięcznych rachunkach za te usługi. Warto jednak pamiętać, że zgodnie z obowiązującym prawem, rejestracji podlega każdy odbiornik zdolny do odbioru sygnału telewizyjnego lub radiowego, bez względu na faktyczny sposób jego wykorzystywania.

Obecny system poboru abonamentu RTV jest powszechnie krytykowany jako nieefektywny i przestarzały. Ściągalność tych opłat od lat utrzymuje się na dramatycznie niskim poziomie, co stawia pod znakiem zapytania sens dalszego utrzymywania tego modelu finansowania mediów publicznych. W odpowiedzi na te problemy, rząd rozważa wprowadzenie alternatywnych rozwiązań, które mogłyby zastąpić tradycyjny abonament.

Jedną z proponowanych alternatyw jest wprowadzenie opłaty audiowizualnej, która byłaby automatycznie doliczana do rocznego rozliczenia podatku PIT. Taka opłata byłaby obowiązkowa dla wszystkich podatników, co znacząco zwiększyłoby bazę płatników. Szacowana kwota takiej opłaty to około 8-9 zł miesięcznie, co stanowi znacznie mniejsze obciążenie niż obecny abonament. W tym modelu również przewidziano szereg zwolnień dla określonych grup społecznych, podobnie jak w obecnym systemie.

Drugim rozważanym wariantem jest całkowite odejście od systemu abonamentowego i przejście na finansowanie mediów publicznych bezpośrednio z budżetu państwa. Takie rozwiązanie znacząco uprościłoby system, eliminując koszty związane z poborem abonamentu oraz kontrolą jego płacenia. Jednocześnie jednak mogłoby wzbudzić obawy o niezależność mediów publicznych od aktualnie rządzącej opcji politycznej.

Z nieoficjalnych doniesień medialnych wynika, że żaden z tych planów reformy systemu finansowania mediów publicznych nie zostanie prawdopodobnie wprowadzony przed nadchodzącymi wyborami prezydenckimi. Głównym powodem jest stanowisko obecnego prezydenta Andrzeja Dudy, który wyraził sprzeciw wobec fundamentalnych zmian w systemie finansowania mediów publicznych. W rezultacie, obecny model abonamentu RTV wraz z systemem zwolnień najprawdopodobniej pozostanie w mocy przynajmniej do końca obecnej kadencji prezydenckiej.

Niezależnie od przyszłych zmian w systemie finansowania mediów publicznych, osoby uprawnione do zwolnienia z abonamentu RTV powinny rozważyć skorzystanie z przysługujących im praw. Całkowite zwolnienie z tej opłaty może przynieść oszczędności sięgające ponad 300 złotych rocznie, co szczególnie dla osób o niższych dochodach może stanowić odczuwalną ulgę w domowym budżecie. Warto zatem sprawdzić, czy należysz do jednej z licznych grup uprawnionych i w razie potrzeby niezwłocznie dopełnić niezbędnych formalności w najbliższej placówce Poczty Polskiej.