Surowy zakaz w szkołach od 1 września? Jest decyzja MEN

Barbara Nowacka, minister edukacji narodowej, zapowiedziała przeprowadzenie szczegółowych badań dotyczących wpływu smartfonów na wyniki edukacyjne uczniów. Podczas wywiadu w Radiu ZET szefowa MEN wykluczyła wprowadzenie ogólnokrajowego zakazu używania telefonów komórkowych w szkołach, argumentując, że system edukacyjny nie jest jeszcze na to przygotowany.

„Chcemy dokładnie przeanalizować, jak korzystanie ze smartfonów wpływa na proces edukacyjny i rozwój młodych ludzi” powiedziała Nowacka. „Problem uzależnienia od urządzeń mobilnych dotyczy nie tylko młodzieży, ale staje się coraz bardziej powszechny w całym społeczeństwie”.

Minister podkreśliła, że decyzje o ewentualnych ograniczeniach w używaniu telefonów powinny być podejmowane indywidualnie przez każdą szkołę, w porozumieniu z rodzicami. Wiele placówek już wprowadziło własne rozwiązania, takie jak sejfy na telefony podczas lekcji.

„Używanie telefonów w czasie zajęć jest oczywiście niedopuszczalne” – zaznaczyła Nowacka. „Zdarzają się jednak sytuacje, gdy nauczyciele wykorzystują urządzenia mobilne w celach dydaktycznych”.

Szefowa MEN zwróciła uwagę na potrzebę organizowania alternatywnych zajęć i aktywności dla uczniów podczas przerw. Jako przykład podała szkoły średnie, które udostępniają stoły do gier, zachęcając młodzież do interakcji i aktywności fizycznej.

„Autonomia szkoły i prawa rodziców są kluczowe w regulowaniu kwestii związanych z używaniem telefonów komórkowych” – podsumowała minister. „Regulacje powinny być ustalane na poziomie poszczególnych szkół, z uwzględnieniem specyfiki danej placówki i preferencji społeczności szkolnej” – dodaje minister.

Problem smartfonów w szkołach nie istnieje od dziś. Już poprzedni minister, Przemysław Czarnek zwracał na to uwagę, ale mówił, że jest przeciwnikiem twardych zakazów. Dodał też, że wprowadzenie takich regulacji poprzedzone musiałoby być innymi zmianami w prawie, bowiem prawo nie przewiduje, by odbierać komuś, nawet czasowo, jego własność lub własność rodziców, którzy smartfona zakupili.

Zakazy używania smartfonów w szkołach na świecie

W ostatnich latach wiele krajów podjęło kroki w celu ograniczenia lub zakazania używania smartfonów w szkołach. Powody tych regulacji obejmują chęć zmniejszenia rozproszenia uwagi uczniów, poprawę wyników edukacyjnych, a także ograniczenie cyberprzemocy. Poniżej przedstawiam niektóre z krajów, które wprowadziły takie zakazy:

• Francja

Francja była jednym z pierwszych krajów, które wprowadziły zakaz używania smartfonów w szkołach. Od września 2018 roku obowiązuje zakaz korzystania z telefonów komórkowych w szkołach podstawowych i średnich. Regulacje te mają na celu zapobieganie rozpraszaniu uwagi uczniów oraz wspieranie ich zdrowego rozwoju społecznego i emocjonalnego​.

• Holandia

Od stycznia 2024 roku Holandia wprowadziła zakaz korzystania z urządzeń cyfrowych, w tym telefonów komórkowych, tabletów i smartwatchów w klasach. Wyjątki obejmują sytuacje medyczne oraz uczniów z niepełnosprawnościami​.

• Włochy

We Włoszech uczniowie są zobowiązani do oddawania swoich smartfonów na początku dnia szkolnego. Nauczyciele zbierają urządzenia i przechowują je do końca zajęć, aby zapewnić, że uczniowie są skoncentrowani na nauce​.

• Finlandia

Finlandia również podjęła decyzję o wprowadzeniu ograniczeń dotyczących używania smartfonów w szkołach. Od czerwca 2023 roku obowiązują tam regulacje mające na celu zmniejszenie rozproszenia uwagi uczniów oraz poprawę ich wyników edukacyjnych​.

• Chiny

W Chinach od lutego 2021 roku obowiązuje zakaz używania telefonów komórkowych w szkołach. Celem tego zakazu jest poprawa koncentracji uczniów na nauce oraz zmniejszenie czasu spędzanego przed ekranem, co ma pozytywny wpływ na ich zdrowie psychiczne i fizyczne​.

