Czerwone Strefy w Polsce. Będzie gigantyczna ewakuacja i relokacja mieszkańców?

Mieszkańcy Dolnego Śląska znaleźli się w trudnej sytuacji po decyzji Wód Polskich o wyznaczeniu obszarów wysokiego ryzyka powodziowego w zlewni Nysy Kłodzkiej. Oznaczone na mapach jako „czerwone strefy” tereny obejmują ponad 16 tysięcy działek, na których, według ekspertów, nie powinno być zabudowań mieszkalnych. Władze lokalne uspokajają, że nie planują masowych przesiedleń, ale wielu mieszkańców już teraz obawia się o przyszłość swoich domów i nieruchomości.

Mieszkańcy w zawieszeniu po powodzi

We wrześniu 2024 roku powódź zniszczyła część Kotliny Kłodzkiej, a skutki kataklizmu są odczuwalne do dziś. Niektórzy mieszkańcy wciąż nie wrócili do swoich domów, a niektóre rodziny od miesięcy mieszkają w hotelach lub u bliskich, czekając na decyzje dotyczące odbudowy lub przesiedlenia. Szczególnie dotknięte zostały miejscowości takie jak Lądek-Zdrój, Trzebieszowice, Radochów, Stronie Śląskie i Żelazno, gdzie zalania były najpoważniejsze. W Kłodzku, na przykład na ulicy Chełmońskiego, problem regularnych podtopień trwa od lat, a teraz sytuacja stała się jeszcze trudniejsza.

Wielu mieszkańców zadaje sobie pytanie, czy ich domy nadal będą mogły być ubezpieczone, czy będą mieli możliwość sprzedaży nieruchomości, a przede wszystkim – czy będą mogli w nich bezpiecznie mieszkać. Wpisanie działki do „czerwonej strefy” może oznaczać trudności z uzyskaniem kredytu hipotecznego, a także potencjalne ograniczenia w remontach i rozbudowie.

Rząd szykuje trzy warianty ochrony przed powodzią

Na Dolnym Śląsku odbyło się wyjazdowe posiedzenie nadzwyczajnej komisji ds. powodzi, na którym pełnomocnik rządu Marcin Kierwiński zapowiedział, że po 10 lutego zostaną przedstawione trzy warianty ochrony przeciwpowodziowej dla tego regionu. Każdy z nich ma różnić się kosztami realizacji, zakresem ingerencji w infrastrukturę oraz możliwością dobrowolnych wykupów nieruchomości.

Rząd zapowiada, że rozwiązania będą kompleksowe i obejmą zarówno budowę nowych zabezpieczeń przeciwpowodziowych, jak i wsparcie dla mieszkańców terenów zagrożonych. Wiosną 2025 roku ma ruszyć budowa nowych osiedli dla osób, które straciły domy w wyniku powodzi. Trwają już prace nad ustaleniem lokalizacji i liczby potrzebnych mieszkań.

Wody Polskie planują realizację około 270 projektów związanych z ochroną przeciwpowodziową, które pochłoną 87 milionów złotych. W ramach tych działań mają zostać zmodernizowane wały przeciwpowodziowe, udrożnione koryta rzek oraz naprawione wyrwy w brzegach Nysy Kłodzkiej w powiecie ząbkowickim.

Co dalej z mieszkańcami?

Jednym z najważniejszych tematów, który musi zostać uregulowany, jest ewentualny wykup nieruchomości znajdujących się w strefach wysokiego ryzyka powodziowego. Wojewoda dolnośląska Anna Żabska zapowiedziała, że rząd pracuje nad mechanizmem finansowym, który określi, kto i na jakich warunkach może liczyć na rekompensatę w przypadku konieczności przesiedlenia.

Eksperci zwracają uwagę, że kluczowe będą także kwestie ubezpieczeń i kredytowania nieruchomości. Banki mogą zacząć odmawiać kredytów hipotecznych na zakup domów w „czerwonych strefach”, a firmy ubezpieczeniowe mogą podnieść stawki polis lub wręcz odmówić ich sprzedaży. To może wpłynąć na spadek wartości nieruchomości w tych rejonach, co dodatkowo komplikuje sytuację mieszkańców.

Czy mieszkańcy będą mogli decydować o przyszłości?

Po przedstawieniu wariantów ochrony przeciwpowodziowej odbędą się konsultacje społeczne, podczas których mieszkańcy i samorządy będą mogli zgłaszać swoje opinie i uwagi. Dopiero po ich zakończeniu zostanie wybrany finalny plan działania.

Problem zagrożenia powodziowego w Kotlinie Kłodzkiej nie jest nowy. Już kilka lat temu Wody Polskie analizowały możliwość budowy zbiorników retencyjnych, ale brak środków finansowych i protesty mieszkańców opóźniły realizację inwestycji. Tym razem decyzje muszą zapaść szybko, bo mieszkańcy nie mogą żyć w ciągłej niepewności.

Władze podkreślają, że nikt nie zostanie pozostawiony bez pomocy, ale konkretne rozwiązania dopiero się kształtują. Mieszkańcy mają nadzieję, że nowa strategia ochrony przeciwpowodziowej nie tylko zapewni bezpieczeństwo, ale również pozwoli im normalnie żyć, bez strachu o przyszłość swoich domów.