Rewolucja w zasiłkach. Oto zmiany, które wywołały radość wśród obywateli [14.07.2023]

W odpowiedzi na nowelizację Kodeksu pracy z dnia 26 kwietnia, modyfikacje wprowadzane do przepisów związanych z zasiłkiem macierzyńskim i chorobowym są następujące:

1. W przypadku zasiłku macierzyńskiego w trakcie urlopu rodzicielskiego, ten teraz obowiązuje przez dłuższy okres, który wynika z nowego regulaminu określonego w Kodeksie pracy dotyczącego urlopu rodzicielskiego. Okres urlopu został wydłużony, co skutkuje dłuższym okresem wypłaty zasiłku.

Poniższa tabela ilustruje, jak długość wypłaty zasiłku macierzyńskiego zależy od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu lub adoptowanych:

Liczba dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub przyjętych na wychowanie	Przez ile czasu jest wypłacany zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego
1	41 tygodni
2 lub więcej	43 tygodnie
w szczególnych warunkach opisanych niżej	38 tygodni

Zasiłek jest wypłacany przez 38 tygodni, gdy:

• niezawodowa rodzina zastępcza przyjmuje do opieki dziecko do 7 roku życia (lub do 10 lat, jeśli obowiązek szkolny dziecka został odroczony),
• ubezpieczona osoba adoptuje dziecko do 14 roku życia i złoży wniosek o przysposobienie.

1.2 Dla dzieci urodzonych lub adoptowanych, które mają zaświadczenie zgodnie z ustawą „Za życiem”, długość wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest następująca:

Liczba dzieci urodzonych przy jednym porodzie lub przyjętych na wychowanie	Przez ile czasu jest wypłacany zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego w związku z ustawą „Za życiem”
1	65 tygodni
2 lub więcej	67 tygodni
w szczególnych warunkach opisanych niżej	62 tygodnie

Zasiłek jest wypłacany przez 62 tygodnie, gdy:

• niezawodowa rodzina zastępcza przyjmuje do opieki dziecko do 7 roku życia (lub do 10 lat, jeśli obowiązek szkolny dziecka został odroczony),
• ubezpieczona osoba adoptuje dziecko do 14 roku życia i złoży wniosek o przysposobienie.

Aby otrzymać zasiłek macierzyński na powyższych warunkach, musisz złożyć oświadczenie potwierdzające, że dziecko ma odpowiednie zaświadczenie (zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy „Za życiem”).

Należy pamiętać, że każde z ubezpieczonych rodziców ma wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, które nie mogą zostać przeniesione na drugiego rodzica. Skorzystanie z co najmniej 9 tygodni urlopu rodzicielskiego oznacza wykorzystanie tej części urlopu przez pracownika – rodzica dziecka.

2. Jeżeli złożysz wniosek o zasiłek macierzyński za pełen okres urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego do 21 dni po porodzie lub adopcji, zasiłek wynosi 81,5% podstawy jego wymiaru. Za 9 tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego z rodziców, zasiłek zawsze wynosi 70% podstawy jego wymiaru.
3. Z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego można skorzystać jednorazowo lub może on być podzielony maksym… Kodeksu pracy w nowym brzmieniu, nie udziela się, jeżeli pracownik korzystał z urlopu rodzicielskiego albo jego części udzielonej na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym.

Zgodnie z art. 34 ust. 1–3 ustawy zmieniającej, zasady dotyczące zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego, przysługującego za czas, o którym mowa w art. 1821a § 4 Kodeksu pracy w nowym brzmieniu, stosuje się do pracownika, który w okresie od 2 sierpnia 2022 r. do 26 kwietnia 2023 r. korzystał z urlopu rodzicielskiego albo jego części lub miał prawo do takiego urlopu udzielonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym.

Pracownikowi, który na dzień 26 kwietnia 2023 r. korzysta z urlopu rodzicielskiego albo jego części udzielonej na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym, nie przysługuje prawo do skorzystania z dodatkowego urlopu rodzicielskiego, o którym mowa w art. 1821a § 4 Kodeksu pracy w nowym brzmieniu. Jednakże jeżeli korzystanie z urlopu rodzicielskiego albo jego części zakończyło się przed dniem 26 kwietnia 2023 r., prawo do skorzystania z dodatkowego urlopu rodzicielskiego przysługuje, jeżeli pracownik nie wyczerpał jeszcze praw do urlopu rodzicielskiego udzielonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy w brzmieniu dotychczasowym.

6. W przypadku śmierci ubezpieczonej matki Jeżeli ubezpieczona matka zmarła podczas urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu dodatkowego, ubezpieczony ojciec ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za pozostałą część tych urlopów.

Jeżeli ubezpieczona matka zmarła podczas urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu dodatkowego, ubezpieczony ojciec ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za pozostałą część tych urlopów.

Jeżeli ubezpieczona matka zmarła, a ubezpieczony ojciec dziecka skorzystał z urlopu ojcowskiego, zasiłek macierzyński przysługuje mu za pozostałą część urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego i urlopu dodatkowego, której nie wykorzystała matka.

7. Zasiłek chorobowy Jeżeli ubezpieczony jest niezdolny do pracy z powodu choroby i w związku z tym nie może skorzystać z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu dodatkowego, przysługuje mu zasiłek chorobowy. Jeżeli ubezpieczony po wyzdrowieniu chce skorzystać z tych urlopów, ma do tego prawo. Zasiłek chorobowy nie skraca okresu, za który przysługuje zasiłek macierzyński.
8. Zasiłek chorobowy za opiekę nad chorym członkiem rodziny Jeżeli ubezpieczony jest niezdolny do pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, przysługuje mu zasiłek chorobowy… za opiekę nad chorym członkiem rodziny. Zasiłek ten jest wydłużony do 14 dni rocznie dla opieki nad jednym członkiem rodziny i do 30 dni rocznie w przypadku konieczności opieki nad więcej niż jednym członkiem rodziny. Przy opiece nad dzieckiem do 14 roku życia, zasiłek przysługuje bez ograniczenia czasowego.
9. Wprowadzenie urlopu opiekuńczego Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza również nowy rodzaj urlopu, urlop opiekuńczy. Urlop ten przysługuje pracownikowi, który samotnie wychowuje dziecko do 7 roku życia lub dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności, niezależnie od wieku dziecka. Urlop opiekuńczy wynosi 36 miesięcy i może być wykorzystany w dowolnym okresie, do momentu, kiedy dziecko ukończy 18 rok życia. Urlop ten jest bezpłatny.

Podsumowując, nowelizacja przepisów wprowadza szereg zmian dotyczących zasiłków macierzyńskiego i chorobowego, jak również nowego rodzaju urlopu – urlopu opiekuńczego. Zmiany te mają na celu lepsze wsparcie rodzin i umożliwienie im bardziej elastycznego planowania i wykorzystania czasu wolnego od pracy.