Miliony Polaków płacą za coś, z czego mogą być zwolnieni. Wystarczy jedna wizyta

Co miesiąc przelewasz 27 złotych, nie wiedząc że możesz być z niego całkowicie zwolniony? Nie jesteś sam. Setki tysięcy Polaków regularnie płaci tę opłatę, choć prawo daje im możliwość legalnego uniknięcia tego obciążenia.

W Polsce funkcjonuje rozbudowany system zwolnień z abonamentu radiowo-telewizyjnego, o którym większość uprawnionych po prostu nie wie. Podczas gdy jedni automatycznie przestają płacić po osiągnięciu określonego wieku, inni przez lata tracą setki złotych, nie zdając sobie sprawy z przysługujących im praw.

System został zaprojektowany tak, aby chronić najbardziej wrażliwe grupy społeczne przed dodatkowymi obciążeniami finansowymi. Problem w tym, że informacja o możliwościach zwolnienia nie zawsze dociera do zainteresowanych.

Automatyczna ulga dla najstarszych

Najbardziej uprzywilejowaną grupą w systemie abonamentowym są seniorzy powyżej 75. roku życia. To jedyna kategoria osób, która nie musi podejmować żadnych działań, aby przestać płacić abonament. Zwolnienie wchodzi w życie automatycznie z pierwszym dniem miesiąca następującego po osiągnięciu magicznej granicy wieku.

Poczta Polska samodzielnie weryfikuje wiek poprzez rejestr PESEL i automatycznie wykreśla jubilata z listy płatników. Nie ma wniosków do wypełnienia, wizyt w urzędach czy dodatkowych formalności. Jedynym warunkiem jest wcześniejsza rejestracja odbiornika – jeśli senior nigdy nie zgłosił urządzenia, zwolnienie nie zadziała samo.

To rozwiązanie zostało wprowadzone w 2015 roku jako element szerszej polityki społecznej mającej na celu odciążenie finansowe najstarszej grupy obywateli. Wysokość emerytury nie ma tu żadnego znaczenia – nawet najbogatsza osoba po 75. roku życia automatycznie przestaje płacić abonament.

Młodsi emeryci też mogą zapomnieć o opłatach

Znacznie mniej znaną możliwością jest zwolnienie dla emerytów między 60. a 75. rokiem życia, którzy spełniają określone kryterium dochodowe. W 2025 roku próg wynosi 4090,86 złotych brutto miesięcznie – to dokładnie 50 procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Oznacza to, że emeryt zarabiający przykładowo 3500 złotych miesięcznie ma pełne prawo do zwolnienia z abonamentu, pod warunkiem że dopełni odpowiednich formalności. Ta grupa nie otrzymuje zwolnienia automatycznie – musi osobiście udać się do placówki Poczty Polskiej.

Próg dochodowy jest corocznie aktualizowany przez Główny Urząd Statystyczny, zazwyczaj w kierunku wzrostowym. Oznacza to, że coraz więcej emerytów może kwalifikować się do tego przywileju. Wielu z nich jednak o tym nie wie i przez lata niepotrzebnie płaci abonament.

Szerokie grono innych uprawnionych

System zwolnień obejmuje znacznie szerszy krąg osób niż tylko seniorzy. Prawo do ulgi mają między innymi osoby z pierwszą grupą inwalidzką, całkowicie niezdolne do pracy oraz ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Zwolnienie przysługuje również osobom niewidomym i głuchym według określonych kryteriów medycznych.

Z opłat zwolnieni są także odbiorcy różnych świadczeń społecznych – osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, rentę socjalną czy zasiłek dla opiekuna. Ulga obejmuje również bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy oraz pobierających zasiłek lub świadczenie przedemerytalne.

Szczególne uprawnienia mają weterani i inwalidzi wojenni. Ta grupa obejmuje nie tylko samych kombatantów, ale także członków rodzin zmarłych kombatantów oraz weteranów ze statusem pokrzywdzonego. Istnieją także inne, mniej liczne grupy osób z możliwością zwolnienia.

Jedna wizyta na poczcie wystarczy

Procedura uzyskiwania zwolnienia została zaprojektowana stosunkowo prosto, ale wymaga od wnioskodawcy pewnej aktywności. Wniosek można złożyć w dowolnym oddziale Poczty Polskiej w całym kraju. Podstawowym dokumentem jest dowód osobisty oraz oświadczenie potwierdzające uprawnienia, które otrzymuje się na miejscu.

Emeryci muszą dodatkowo przedstawić decyzję ZUS lub innego organu emerytalnego z widoczną kwotą świadczenia. Osoby niepełnosprawne potrzebują orzeczenia o niepełnosprawności lub niezdolności do pracy, bezrobotni – zaświadczenia z urzędu pracy, a inwalidzi wojenni – legitymacji potwierdzającej status.

Zwolnienie zaczyna obowiązywać od pierwszego dnia miesiąca następującego po złożeniu kompletnego wniosku. Warto pamiętać, że niektóre kategorie zwolnień wymagają okresowego odnawiania dokumentacji – szczególnie dotyczy to osób bezrobotnych czy pobierających świadczenia społeczne.

