Limity wypłat z bankomatu, z oddziału i płatności gotówkowych. To koniec gotówki w Polsce?

Gotówka, choć wciąż obecna w naszych portfelach i kieszeniach, powoli ustępuje miejsca płatnościom elektronicznym. Jej całkowite wycofanie z obiegu, czy to poprzez regulacje prawne, czy praktyki handlowe, wydaje się coraz bliższe. Jednak czy Polacy są gotowi na taką zmianę?

Dla wielu obywateli gotówka to nie tylko środek płatniczy, ale także symbol wolności i bezpieczeństwa finansowego. Stanowi ona swego rodzaju rezerwę na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń, takich jak wojny czy klęski żywiołowe. Tymczasem władze, dążąc do pełnej kontroli nad transakcjami finansowymi, przychylnym okiem patrzą na ideę całkowitego zakazu gotówki.

Podczas, gdy np. Szwecja mocno ogranicza płatności gotówkowe (w niektórych sklepach nie zapłacimy już gotówką), inne państwa na powrót skłaniają się w kierunku papieru. Dzieje się tak w Chinach, gdzie niemal wszyscy obywatele zaczęli płacić przez różne lokalne aplikacje. Okazało się jednak, ze cierpi na tym turystyka, bo turyści nie mogli nic kupić ze względu na ograniczenia. Interweniowała władza, która nakazała, by przywrócić płatności gotówkowe.

Choć w Polsce dwukrotna nowelizacja ustaw zablokowała wprowadzenie takich ograniczeń, to dyrektywy Unii Europejskiej mogą, a właściwie już wkrótce wymuszą zmiany. Parlament Europejski 24 kwietnia 2024 roku przyjął pakiet przepisów ograniczających transakcje gotówkowe powyżej 10 tys. euro i wprowadzających nadzór nad transakcjami powyżej 3 tys. euro.

Obecnie w Polsce funkcjonuje tylko jeden prawny limit dla płatności gotówkowych – 15 tys. zł dla przedsiębiorców. Jednak w praktyce napotykamy na inne ograniczenia, głównie przy wypłatach z bankomatów. Coraz częściej banki i właściciele bankomatów wprowadzają limity dzienne i opłaty za wypłaty gotówki z maszyn. Dodatkowo, jeżeli zastrzeżemy nr PESEL, nie będziemy mogli wyciągnąć większej kwoty ani z oddziału ani z bankomatu.

Co więcej, niektórzy sprzedawcy, wbrew obowiązującemu prawu, odmawiają przyjmowania płatności gotówką. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów musiał niedawno interweniować w sprawie sieci fast food, która odmówiła klientowi możliwości zapłaty gotówką.

Alternatywą dla gotówki staje się BLIK, system płatności mobilnych, który zyskuje coraz większą popularność. Umożliwia on szybkie i wygodne transakcje bez potrzeby posiadania karty płatniczej czy podawania numeru konta.