Młodzi Polacy bez pracy. Firmy milczą, a rynek załamuje się na ich oczach

Coraz więcej młodych Polaków bezskutecznie szuka pracy. Wysyłają dziesiątki CV, wypełniają formularze, odwiedzają portale z ogłoszeniami – i cisza. Stopa bezrobocia wśród osób poniżej 25. roku życia sięgnęła już niemal 13 procent, co jest jednym z najwyższych wyników w Europie. Eksperci ostrzegają: to nie lenistwo młodych, lecz efekt kryzysu i gwałtownych zmian na rynku pracy.

Pokolenie Z w ślepym zaułku – tysiące CV bez odpowiedzi
Jeszcze kilka lat temu studenci mogli bez trudu znaleźć wakacyjną lub dorywczą pracę. Dziś wielu z nich nie dostaje nawet automatycznego potwierdzenia złożenia aplikacji. Internetowe fora pełne są historii młodych ludzi, którzy od miesięcy bezskutecznie próbują dostać się choćby na rozmowę rekrutacyjną.
Sklepy, kawiarnie, magazyny, call center – miejsc pracy teoretycznie nie brakuje, ale większość ofert wymaga doświadczenia, dyspozycyjności w weekendy lub statusu studenta. Paradoksalnie, nawet początkujący nie mają gdzie zdobyć pierwszych zawodowych umiejętności.

Eksperci: to nie wina młodych, tylko systemu
Starsze pokolenia często zarzucają młodym brak ambicji i wygórowane oczekiwania, ale eksperci są zgodni – to nieprawda. Prof. Jacek Męcina z Uniwersytetu Warszawskiego tłumaczy, że młodzi Polacy są dobrze przygotowani, ambitni i cyfrowo kompetentni, lecz trafili na wyjątkowo trudny moment w gospodarce.
Wysokie koszty zatrudnienia i wzrost płacy minimalnej o ponad 65 proc. w ciągu trzech lat sprawiły, że przedsiębiorcy zamrozili rekrutacje na stanowiska juniorskie. Zatrudniają tylko wtedy, gdy naprawdę muszą.

Sztuczna inteligencja też zabiera im szansę
Nowe technologie miały pomagać w rekrutacji, tymczasem dla młodych stały się barierą. Systemy oparte na sztucznej inteligencji automatycznie odrzucają większość aplikacji, które nie zawierają „idealnych” słów kluczowych. – Rekrutacja jest dziś zautomatyzowana i bezduszna – mówi Piotr Lewandowski z Instytutu Badań Strukturalnych.
Jednocześnie firmy coraz częściej wykorzystują AI do zastępowania ludzi na najniższych stanowiskach. Przez to maleje liczba ofert dla osób bez doświadczenia – w szczególności w sektorze administracyjnym i usługowym.

Bez pracy, bez doświadczenia, bez przyszłości?
Statystyki Eurostatu nie pozostawiają złudzeń: bezrobocie wśród młodych Polaków rośnie najszybciej w całej Unii Europejskiej. W ciągu roku skoczyło z 10 do prawie 13 procent. Dla porównania – w Niemczech wskaźnik ten wynosi około 6 procent.
Część ekspertów obawia się, że jeśli sytuacja nie ulegnie poprawie, młodzi zaczną masowo wyjeżdżać za granicę, tak jak miało to miejsce po 2004 roku. – To ambitne pokolenie. Jeśli nie znajdą szansy tutaj, poszukają jej gdzie indziej – ostrzega Krzysztof Inglot z Personnel Service.

Kiedy nadejdzie poprawa
Zdaniem prof. Męciny, sytuacja może się ustabilizować dopiero w drugiej połowie 2026 roku, gdy gospodarka odbije po okresie spowolnienia. Do tego czasu młodzi powinni stawiać na elastyczność i naukę nowych kompetencji, szczególnie w obszarze cyfrowym i technologicznym.

Co to oznacza dla Ciebie
Jeśli masz mniej niż 25 lat i właśnie szukasz pracy – nie jesteś sam. To nie Twoja wina, że firmy milczą. Obecny rynek pracy działa na zasadach, które faworyzują automatyzację, doświadczenie i kontakty. Ale sytuacja nie jest beznadziejna. Eksperci radzą: zdobywaj nowe umiejętności, ucz się języków, korzystaj z programów stażowych i nie rezygnuj po kilku odmowach.Młodzi Polacy stoją dziś przed jednym z najtrudniejszych startów zawodowych od lat. Bezrobocie rośnie, firmy ograniczają zatrudnienie, a technologie eliminują najprostsze stanowiska. Ale to tylko chwilowe załamanie. Rynek pracy w końcu się odblokuje – pytanie tylko, czy młodzi zdążą jeszcze zaufać Polsce, zanim wybiorą Zachód.