Setki złotych rocznie do zaoszczędzenia

Korzyści finansowe z uzyskania zwolnienia są znaczące. Przy obecnych stawkach za radioodbiornik trzeba płacić 8,70 złotych miesięcznie (104,40 złotych rocznie), natomiast za telewizor lub odbiornik radiowo-telewizyjny – 27,30 złotych miesięcznie (327,60 złotych rocznie).

W cenie abonamentu telewizyjnego zawarta jest już opłata za radio, więc posiadacze odbiorników telewizyjnych nie muszą dodatkowo płacić za odbiór programów radiowych. Wyjątkiem są radia samochodowe, które teoretycznie powinny być rejestrowane oddzielnie.

Dla gospodarstwa domowego roczna oszczędność ponad 300 złotych może mieć istotne znaczenie dla budżetu rodzinnego. Te pieniądze można przeznaczyć na inne ważne cele – zakupy spożywcze, leki czy opłacenie rachunków za media.

Kontrole rzadkie, ale kary wysokie

Poczta Polska posiada prawo do przeprowadzania kontroli oraz nakładania kar na posiadaczy niezarejestrowanych odbiorników. W rzeczywistości takie działania koncentrują się głównie na podmiotach gospodarczych, szczególnie firmach z flotami pojazdów wyposażonych w radia.

Kontrole w gospodarstwach domowych są stosunkowo rzadkie i zazwyczaj wynikają ze skarg lub zawiadomień. Kontroler nie ma prawa wejść siłą do prywatnego mieszkania i musi udowodnić, że znalezione urządzenia faktycznie działają.

Kary są jednak dotkliwe. Podstawowa sankcja to 30-krotność miesięcznej opłaty, co oznacza 261 złotych za niezarejestrowany odbiornik radiowy i 819 złotych za telewizor. Do tego dochodzą odsetki i koszty egzekucji. Poczta może dochodzić zaległości za ostatnie pięć lat.

Starsi płacą, młodsi unikają

Interesującym zjawiskiem społecznym jest fakt, że seniorzy stanowią największą grupę systematycznie opłacającą abonament RTV. Wynika to z silnego przywiązania do tradycyjnych mediów oraz wysokiej dyscypliny finansowej starszego pokolenia.

Dodatkowo seniorzy charakteryzują się silnie rozwiniętym poczuciem obowiązku obywatelskiego. Wielu z nich traktuje płacenie abonamentu jako formę wsparcia dla mediów publicznych, nie tylko jako obowiązek prawny.

W przeciwieństwie do starszego pokolenia, młodsze grupy wiekowe znacznie rzadziej rejestrują odbiorniki i płacą abonament. Młodzi ludzie coraz częściej korzystają z platform streamingowych i serwisów internetowych, co czyni dla nich opłacanie abonamentu mniej oczywistym.

System czeka na gruntowne zmiany

Obecny sposób poboru abonamentu RTV jest powszechnie uznawany za przestarzały i nieskuteczny. Główne problemy to niska ściągalność opłat, wysokie koszty administracyjne i trudności w egzekwowaniu należności. Tylko 32 procent uprawnionych gospodarstw domowych płaci abonament regularnie.

Rząd rozważa dwa główne alternatywne rozwiązania. Pierwszą opcją jest wprowadzenie powszechnej opłaty audiowizualnej w wysokości około 108 złotych rocznie, automatycznie doliczanej do rocznego rozliczenia podatkowego. Druga opcja to całkowite wycofanie opłat i przejście na finansowanie budżetowe.

Z nieoficjalnych informacji wynika, że żadne z tych rozwiązań nie zostanie wprowadzone przed nadchodzącymi wyborami prezydenckimi. Prezydent Andrzej Duda wielokrotnie wyrażał sprzeciw wobec zmian w systemie finansowania mediów publicznych.

Nie trać pieniędzy niepotrzebnie

Niezależnie od przyszłych zmian w systemie, wszystkie obecnie obowiązujące zwolnienia pozostają w pełnej mocy prawnej. Osoby uprawnione do zwolnień powinny poważnie rozważyć skorzystanie z przysługujących im praw, szczególnie gdy abonament stanowi znaczące obciążenie finansowe.

Procedura jest jednorazowa i po jej przeprowadzeniu można cieszyć się zwolnieniem przez cały okres spełniania kryteriów. Szczegółowe informacje dostępne są na oficjalnej stronie Poczty Polskiej lub poprzez infolinię 43 842 06 06, czynną w dni robocze od 8:00 do 20:00.

Dla wielu gospodarstw domowych roczna oszczędność ponad 300 złotych ma istotne znaczenie. Zamiast płacić za coś, z czego można być zwolnionym, warto poświęcić jedną godzinę na wizytę w placówce pocztowej. Ta inwestycja czasu może przynosić korzyści przez wiele lat.

---

Źródła: Forsal.pl, Infor.pl, Seniorzy.pl, Dziennik.pl, Rzeczpospolita, Poczta Polska, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji