Setki tysięcy kontroli pracowników w całej Polsce. Jest nowa metoda, która przynosi efekty

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w pierwszej połowie 2024 roku przeprowadził masowe kontrole osób przebywających na zwolnieniach lekarskich. Według danych z raportu statystycznego ZUS, od stycznia do końca czerwca odbyło się aż 260,8 tys. takich sprawdzeń. ZUS korzysta z nowoczesnych technologii i te działania przynoszą imponujące efekty.

Wzmożone działania kontrolne przyniosły wymierne rezultaty. W pierwszym półroczu 2024 roku udało się wstrzymać, cofnąć lub obniżyć wypłaty nienależnych zasiłków chorobowych na kwotę 117,5 mln zł. To o 32 mln zł więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, kiedy kwota ta wyniosła 85,5 mln zł. Oszczędności dla budżetu ZUS są więc znaczące i pokazują skalę problemu nieuczciwego wykorzystywania zwolnień lekarskich. To efekt wdrożenia nowych metod, w tym wykorzystania sztucznej inteligencji do szybszego przetwarzania dokumentacji.

Imprezują, wyjeżdżają, remontują dom, a nawet pracują dla kogo innego

Należy podkreślić, że zwolnienie lekarskie ma służyć regeneracji i powrotowi do zdrowia pracownika, a nie być traktowane jako dodatkowy urlop czy czas na załatwienie prywatnych spraw. Dotyczy to zarówno osób zatrudnionych na umowę o pracę, jak i na zleceniu. Niestety, nadal nagminne są przypadki wykorzystywania L4 do przedłużania weekendów, wyjazdów, przygotowań do świąt czy remontów. Takie praktyki są nie tylko nieetyczne, ale też niezgodne z prawem i narażają nieuczciwych pacjentów na poważne konsekwencje.

Zakres dozwolonych czynności podczas zwolnienia lekarskiego zależy od wskazań lekarza zawartych na druku L4. Przy adnotacji „chory powinien leżeć”, pacjent powinien skupić się na powrocie do zdrowia, opuszczając miejsce pobytu jedynie w celu wizyty u lekarza, rehabilitacji czy zakupu leków. Gdy widnieje zapis „chory może chodzić”, dopuszczalne jest dodatkowo zaspokajanie podstawowych potrzeb, jak zakupy spożywcze czy spacery. Niezależnie od adnotacji, zabronione jest podróżowanie, udział w imprezach, wykonywanie remontów, uprawianie sportów (bez zaleceń lekarza) czy podejmowanie innej pracy zarobkowej.

Surowe kary dla nieuczciwych pracowników

ZUS może skontrolować, czy pacjent przebywa we wskazanym miejscu i nie wykonuje niedozwolonych czynności. Stwierdzenie nieprawidłowości grozi pozbawieniem prawa do zasiłku chorobowego za cały okres L4, wraz z koniecznością zwrotu pobranych już świadczeń. Dodatkowo pracodawca może zwolnić dyscyplinarnie pracownika, który niewłaściwie wykorzystał zwolnienie, i to bez prawa do wynagrodzenia za ten okres.

Rekordowa liczba ponad 260 tys. kontroli zwolnień lekarskich w pierwszej połowie 2024 roku to jasny sygnał, że ZUS poważnie podchodzi do problemu wyłudzeń zasiłków chorobowych. Nowoczesne technologie, jak sztuczna inteligencja, pozwalają na szybsze i skuteczniejsze wykrywanie nieprawidłowości.