Zaniedbasz ten obowiązek? 5000 zł grzywny na start i obawa o utratę dorobku całego życia. To trzeba zrobić już na początku 2026 roku

Z rozpoczęciem sezonu grzewczego 2025/2026 miliony właścicieli domów powinny sprawdzić, czy dopełniły dwóch kluczowych formalności. Ich brak może kosztować nawet 5000 zł mandatu, ale prawdziwa finansowa katastrofa czeka tych, którzy zlekceważą przeglądy kominiarskie.

Musisz zarejestrować swój piec, inaczej mandat

Od stycznia 2021 roku każdy właściciel i zarządca budynku z własnym źródłem ogrzewania ma obowiązek zgłoszenia go do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków. System CEEB powstał w ramach walki ze smogiem i ma pomóc gminom monitorować, czym ogrzewane są domy w Polsce. Jeśli twój piec został uruchomiony przed 1 lipca 2021 roku, deklarację powinieneś był złożyć najpóźniej do 30 czerwca 2022 roku. Dla nowych instalacji termin wynosi zaledwie 14 dni od pierwszego uruchomienia.

Samo złożenie deklaracji nie zamyka sprawy na zawsze. Każda zmiana źródła ciepła wymaga zgłoszenia do systemu. Wymieniłeś stary piec na nowy? Zainstalowałeś kominek? Przeszedłeś z węgla na gaz? Za każdym razem musisz zaktualizować informacje w CEEB. Rejestracja odbywa się elektronicznie przez stronę zone.gunb.gov.pl lub tradycyjnie w formie papierowej w urzędzie gminy. System nie ogranicza się tylko do kotłów centralnego ogrzewania. Nawet jeśli masz w domu tylko kominek używany okazjonalnie, piec kaflowy czy kozę, wszystkie te urządzenia podlegają obowiązkowi zgłoszenia.

Grzywna za brak deklaracji może wynieść nawet 5000 zł, choć w praktyce sądy często orzekają niższe kary. Jest jednak furta ratunkowa: jeśli złożysz zaległą deklarację zanim urząd dowie się o wykroczeniu, unikniesz kary. Nie czekaj więc z tym do kontroli.

Przegląd kominiarski to nie opcja, to wymóg prawny

Prawo budowlane jasno określa, że każdy właściciel nieruchomości musi przeprowadzać okresowe kontrole przewodów kominowych co najmniej raz w roku. To jednak nie wszystko. Częstotliwość czyszczenia zależy od rodzaju paliwa. Jeśli palisz drewnem, węglem, pelletem lub eko groszkiem, komin musi być czyszczony 4 razy w roku, czyli co 3 miesiące. Dla instalacji gazowych i olejowych wymóg to minimum 2 razy w roku. Przewody wentylacyjne wymagają przeglądu raz w roku.

Od września 2023 roku kończy się era papierowych protokołów. Kominiarz ma obowiązek wprowadzić wyniki przeglądu bezpośrednio do systemu CEEB jako elektroniczny protokół. To właśnie ten e-protokół stanowi jedyny ważny dokument potwierdzający wykonanie przeglądu. Bez niego w oczach prawa przegląd się nie odbył, nawet jeśli kominiarz faktycznie był w domu.

Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego może nałożyć mandat 500 zł za brak aktualnego przeglądu. Sprawdzenie czy dopełniłeś obowiązku jest teraz banalnie proste: wystarczy zajrzeć do bazy CEEB. System pozwala też na łatwe umówienie wizyty kominiarza bezpośrednio przez stronę internetową, gdzie można wybrać konkretną osobę z listy uprawnionych specjalistów w swojej okolicy.

Brak przeglądu oznacza brak odszkodowania

Mandat to nic w porównaniu z tym, co może cię spotkać w przypadku pożaru. Firmy ubezpieczeniowe jasno komunikują: brak aktualnego przeglądu kominiarskiego to podstawa do odmowy wypłaty odszkodowania. Nie ma znaczenia, czy dom był ubezpieczony przez lata i regularnie płaciłeś składki. Jeśli w CEEB nie ma e-protokołu potwierdzającego przegląd w ostatnim roku, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty nawet kilkuset tysięcy złotych odszkodowania.

