Masowe wypłaty z bankomatów w Polsce. Przyszło ostrzeżenie z Europy

Europejskie instytucje finansowe coraz częściej ostrzegają przed potencjalnymi cyberatakami na systemy bankowe, a niektóre rządy oficjalnie zalecają swoim obywatelom posiadanie zapasu gotówki. Holenderski Bank Centralny i szwedzkie władze finansowe rekomendują przechowywanie fizycznych pieniędzy na wypadek awarii systemów bankowych. Chociaż w Polsce nie wydano oficjalnych zaleceń w tej sprawie, obserwuje się gwałtowny wzrost wypłat gotówki. Narodowy Bank Polski odnotował 35-procentowy wzrost operacji gotówkowych w skali kraju, a w dużych miastach wskaźnik ten sięga nawet 40 procent.

Obawy o cyberataki i rosnąca popularność gotówki

W ostatnich miesiącach coraz więcej europejskich instytucji finansowych zwraca uwagę na zagrożenia płynące z cyberprzestępczości. Rosnąca liczba ataków hakerskich na kluczowe sektory gospodarki sprawia, że banki centralne w niektórych krajach otwarcie sugerują obywatelom przygotowanie się na ewentualne zakłócenia. Holenderski Bank Centralny rekomenduje posiadanie zapasu gotówki na minimum kilka dni codziennych wydatków, a szwedzkie władze podają konkretne sumy, które powinny wystarczyć na tydzień życia jednej osoby. W Polsce takich zaleceń nie ma, jednak Polacy zaczęli działać samodzielnie.

Niepewność gospodarcza, rosnące napięcia geopolityczne i wzrost cyberataków sprawiają, że coraz więcej osób decyduje się na przechowywanie części oszczędności w gotówce. Według danych NBP, liczba wypłat gotówkowych w ostatnich tygodniach znacząco wzrosła, a bankomaty w niektórych rejonach kraju są opróżniane szybciej niż zwykle.

Jak reaguje sektor bankowy?

Nagły wzrost zapotrzebowania na gotówkę stanowi wyzwanie dla sektora bankowego, który w ostatnich latach stopniowo ograniczał liczbę bankomatów i oddziałów bankowych, promując płatności bezgotówkowe. Jeszcze w 2024 roku aż 95,3 procent transakcji kartowych w Polsce odbywało się w formie bezgotówkowej, a liczba bankomatów systematycznie malała. Obecne zjawisko masowych wypłat jest odwrotnością tego trendu.

Banki podejmują działania mające na celu zwiększenie dostępności gotówki. W niektórych oddziałach wprowadzono dodatkowe dostawy gotówki do bankomatów, a w placówkach zwiększono limity dziennych wypłat. Niektóre banki rozważają również wydłużenie godzin pracy oddziałów, aby umożliwić klientom realizację wypłat w bardziej dogodnych warunkach.

Ile gotówki warto trzymać w domu?

Chociaż eksperci finansowi nie zalecają przechowywania dużych sum pieniędzy w gotówce ze względów bezpieczeństwa, podkreślają, że warto mieć zapas na wypadek awarii systemów płatniczych. W Europie standardowe rekomendacje oscylują wokół równowartości 200–500 euro na gospodarstwo domowe, co pozwala na pokrycie podstawowych wydatków przez kilka dni. W Polsce, gdzie gotówka wciąż jest popularnym środkiem płatności, wiele osób samodzielnie decyduje się na zabezpieczenie swoich oszczędności w formie fizycznej.

Warto także rozważyć dywersyfikację środków, przechowując część kapitału w walutach obcych, takich jak euro czy dolar amerykański. Jest to rozwiązanie szczególnie polecane w obliczu rosnących napięć geopolitycznych i możliwych wahań kursów walutowych.

Czy gotówka wróci do łask?

Dotychczasowy trend wskazywał na stopniowe odchodzenie od gotówki na rzecz transakcji bezgotówkowych, co było zgodne z polityką wielu rządów i instytucji finansowych. Komisja Europejska wprowadzała regulacje mające na celu ograniczenie transakcji gotówkowych, a w niektórych krajach Unii Europejskiej już teraz obowiązują limity na płatności gotówkowe. W Polsce jednak wzrost wypłat gotówki wskazuje, że konsumenci w obliczu zagrożeń cybernetycznych zaczynają zmieniać swoje nawyki.

Eksperci nie przewidują całkowitego odwrócenia trendu, jednak możliwe jest spowolnienie procesu rezygnacji z gotówki. Wiele osób może teraz częściej decydować się na przechowywanie pewnej kwoty w formie fizycznej, traktując to jako zabezpieczenie na wypadek awarii systemów elektronicznych. Banki centralne, które w ostatnich latach dążyły do ograniczenia roli gotówki, mogą stanąć przed koniecznością ponownego przeanalizowania swojej strategii.

Podsumowanie

Rosnąca liczba cyberataków i ostrzeżenia płynące z europejskich banków centralnych skłoniły wielu Polaków do zwiększenia zapasów gotówki. Pomimo braku oficjalnych zaleceń ze strony polskich instytucji finansowych, liczba wypłat gotówkowych gwałtownie wzrosła, co wskazuje na rosnącą niepewność wśród obywateli. Banki centralne w Holandii i Szwecji rekomendują przechowywanie zapasowej gotówki, a reakcja polskich klientów banków pokazuje, że podobne obawy istnieją także w naszym kraju.

Obecna sytuacja może wpłynąć na przyszłość systemu płatniczego w Polsce. Możliwe, że wzrost zainteresowania gotówką wymusi na bankach i regulatorach ponowną ocenę znaczenia fizycznego pieniądza w gospodarce. Mimo że płatności elektroniczne pozostają dominujące, obecne wydarzenia dowodzą, że w czasach kryzysu tradycyjna gotówka nadal odgrywa istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa finansowego obywateli.