• Australia

W australijskim stanie Tasmania wprowadzono zakaz używania telefonów komórkowych w szkołach w 2020 roku. Inicjatywa ta ma na celu ograniczenie rozpraszania uwagi oraz wspieranie lepszych wyników edukacyjnych i zdrowia psychicznego uczniów​.

• Stany Zjednoczone

W Stanach Zjednoczonych wiele szkół w różnych stanach, takich jak Ohio, Kolorado, Maryland, Connecticut, Pensylwania, Wirginia i Kalifornia, wprowadziło zakazy używania smartfonów w klasach. Te regulacje mają na celu poprawę koncentracji uczniów na zajęciach oraz ograniczenie cyberprzemocy​.

• Wielka Brytania

Wielka Brytania popiera wprowadzenie zakazów używania smartfonów w szkołach, chociaż nie jest to powszechnie obowiązujące prawo na terenie całego kraju. Wiele szkół podejmuje indywidualne decyzje w tej kwestii, mając na celu poprawę środowiska edukacyjnego.

Czy smartfon rzeczywiście przeszkadza podczas nauki?

• Rozproszenie uwagi: Badania wykazują, że obecność smartfonów w klasie prowadzi do znacznego rozproszenia uwagi uczniów. Nawet gdy telefony są wyłączone, ich obecność może obniżać zdolność koncentracji i pamięć uczniów. Studenci z wyższym poziomem uzależnienia od smartfonów mieli niższą dokładność w zadaniach pamięciowych.
• Obniżenie wyników akademickich: Metaanaliza różnych badań wykazała, że uzależnienie od smartfonów negatywnie wpływa na ogólne wyniki akademickie. Im więcej czasu uczniowie spędzają na smartfonach, tym gorsze są ich wyniki w nauce. W szczególności używanie smartfonów podczas nauki prowadzi do obniżenia zdolności poznawczych niezbędnych do sukcesu akademickiego.

• Mniejsza efektywność nauki: Obecność smartfonów podczas zajęć zmniejsza efektywność nauki. Badania wskazują, że nawet obecność telefonu w pobliżu może negatywnie wpłynąć na zdolność do zapamiętywania i przetwarzania informacji.

Próby ograniczenia były i są

W Polsce wprowadzano różne inicjatywy dotyczące ograniczenia używania smartfonów w szkołach, jednak brak jest ogólnokrajowego zakazu. Wiele szkół samodzielnie wprowadza regulacje w swoich statutach. Zasady te mogą obejmować zbieranie telefonów na początku zajęć i ich zwrot na koniec dnia, aby zminimalizować rozproszenie uwagi uczniów. Mimo, że nie są to rozwiązania poparte prawnie, większość rodziców zgadza się, by takie ograniczenia wprowadzać.

W Polsce były już inicjatywy mające na celu ograniczenie używania smartfonów w szkołach, w tym petycje rodziców i nauczycieli.

1. Petycja Rady Dzieci i Młodzieży: Jak informowało Polskie Radio, przedstawiciele Rady Dzieci i Młodzieży przy Ministerstwie Edukacji i Nauki apelowali o wprowadzenie jednolitych zasad dotyczących korzystania z telefonów komórkowych w szkołach podstawowych. Uczniowie zgłaszali potrzebę ograniczenia używania telefonów podczas konsultacji i ankiet przeprowadzanych wśród młodzieży​
2. Kampania „Ratuj Dzieci!”: Instytut Spraw Obywatelskich prowadzi kampanię pod hasłem „Ratuj Dzieci!”, w której apeluje o wprowadzenie odgórnych zasad higieny cyfrowej w szkołach. Kampania postuluje całkowity zakaz korzystania z telefonów komórkowych na terenie szkoły, argumentując, że jest to konieczne dla zdrowia i bezpieczeństwa uczniów.

3. Petycja Centrum Życia i Rodziny: Organizacja Centrum Życia i Rodziny uruchomiła stronę internetową, na której zbiera podpisy pod petycją o wprowadzenie zakazu używania smartfonów w szkołach. Argumentują, że nadużywanie smartfonów przez młodzież prowadzi do problemów zdrowotnych, takich jak pogorszenie wzroku, przemęczenie i niedostatek snu​.

Wprowadzenie zakazów używania smartfonów w szkołach jest częścią szerszych działań mających na celu poprawę jakości edukacji i zdrowia psychicznego uczniów. Kraje takie jak Francja, Holandia, Włochy, Finlandia, Chiny, Australia, Stany Zjednoczone i Wielka Brytania w różnym stopniu wdrożyły takie regulacje, uznając, że korzyści z ograniczenia dostępu do technologii w klasach przewyższają potencjalne negatywne skutki.​