Poszedłeś na zakupy, ale sprzedawca nie chce od Ciebie przyjąć płatności? Ma do tego prawo! Ale tylko w czterech przypadkach

Większość Polaków płaci już kartą lub telefonem, ale wielu nadal woli banknoty i monety. Sprzedawca nie może odmówić przyjęcia gotówki. Sa jednak cztery wyjątki, które często sieęzdarzają.

Kiedy sprzedawca odmówi przyjęcia płatności?

Gotówka wciąż jest królem, przynajmniej na papierze. Banknoty i monety emitowane przez NBP to prawny środek płatniczy w Polsce. To znaczy, że masz prawo zapłacić nimi za zakupy, a sprzedawca musi je przyjąć. Jeśli odmówi, łamie prawo i może dostać karę. Ale jak to bywa z prawem, diabeł tkwi w szczegółach. Są trzy sytuacje, w których sprzedawca może spokojnie powiedzieć „nie” twoim banknotom.

• Pierwszy wyjątek: zakupy online

Logiczne, ale warto przypomnieć. Jeśli kupujesz przez internet, sprzedawca ma pełne prawo odmówić gotówki. Trudno wsadzić banknoty do komputera, prawda?

Zdecydowana większość sklepów internetowych przyjmuje tylko płatności elektroniczne – kartą, przelewem, BLIK-iem czy przez portfele cyfrowe. Niektóre oferują płatność gotówką przy odbiorze, ale to już ich dobra wola, a nie ich obowiązek.

• Drugi wyjątek: automaty i kasy samoobsługowe

Jeśli w sklepie są tylko kasy samoobsługowe, sprzedawca może zrezygnować z przyjmowania gotówki. To samo dotyczy wszystkich automatów – biletomatów, vendingowych maszyn do napojów czy przekąsek.

Część z nich jest wyposażona w system przyjmujący banknoty i monety, ale nie jest to obowiązkowe. Właściciel może zdecydować, że jego automat przyjmuje tylko karty lub płatności mobilne.

• Trzeci wyjątek: imprezy masowe

Organizator koncertu, festiwalu czy meczu może ustalić, że płaci się tylko bezgotówkowo. Musi jednak wcześniej poinformować o tym uczestników i zawrzeć tę informację w regulaminie imprezy.

To rozwiązanie zyskuje na popularności. Ułatwia organizację, przyspiesza obsługę i zwiększa bezpieczeństwo – brak gotówki oznacza mniejsze ryzyko kradzieży.

• Czwarte i najważniejsze: nie ma wydać

Sprzedawca może nie przyjąć płatności i anulować sprzedaż ponieważ nie ma reszty. Polskie prawo mówi jasno: jeżeli chcesz coś kupić gotówką musisz mieć przygotowaną odpowiednią kwotę. Sprzedawca może Ci wydać resztę o ile ją ma. Jeżeli nie ma, może odmówić sprzedazy.

Czy gotówka znika z polskich portfeli?

Statystyki pokazują wyraźny trend. Coraz więcej Polaków płaci kartą, telefonem czy zegarkiem. To szybkie, wygodne i bezpieczne. Większość z nas nosi w portfelu symboliczne kwoty – na wszelki wypadek.

Ale wciąż jest grupa wiernych tradycyjnym płatnościom. Niektórzy nie ufają bankom, inni wolą kontrolować wydatki przez fizyczny kontakt z pieniędzmi. Jeszcze inni po prostu przyzwyczaili się do banknotów i monet.

Co jeśli sprzedawca łamie prawo?

Jeśli sprzedawca bezprawnie odmawia przyjęcia gotówki, można go zgłosić. Grozi mu kara na podstawie art. 135 Kodeksu wykroczeń oraz przepisów o ochronie konsumentów.

W praktyce większość konfliktów da się rozwiązać na miejscu. Wystarczy przypomnieć sprzedawcy, że gotówka to prawny środek płatniczy i ma obowiązek ją przyjąć. Jeśli nie pomaga, można poprosić o kierownika lub zagrozić zgłoszeniem.

Co z przyszłością gotówki?

Unijne przepisy sugerują, że gotówka będzie coraz bardziej ograniczana. Niższe limity, obowiązek identyfikacji przy większych kwotach, zachęty do płatności elektronicznych.

Z drugiej strony, gotówka zapewnia prywatność i anonimowość transakcji. Nie każdy chce, żeby bank śledził wszystkie jego zakupy. To ważne prawo, które warto chronić.

Na razie możesz płacić banknotami i monetami w większości miejsc. Pamiętaj tylko o trzech wyjątkach i nie próbuj kupować online, wsuwając banknoty do komputera.