Nowe przepisy już od 25 grudnia! Rewolucja w zgłaszaniu nieprawidłowości! Nowe prawo wchodzi w życie.
Od 25 grudnia wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące sygnalistów, rozszerzające ich możliwości zgłaszania nieprawidłowości oraz ochronę przed działaniami odwetowymi. Od tego dnia sygnaliści mogą zgłaszać naruszenia nie tylko wewnętrznie w miejscu pracy, ale także do organów publicznych, takich jak Rzecznik Praw Obywatelskich, który wstępnie zweryfikuje zgłoszenie i przekaże je do odpowiedniego organu.
Nowe przepisy pozwalają sygnalistom również na publiczne ujawnianie nieprawidłowości, na przykład za pośrednictwem mediów lub serwisów społecznościowych. Sygnalistą może być każda osoba narażona na działania odwetowe, niezależnie od rodzaju i formy zatrudnienia. Ochrona przysługuje również osobom wspierającym sygnalistów i osobom z nimi powiązanym.
Działania odwetowe, takie jak utrata awansu, obniżenie wynagrodzenia czy zwolnienie z pracy, są zabronione na mocy tych przepisów. Ochrona sygnalistów obowiązuje już od 25 września, natomiast od 25 grudnia wprowadzono obowiązek ustanowienia kanałów zgłoszeń zewnętrznych przez organy publiczne i zamieszczenia informacji na ten temat w Biuletynie Informacji Publicznej.
Eksperci, tacy jak radca prawny dr Monika Wieczorek, zauważają, że nowe przepisy mają na celu zwiększenie zaufania do systemu ochrony sygnalistów, ale wymagają dalszej edukacji i otwartości w ich stosowaniu. Wskazują również na potencjalne problemy praktyczne, takie jak trudności w ustaleniu, które organy są właściwe do przyjmowania zgłoszeń.
Ustawa określa dwa kluczowe terminy wejścia w życie przepisów: 25 września oraz 25 grudnia 2024 roku. Jednak niektóre organizacje mylnie interpretują, że obowiązki związane z wewnętrznymi procedurami zgłoszeń zaczną obowiązywać dopiero od stycznia 2025 roku.
Nowe regulacje mają pomóc w budowaniu zaufania do systemu ochrony sygnalistów i zachęcić do zgłaszania naruszeń prawa, co stanowi kluczowy krok w kierunku większej przejrzystości i odpowiedzialności w organizacjach.
Ekspert ds. ekonomii i tematów społecznych. Kocha Warszawę i nowe technologie.