Wielkie kontrole. Policjanci na nartach. Mandat to pikuś, prawdziwy dramat zaczyna się w szpitalu

Słońce, skrzący się śnieg, idealnie przygotowany sztruks na trasie i… bar na szczycie góry. Scenariusz znany każdemu narciarzowi: „Zjazd był męczący, chodźmy na jednego grzańca, żeby się rozgrzać”. Zamawiasz aromatyczne wino z korzeniami albo „bombardino” z bitą śmietaną. Wypijasz, czujesz przyjemne ciepło, zapinasz narty i ruszasz w dół. Czujesz się pewnie, wręcz doskonale. Nagle, na muldzie, tracisz równowagę. Wpadasz na innego narciarza. Oboje leżycie, krew na śniegu, ból w kolanie. Po chwili zjawia się GOPR, a zaraz za nimi… patrol policji na nartach. „Dzień dobry, rutynowa kontrola trzeźwości uczestników zdarzenia” – słyszysz, widząc zbliżający się ustnik alkomatu. W tym momencie twoje wakacje zmieniają się w koszmar prawno-finansowy. Bo na stoku obowiązują te same limity alkoholu, co na rowerze, a twoja super-polisa ubezpieczeniowa właśnie przestała działać.

Polska kultura narciarska jest mocno zakrapiana alkoholem. Bary „Après-ski” pękają w szwach nie tylko po zamknięciu wyciągów, ale przez cały dzień. Wielu narciarzy i snowboardzistów żyje w błędnym przekonaniu, że stok to teren prywatny ośrodka, swoisty plac zabaw dla dorosłych, gdzie kodeks drogowy nie sięga. To mit, który co roku kosztuje Polaków dziesiątki tysięcy złotych i masę problemów prawnych. Od 2010 roku w Polsce obowiązuje Ustawa o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich. Ten akt prawny zrównał narciarza „pod wpływem” z pijanym rowerzystą, a policji dał narzędzia do egzekwowania trzeźwości na wysokości 2000 metrów n.p.m.

0,2 promila – granica między zabawą a wykroczeniem

Zapomnij o „jednym piwie na odwagę”. Ustawa jest bezlitosna. Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 1 wspomnianej ustawy: „Zabrania się uprawiania narciarstwa lub snowboardingu na zorganizowanym terenie narciarskim w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu”.

Co to oznacza w liczbach?

• Stan po użyciu alkoholu: od 0,2 do 0,5 promila we krwi (lub 0,1-0,25 mg/l w wydychanym powietrzu). To często efekt jednego mocniejszego grzańca lub dużego piwa wypitego na pusty żołądek na wysokości, gdzie alkohol działa szybciej.
• Stan nietrzeźwości: powyżej 0,5 promila.

Jeśli „wydmuchasz” 0,21 promila, popełniasz wykroczenie. Nie ma taryfy ulgowej.

Policyjny patrol na „deskach”. Co mogą ci zrobić?

Widok policjanta w mundurze na nartach nie powinien nikogo dziwić, zwłaszcza w dużych ośrodkach (Białka Tatrzańska, Szczyrk, Zieleniec) podczas ferii. Patrole narciarskie mają pełne uprawnienia:

Legitymowanie: Mogą sprawdzić twoje dokumenty.

Badanie trzeźwości: Mają przenośne alkomaty i mogą badać wyrywkowo lub (co częstsze) każdego uczestnika kolizji na stoku.

Usunięcie ze stoku: To pierwsza i natychmiastowa sankcja. Policjant (lub zarządzający stokiem) ma prawo odebrać ci karnet (skipass) i nakazać opuszczenie trasy. Nikt nie zwróci ci pieniędzy za niewykorzystany dzień.

Mandat karny: Za jazdę w stanie po użyciu alkoholu (do 0,5 promila) grozi mandat od 300 do 1000 zł. Za jazdę w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5 promila) – mandat może być wyższy, a sprawa może trafić do sądu, który nałoży grzywnę do 5000 zł.

Ważne: W przeciwieństwie do jazdy samochodem, za jazdę na nartach po alkoholu nie tracisz prawa jazdy. To „tylko” wykroczenie, nie przestępstwo (chyba że spowodujesz ciężki wypadek – wtedy wchodzi Kodeks Karny).