Wyobraź sobie sytuację: dochodzi do pożaru, strażacy gasząc ogień ustalają, że przyczyną był nieprawidłowy stan techniczny komina. Sprawdzają system CEEB i okazuje się, że ostatni przegląd miał miejsce dwa lata temu albo w ogóle go nie było. W takiej chwili tracisz nie tylko dach nad głową, ale również jakąkolwiek szansę na odbudowę z pieniędzy ubezpieczenia. Cały dobytek przepada, a w najgorszym wypadku zostaje ci jeszcze kredyt na spalony dom.

Statystyki pokazują skalę zagrożenia. W całym 2024 roku w wyniku zatrucia tlenkiem węgla zmarło w Polsce 52 osoby, a w obecnym sezonie grzewczym, który rozpoczął się w październiku 2024 roku, ofiar śmiertelnych jest już 26. Zapchane przewody kominowe to główna przyczyna tragicznych zatruć czadem. Tlenek węgla to bezwonny i bezbarwny gaz, przez co ofiary często nie zdają sobie sprawy z niebezpieczeństwa, aż jest za późno.

Co to oznacza dla ciebie

Jeśli ogrzewasz dom własnymi urządzeniami, sprawdź natychmiast dwie rzeczy. Po pierwsze, czy twoje źródło ciepła jest zgłoszone w systemie CEEB. Zaloguj się na zone.gunb.gov.pl i zweryfikuj status swojej deklaracji. Jeśli nie ma jej w systemie, uzupełnij to bezzwłocznie, najlepiej jeszcze dziś. Im szybciej to zrobisz, tym większa szansa, że unikniesz mandatu.

Po drugie, sprawdź datę ostatniego przeglądu kominiarskiego. Jeśli minął rok od ostatniej kontroli, umów kominiarza na wizytę. Koszt kompleksowego przeglądu z czyszczeniem to wydatek od 250 do 500 zł. W tej cenie otrzymujesz spokój ducha, że twoja rodzina jest bezpieczna, a w razie nieszczęścia ubezpieczyciel nie będzie miał argumentów do odmowy wypłaty odszkodowania.

Pamiętaj, że samo posiadanie kominiarza raz w roku to za mało. Częstotliwość czyszczenia zależy od rodzaju ogrzewania. Jeśli palisz paliwem stałym, komin należy czyścić co 3 miesiące. Oznacza to cztery wizyty kominiarza w roku. To może się wydawać uciążliwe, ale alternatywą jest ryzyko pożaru lub zatrucia czadem.

Nowy sezon, stare zaniedbania

Gminy w całej Polsce przypominają o obowiązkach właścicielom nieruchomości. Rokietnica w województwie wielkopolskim apeluje do mieszkańców o uzupełnienie deklaracji CEEB. Podobne komunikaty pojawiają się w dziesiątkach innych gmin. Władze lokalne coraz częściej przeprowadzają kontrole, szczególnie po zgłoszeniach sąsiadów o nadmiernym kopceniu z komina.

Sezon grzewczy 2025/2026 to kolejna szansa, żeby załatwić zaległe formalności. Wielu właścicieli wciąż nie wie o istnieniu obowiązku zgłoszenia źródła ogrzewania. Szacuje się, że zaledwie 30 do 40 procent budynków zostało wpisanych do systemu CEEB, mimo że ostateczny termin minął ponad dwa lata temu. Organy państwowe przez długi czas nie egzekwowały przepisów, ale obecnie kontrole stają się częstsze.

Nie warto grać w rosyjską ruletkę z własnym bezpieczeństwem i finansami. Dwie proste czynności, rejestracja w CEEB i regularne przeglądy kominiarskie, mogą uchronić cię przed mandatem, ale przede wszystkim przed tragedią. W domach, gdzie czad zbiera śmiertelne żniwo, często okazuje się, że właściciele zaniedbali podstawowe obowiązki. Nie dołączaj do tych statystyk.