Ponad 3 miliony Polaków musi iść do urzędu. Lepiej zrobić to jak najszybciej, bo za spóźnienie grożą ograniczenia praw

W 2025 roku ponad 3,3 miliona Polaków będzie musiało wymienić swoje dowody osobiste. To rekordowa liczba, która może spowodować ogromne kolejki w urzędach. Problem dotyczy co dziesiątego mieszkańca Polski. Sprawdź, czy jesteś w tej grupie i jak wymienić dokument bez stania w długich kolejkach.

Kto musi wymienić dowód w 2025 roku?

Ministerstwo Cyfryzacji potwierdziło, że w przyszłym roku wygaśnie aż 3 371 000 dowodów osobistych. Tak duża liczba to efekt nakładania się terminów ważności dokumentów wydanych 10 lat temu. Najwięcej osób z tej grupy to:

• Ludzie urodzeni w 1997 roku, którzy w 2015 roku dostali swoje pierwsze dowody po ukończeniu 18 lat
• Osoby urodzone w 1985 roku (lub wcześniej), które wymieniały swoje dowody w 2015 roku

Dlaczego warto zająć się tym wcześniej?

Jeśli większość z tych kilku milionów osób zostawi wymianę na ostatnią chwilę, urzędy mogą być kompletnie zatkane, szczególnie przed wakacjami, kiedy zbliżają się wakacyjne wyjazdy. W dużych miastach na samo złożenie wniosku trzeba będzie czekać nawet kilka tygodni.

Konsekwencje chodzenia z nieważnym dowodem są poważne. Grozi za to nie tylko kara – nawet 5000 złotych grzywny, ale też mnóstwo praktycznych problemów. Bez ważnego dowodu nie załatwisz spraw w urzędzie, nie podpiszesz umowy o pracę, o dzieło czy zlecenia, nie odbierzesz poleconego listu, nie mówiąc już o poważniejszych sprawach, jak wzięcie kredytu. Większość banków ogranicza też dostęp do konta do kilku prostych funkcji.

Jak wymienić dowód bez stania w kolejkach?

Jest kilka sposobów, żeby załatwić sprawę sprawnie i bez nerwów:

1. Nie czekaj do ostatniej chwili – wniosek o nowy dowód możesz złożyć już na 180 dni przed końcem ważności obecnego dokumentu.
2. Wybierz mniejszy urząd – wniosek możesz złożyć w dowolnym urzędzie gminy w Polsce, nie tylko tam gdzie mieszkasz. W mniejszych miejscowościach kolejki są zwykle krótsze.
3. Złóż wniosek przez internet – na portalu Gov.pl możesz wysłać wniosek online, jeśli masz profil zaufany lub podpis elektroniczny. Potem i tak musisz pójść do urzędu, żeby oddać odciski palców i podpis, ale możesz umówić się na konkretną godzinę.
4. Przyjdź w odpowiednim czasie – unikaj poniedziałków i porannych godzin. Najlepiej przyjść w środku tygodnia po południu, kiedy urzędy świecą pustkami.

Co przygotować?

Do wymiany dowodu potrzebujesz:

• Aktualnego zdjęcia (nie starszego niż 6 miesięcy)
• Obecnego dowodu osobistego (lub paszportu, jeśli dowód zgubiłeś)

Dobra wiadomość jest taka, że sama wymiana jest całkowicie bezpłatna. Jedyny koszt to zdjęcie do dokumentu.

Jak długo trzeba czekać na nowy dowód?

Po złożeniu wniosku, nowy dowód powinien być gotowy w ciągu 30 dni. Zwykle jest to szybciej, chyba że trafimy na okres, gdy wniosków jest wyjątkowo dużo. O możliwości odbioru dokumentu urząd poinformuje telefonicznie lub mailem.

Przy odbiorze trzeba przyjść osobiście i przynieść stary dowód (jeśli nie został zgubiony). Urzędnik przedziurkuje stary dokument i wyda nowy.

Specjalne udogodnienia

Urzędy wprowadzają różne ułatwienia, by rozładować kolejki:

• Mobilne punkty w galeriach handlowych i na uczelniach
• Możliwość złożenia wniosku w domu (dla osób starszych i z niepełnosprawnościami)

Warto śledzić informacje na stronach urzędów, żeby skorzystać z takich możliwości.

Wymiana dowodu to nie jest przyjemność, ale odpowiednie przygotowanie i wcześniejsze zajęcie się sprawą mogą zaoszczędzić sporo nerwów. Lepiej zrobić to teraz, niż stać w kilometrowych kolejkach pod koniec roku.