Ubezpieczyciel mówi „Sprawdzam”. Klauzula alkoholowa

Mandat 500 zł to jednak najmniejszy problem pijanego narciarza. Prawdziwa katastrofa finansowa czai się w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) twojej polisy turystycznej (NNW i OC w życiu prywatnym). Niemal każda polisa zawiera tzw. klauzulę alkoholową (wyłączenie odpowiedzialności). Brzmi ona mniej więcej tak: „Ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za szkody powstałe, gdy Ubezpieczony znajdował się w stanie po użyciu alkoholu, w stanie nietrzeźwości (…) chyba że nie miało to wpływu na powstanie szkody”.

W praktyce: Jeśli jadąc „po grzańcu” złamiesz nogę i wezwiesz GOPR/TOPR:

W Polsce: Akcja ratunkowa jest darmowa (finansowana z budżetu państwa), więc za helikopter nie zapłacisz. Ale jeśli będziesz chciał odszkodowania z NNW za złamaną nogę – ubezpieczyciel odmówi wypłaty, widząc w notatce policyjnej „stan po użyciu alkoholu”.

Za granicą (Alpy): Tu zaczyna się dramat. Akcje ratunkowe są płatne. Przelot helikopterem w Austrii czy Włoszech to koszt 5 000 – 15 000 euro. Jeśli jesteś trzeźwy, pokrywa to ubezpieczenie. Jeśli jesteś pijany – płacisz z własnej kieszeni. Szpital wystawi ci rachunek za operację, a ubezpieczyciel umyje ręce.

Spowodowałeś wypadek po pijaku? Zapłacisz rentę do końca życia

Najczarniejszy scenariusz: będąc pod wpływem, wpadasz na inną osobę (np. dziecko) i powodujesz u niej ciężki uszczerbek na zdrowiu (skomplikowane złamanie, uraz kręgosłupa). Normalnie zadziałałoby twoje OC w życiu prywatnym (często dodawane do polisy mieszkaniowej lub turystycznej). Ubezpieczyciel zapłaciłby za leczenie ofiary, rehabilitację i zadośćuczynienie. Ale jeśli byłeś pijany, OC nie działa (lub działa, ale ubezpieczyciel zastosuje regres – wypłaci ofierze, a potem zażąda zwrotu od ciebie). Możesz zostać obciążony kosztami leczenia idącymi w setki tysięcy złotych, a w skrajnych przypadkach – obowiązkiem płacenia dożywotniej renty poszkodowanemu. To finansowy wyrok śmierci dla przeciętnej rodziny.

Włochy i Austria – tam nie ma żartów

Jeśli wybierasz się w Alpy, musisz wiedzieć, że tam przepisy są jeszcze bardziej restrykcyjne, a policja („Carabinieri” na nartach we Włoszech) bezwzględna.

Włochy: Od 2022 roku obowiązują nowe, zaostrzone przepisy. Limit to 0,5 promila. Kary za jego przekroczenie sięgają od 250 do 1000 euro. Powyżej 0,8 promila sprawa trafia do sądu, a kara może wynieść nawet 3000 euro. Dodatkowo we Włoszech obowiązkowe jest posiadanie OC narciarskiego – jazda bez niego to kolejny mandat.

Austria: Policja „Alpinpolizei” regularnie patroluje stoki. Kary za jazdę pod wpływem są wysokie, a utrata skipassu jest natychmiastowa.

Co to oznacza dla ciebie? HCU: Jak bezpiecznie korzystać ze stoku?

Narty to wspaniały sport, a góry to miejsce relaksu. Ale relaks nie może oznaczać wyłączenia myślenia. Oto zasady przetrwania ferii:

Białe szaleństwo nie powinno zamienić się w pijane szaleństwo. Stok narciarski to miejsce, gdzie poruszasz się z prędkością samochodu w terenie zabudowanym (50-60 km/h), mając na nogach dwie deski i zerowe strefy zgniotu. Dodawanie do tego alkoholu to proszenie się o tragedię.