Mało znane świadczenie z ZUS. 1409 zł co miesiąc
Zakład Ubezpieczeń Społecznych oferuje szereg świadczeń dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Wśród nich znajduje się mało znane, ale niezwykle pomocne wsparcie finansowe – renta szkoleniowa. To świadczenie, o którym wie niewielu Polaków, może okazać się prawdziwym wybawieniem dla osób aktywnych zawodowo, które z powodu wypadku lub choroby straciły możliwość wykonywania swojego dotychczasowego zawodu. W 2025 roku maksymalna kwota tego świadczenia wynosi 1409,18 złotych miesięcznie, a w pewnych przypadkach może wzrosnąć nawet do 1878,91 złotych. Warto przyjrzeć się bliżej temu rozwiązaniu, które pomaga w przekwalifikowaniu się i powrocie na rynek pracy.

Fot. Shutterstock / Warszawa w Pigułce
Renta szkoleniowa to specjalistyczne świadczenie skierowane do osób, które z różnych powodów utraciły zdolność do wykonywania swojej dotychczasowej pracy. Mogą to być osoby po wypadkach, czy też cierpiące na choroby uniemożliwiające kontynuowanie kariery w wyuczonym zawodzie. Istotą tego świadczenia jest zapewnienie środków finansowych na czas przekwalifikowania zawodowego, co daje szansę na rozpoczęcie nowej ścieżki kariery i powrót do aktywności zawodowej. W przeciwieństwie do standardowej renty z tytułu niezdolności do pracy, renta szkoleniowa ma charakter tymczasowy i jest ukierunkowana na powrót beneficjenta na rynek pracy.
Podstawą prawną przyznawania renty szkoleniowej są dwa kluczowe akty prawne. Pierwszy to Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 17 grudnia 1998 roku, a drugi to Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z 30 października 2002 roku. Świadczenie to jest wypłacane zarówno przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, jak i przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, w zależności od tego, gdzie ubezpieczony był zarejestrowany przed utratą zdolności do pracy.
Aby móc ubiegać się o rentę szkoleniową, konieczne jest spełnienie kilku istotnych warunków. Podstawowym kryterium jest niezdolność do pracy w swoim dotychczasowym zawodzie, przy jednoczesnej możliwości podjęcia zatrudnienia po przejściu odpowiedniego przeszkolenia lub przekwalifikowania się. Oznacza to, że osoba ubiegająca się o to świadczenie musi mieć potencjał do powrotu na rynek pracy, choć w innym charakterze niż dotychczas. Nie jest to więc świadczenie dla osób całkowicie niezdolnych do jakiejkolwiek pracy.
Drugim istotnym warunkiem jest posiadanie wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Wymogi w tym zakresie są zróżnicowane w zależności od wieku, w którym powstała niezdolność do pracy. Dla osób, u których niezdolność ta pojawiła się przed ukończeniem 20 lat, wymagany jest zaledwie rok opłacania składek. Dla osób w wieku od 20 do 22 lat są to dwa lata, a dla tych w wieku od 22 do 25 lat – trzy lata. Z kolei jeśli niezdolność do pracy powstała w wieku między 25 a 30 lat, wymagane są cztery lata opłacania składek, a powyżej 30 lat – pięć lat.
Warto podkreślić, że w przypadku, gdy niezdolność do pracy jest bezpośrednim skutkiem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, nie stosuje się wymogu dotyczącego minimalnych okresów składkowych. Jest to istotne udogodnienie dla osób, które doświadczyły tego typu zdarzeń na początku swojej kariery zawodowej, gdy nie zdążyły jeszcze zgromadzić odpowiedniego stażu ubezpieczeniowego. Pozostałe warunki muszą zostać spełnione albo w trakcie trwania ubezpieczenia, albo w ciągu 18 miesięcy od jego zakończenia, co daje pewien margines czasowy na złożenie wniosku.
Wysokość renty szkoleniowej jest ustalana indywidualnie, jednak istnieją pewne ogólne zasady jej obliczania. Standardowo wynosi ona 75 procent podstawy renty, przy czym nie może być niższa niż najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Zgodnie z aktualnymi stawkami obowiązującymi od marca 2025 roku, podstawowa renta szkoleniowa wynosi 1409,18 złotych brutto. Jest to kwota, która ma zapewnić podstawowe utrzymanie w czasie procesu przekwalifikowania zawodowego.
W przypadku osób, których niezdolność do pracy wynika bezpośrednio z wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, świadczenie jest znacznie korzystniejsze. Wynosi ono 100 procent podstawy wymiaru, co przekłada się na kwotę 1878,91 złotych brutto miesięcznie. Ta różnica w wysokości świadczenia odzwierciedla szczególną sytuację osób, które utraciły zdolność do pracy w wyniku zdarzeń bezpośrednio związanych z wykonywaniem obowiązków służbowych.
Procedura ubiegania się o rentę szkoleniową rozpoczyna się od złożenia wniosku ERN w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Istnieje kilka możliwości złożenia tego dokumentu. Można to zrobić osobiście, udając się do dowolnej placówki ZUS na terenie kraju. Dla osób, które wolą uniknąć osobistej wizyty w urzędzie, istnieje możliwość przesłania wniosku za pośrednictwem operatora pocztowego. Najbardziej nowoczesną i wygodną metodą jest jednak złożenie wniosku elektronicznie, za pomocą Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Ta ostatnia opcja jest szczególnie polecana w dobie cyfryzacji i pozwala zaoszczędzić czas na dojazdach i oczekiwaniu w kolejkach.
Do wniosku o rentę szkoleniową należy dołączyć szereg dodatkowych dokumentów. Podstawowym jest formularz ERP-6, zawierający szczegółowe dane o przebiegu okresów składkowych i nieskładkowych. Niezbędne są również dokumenty potwierdzające zatrudnienie, takie jak świadectwa pracy czy umowy o pracę. Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą dostarczyć odpowiednie zaświadczenia z urzędu skarbowego lub ZUS. Kolejnymi wymaganymi dokumentami są te potwierdzające odbytą służbę wojskową, pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, korzystanie z urlopu wychowawczego czy naukę w szkole wyższej, jeśli takie okresy miały miejsce w historii ubezpieczeniowej wnioskodawcy.
Bardzo istotnym elementem dokumentacji są zaświadczenia o uzyskiwanym wynagrodzeniu, które stanowią podstawę do obliczenia wysokości świadczenia. Nie można również zapomnieć o aktualnym zaświadczeniu lekarskim na formularzu OL-9, które musi być wystawione nie wcześniej niż 30 dni przed złożeniem wniosku. Jest to kluczowy dokument potwierdzający niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie.
Jeśli osoba ubiegająca się o rentę szkoleniową nadal pracuje, konieczne jest dołączenie wywiadu zawodowego, który dostarcza szczegółowych informacji o charakterze wykonywanej pracy i przyczynach niemożności jej dalszego wykonywania. W przypadku wypadku w drodze do pracy lub z pracy wymagana jest karta wypadku, a przy chorobie zawodowej – decyzja sanepidu potwierdzająca jej wystąpienie. Te dodatkowe dokumenty są niezbędne do pełnej oceny sytuacji wnioskodawcy i podjęcia właściwej decyzji przez ZUS.
Ważnym aspektem renty szkoleniowej, o którym należy pamiętać, jest zakaz podejmowania pracy zarobkowej przez osoby ją pobierające. Beneficjent nie może również prowadzić działalności gospodarczej w tym okresie. Wynika to z samej istoty tego świadczenia, którego celem jest zapewnienie środków do życia na czas przekwalifikowania zawodowego. Rozpoczęcie pracy podczas pobierania renty szkoleniowej byłoby równoznaczne z odzyskaniem zdolności do pracy, co automatycznie skutkuje wstrzymaniem wypłaty świadczenia. Jest to istotna różnica w porównaniu do niektórych innych świadczeń z ZUS, przy których możliwe jest dodatkowe zarobkowanie z pewnymi ograniczeniami.
Renta szkoleniowa ma charakter czasowy i jest przyznawana standardowo na okres 6 miesięcy. Jest to czas uznany za wystarczający do zdobycia nowych kwalifikacji zawodowych lub przeszkolenia się w innym kierunku. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy proces przekwalifikowania wymaga więcej czasu, istnieje możliwość przedłużenia tego okresu. Wymaga to jednak specjalnego wniosku złożonego przez starostę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Nawet w takich sytuacjach łączny czas pobierania renty szkoleniowej nie może przekroczyć 36 miesięcy, co stanowi maksymalny limit.
