Niemal 1500 zł co miesiąc! Każdy dostanie! Nie ważny dochód, wiek czy dzietność
Bezwarunkowy dochód podstawowy wprowadza coraz więcej krajów. Pandemia i inflacja skłoniły rządy to poszukiwania innych form aktywizacji ludzi. Najlepszą motywacją mają być pieniądze. W Polsce również planowany jest ten program. Każdy będzie dostawał 1500 zł, bez względu na dochód, wiek czy dzietność. Jest jedno ograniczenie.

Fot. Shutterstock
Bezwarunkowy dochód podstawowy – co to takiego?
Bezwarunkowy dochód podstawowy (BDP) to świadczenie, które zostało już wprowadzone w kilku krajach na świecie. Najstarszy program jest prowadzony nieprzerwanie już od kilkudziesięciu lat na Alasce, choć tam świadczenie jest wypłacane raz w roku. Nie ma żadnych wymogów, co do jego otrzymania – dostają go wszyscy, biedni i bogaci, starzy i młodzi, z dziećmi czy bez. Świadczenie wprowadziły już m.in. Finlandia, Francja i Włochy. Wcześniej badały to też m.in. Indie i są już pierwsze efekty i wnioski.
Rządy na razie badają, jak wpływa to na otrzymujące świadczenie osoby. Badania się czy osoby podejmują dodatkową pracę czy może z niej raczej rezygnują, czy poprawia się ich standard życia, czy bardziej dbają o higienę i czy inwestują w siebie czy tylko przeznaczają środki na konsumpcję. Jedna z teorii głosi, że osoby, które otrzymują jakąś kwotę co miesiąc przyzwyczajają się do pewnej stopy życia i później starają się ją utrzymać na przykład poprzez znalezienie nowej pracy.
Bezwarunkowy dochód podstawowy: kiedy program zostanie wprowadzony w Polsce?
W Polsce testy również mają zostać wprowadzone. Na początku planowane jest przeznaczenie pewnej puli środków na część mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego. Region ten jest dotknięty wieloma problemami. Świadczenie w wysokości 1300 zł ma być wypłacane co miesiąc przez 2 lata.
Poczyniono już wiele przygotowań. Jest też zgoda marszałka województwa. Problem w tym, że z powodu inflacji nie ma jeszcze środków na realizację programu. Początkowo zakładano, że program wystartuje już w marcu 2023 roku, ale jest on obecnie odłożony i nie wiadomo kiedy wystartuje.
Wyniki badań w innych krajach
Bezwarunkowy dochód podstawowy badany był już w kilku krajach. Co ciekawe, BDP dostają mieszkańcy Alaski już od 1982 roku aż do dziś. Ponad 730 tysięcy osób dostaje około 2 tysiące dolarów rocznie w zależności od ceny ropy. To najdłużej działający program, choć prowadzony jest raz w roku. Jakie są wnioski? Ludzie pracują mniej, choć nie wpłynęło to na poziom zatrudnienia. Wzrosła dzietność, bo dochód wypłacany jest na osobę, a nie na dom. Ponadto zatrudnienie czasowy wzrosło o 17 procent, skrajne ubóstwo spadło o 20 proc., a przestępczość o 8 proc. Jedyny minus to wzrost nadużywania środków psychotropowych o 14 proc. po otrzymaniu wypłaty. W innych stanach USA podczas testów odnotowano wzrost zatrudnienia, jednak tam grupa testowa była niewielka licząca zaledwie nieco ponad 100 osób.
Podobny eksperyment prowadziła Kanada przez pięć lat już w latach 70. Tu zauważono, że ludzie mniej pracowali, a więcej poświęcali się nauce. Kobiety bardziej poświęcały się dzieciom.
Jeden z najnowszych eksperymentów dotyczy Finlandii. Tam 2 tys. osób otrzymywało 635 dolarów miesięcznie. Wyniki rozczarowały badaczy. Poziom zatrudnienia się nie zmienił i większość osób była nadal bezrobotna. Badani deklarowali, że bardziej zadowoleni z życia niż przed eksperymentem. Władze planują powtórzyć eksperyment z większym budżetem, uznano, że grupa badanych i budżet był za mały.
Program skończyły też Indie. Stwierdzono zwiększoną konsumpcję warzyw owoców i mięsa, a także zwiększenie higieny. Co ciekawe wiele osób zmniejszyło spożycie alkoholu. Stwierdzono też, że osoby, które otrzymywały świadczenie bardziej zadbały o swoje zdrowie.
Redaktor naczelny portalu. Absolwent Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.