Czy Polska powinna wyjść z UE? Unia Europejska podzieliła Polaków [SONDAŻ]

Poparcie dla członkostwa Polski w Unii Europejskiej wciąż dominuje, ale najnowszy sondaż pokazuje wyraźne pęknięcie w nastrojach społecznych. Coraz większa grupa Polaków dopuszcza wyjście z UE, a eurosceptycyzm – jeszcze niedawno marginalny – zaczyna odgrywać realną rolę w krajowej debacie politycznej.

Czy Polska powinna opuścić Unię Europejską? Nowy sondaż pokazuje wyraźną zmianę nastrojów

Przez lata członkostwo Polski w Unii Europejskiej było jednym z nielicznych tematów, wokół których panował niemal pełny społeczny konsensus. Najnowszy sondaż United Surveys by IBRiS dla Wirtualnej Polski pokazuje jednak, że ten obraz zaczyna się kruszyć. Choć większość Polaków nadal sprzeciwia się wyjściu z UE, rosnąca grupa zwolenników takiego scenariusza przestaje być marginalna.

Co mówią wyniki sondażu

Na pytanie, czy Polska powinna w najbliższym czasie rozpocząć procedurę wyjścia z Unii Europejskiej, twierdząco odpowiedziało 24,7 proc. badanych. W tej grupie 11,6 proc. wskazało odpowiedź „zdecydowanie tak”, a 13,1 proc. „raczej tak”. To niemal jedna czwarta respondentów.

Przeciwnicy polexitu wciąż stanowią większość. Odpowiedź „zdecydowanie nie” wybrało 48,6 proc. ankietowanych, a „raczej nie” – 17,1 proc. Łącznie daje to ponad 65 proc. sprzeciwu wobec opuszczenia Wspólnoty. Jednocześnie blisko 10 proc. respondentów nie ma w tej sprawie zdania, co eksperci uznają za istotny sygnał niepewności społecznej.

Fakty i tło sprawy

Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 roku. Akcesja była poprzedzona referendum, w którym ponad 77 proc. głosujących opowiedziało się za wejściem do Wspólnoty. Przez kolejne lata poparcie dla członkostwa utrzymywało się na poziomie 80–90 proc.

Obecne dane pokazują jednak długofalowy trend spadkowy. Na osłabienie zaufania do Brukseli wpływają m.in. spory polityczne dotyczące praworządności, sądownictwa i mediów, a także unijne polityki klimatyczne, migracyjne i budżetowe. Część społeczeństwa odbiera działania instytucji europejskich jako nadmierną ingerencję w sprawy krajowe, co wzmacnia narrację o utracie suwerenności.

Nie bez znaczenia jest też fakt, że korzyści z członkostwa nie są odczuwalne w równym stopniu przez wszystkie grupy społeczne. Dla części wyborców Unia Europejska staje się instytucją odległą od codziennych problemów, a to sprzyja narastaniu sceptycyzmu.

Kto popiera wyjście z UE

Sondaż ujawnia wyraźne pęknięcie polityczne. Najwyższe poparcie dla polexitu występuje wśród wyborców ugrupowań prawicowych. Za wyjściem z UE opowiada się 47 proc. sympatyków Prawa i Sprawiedliwości oraz 41 proc. wyborców Konfederacji. Badanie odnosi się do deklarowanych wyborów z 2023 roku, co może oznaczać, że wśród elektoratu prawicy istnieje jeszcze większy potencjał eurosceptyczny.

Po przeciwnej stronie sceny politycznej dominuje postawa jednoznacznie proeuropejska. Wśród wyborców Koalicji Obywatelskiej, Nowej Lewicy i Trzeciej Drogi sprzeciw wobec wyjścia z UE sięga od 83 do 88 proc.

Co to oznacza dla przyszłości

Eksperci zwracają uwagę, że polexit przestaje być w Polsce polityczną abstrakcją. Marcin Duma, prezes IBRiS, podkreśla, że dla części wyborców – szczególnie na prawicy – sprzeciw wobec Unii stał się elementem tożsamości politycznej. Jego zdaniem ignorowanie tej tendencji może prowadzić do powtórzenia scenariusza znanego z Wielkiej Brytanii.

Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest dezinformacja, często inspirowana zewnętrznie, której celem jest podsycanie nastrojów antyunijnych. W połączeniu z wewnętrzną polaryzacją polityczną może to w przyszłości znacząco wpłynąć na debatę o miejscu Polski w Europie.

Choć dziś większość Polaków nadal mówi „nie” polexitowi, wyniki sondażu pokazują wyraźny sygnał ostrzegawczy. Spór o Unię Europejską coraz rzadziej dotyczy wyłącznie polityki zagranicznej. Staje się debatą o kierunku rozwoju państwa i o tym, jak Polacy definiują swoją przyszłość.