Warto również wiedzieć, że standardowy okres 6 miesięcy może zostać skrócony w dwóch przypadkach. Po pierwsze, jeśli okaże się, że beneficjent z różnych względów nie może zostać przekwalifikowany do innego zawodu, co czyni dalsze pobieranie świadczenia bezcelowym. Po drugie, jeśli osoba pobierająca rentę nie poddaje się procesowi przekwalifikowania, czyli nie uczestniczy w szkoleniach lub kursach mających na celu zdobycie nowych umiejętności zawodowych.
Renta szkoleniowa, choć mało znana, jest niezwykle cennym instrumentem polityki społecznej, mającym na celu aktywizację zawodową osób, które z przyczyn zdrowotnych nie mogą kontynuować pracy w swoim dotychczasowym zawodzie. Dzięki temu świadczeniu możliwe jest zdobycie nowych kwalifikacji i rozpoczęcie nowego etapu kariery zawodowej. W przeciwieństwie do standardowej renty, która może być postrzegana jako świadczenie pasywne, renta szkoleniowa ma charakter aktywizujący i jest ukierunkowana na powrót beneficjenta na rynek pracy.
Proces przekwalifikowania zawodowego, który jest finansowany dzięki rencie szkoleniowej, może obejmować różnorodne formy edukacji i szkolenia. Mogą to być kursy zawodowe, szkolenia specjalistyczne, studia podyplomowe czy inne formy zdobywania kwalifikacji. Wybór konkretnej ścieżki przekwalifikowania zależy od indywidualnych predyspozycji beneficjenta, jego dotychczasowego wykształcenia i doświadczenia zawodowego, a także aktualnych potrzeb rynku pracy.
Warto podkreślić, że renta szkoleniowa jest świadczeniem stosunkowo mało znanym wśród polskich pracowników. Wielu z nich, nawet znajdując się w sytuacji uprawniającej do jej otrzymania, nie jest świadomych istnienia takiego rozwiązania. Dlatego tak ważne jest rozpowszechnianie informacji na ten temat, szczególnie wśród osób, które doświadczyły wypadku lub choroby uniemożliwiającej kontynuowanie pracy w dotychczasowym zawodzie. Świadomość możliwości uzyskania wsparcia finansowego na czas przekwalifikowania może znacząco wpłynąć na decyzję o podjęciu tego kroku, a w konsekwencji na dalszą aktywność zawodową.
Renta szkoleniowa to przykład świadczenia, które łączy w sobie elementy zabezpieczenia społecznego z polityką aktywizacji zawodowej. Z jednej strony zapewnia środki finansowe niezbędne do przetrwania trudnego okresu niezdolności do pracy, z drugiej zaś motywuje do zdobywania nowych umiejętności i powrotu na rynek pracy. Jest to świadczenie, które w pełni wpisuje się w nowoczesne podejście do polityki społecznej, gdzie celem nie jest tylko zapewnienie dochodu zastępczego, ale przede wszystkim aktywizacja i reintegracja zawodowa osób, które z różnych przyczyn znalazły się poza rynkiem pracy.
Podsumowując, renta szkoleniowa to niezwykle wartościowe, choć mało znane świadczenie z ZUS, które może pomóc osobom po wypadkach lub chorobach w powrocie do aktywności zawodowej. Maksymalna kwota 1409,18 złotych miesięcznie, a w przypadku wypadków przy pracy nawet 1878,91 złotych, stanowi istotne wsparcie na czas przekwalifikowania. Aby ją otrzymać, konieczne jest spełnienie określonych warunków i złożenie odpowiedniego wniosku wraz z niezbędną dokumentacją. Świadczenie to ma charakter czasowy i wymaga aktywnego uczestnictwa w procesie przekwalifikowania zawodowego. Dla wielu osób może to być szansa na nowy start i kontynuowanie kariery zawodowej mimo przeciwności losu.

Z zawodu językoznawca i tłumacz języka angielskiego. W redakcji od samego początku.