Trzynasta emerytura już wkrótce, ale nie dla wszystkich. Kto nie dostanie świadczenia?

Kwiecień przyniesie długo wyczekiwane finansowe wsparcie dla milionów polskich emerytów i rencistów w postaci trzynastej emerytury. Po marcowej waloryzacji świadczeń, dodatkowy zastrzyk gotówki będzie w tym roku rekordowo wysoki, osiągając kwotę niemal 1800 złotych. Jednak nie wszyscy seniorzy mogą liczyć na to dodatkowe wsparcie. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej potwierdza, że istnieją grupy emerytów, które zostaną wykluczone z dodatkowego świadczenia, co może stanowić znaczący cios dla ich domowych budżetów w okresie rosnących kosztów życia.

Trzynasta emerytura, wprowadzona początkowo jako jednorazowe wsparcie, stała się stałym elementem systemu świadczeń emerytalnych w Polsce. W 2025 roku, po marcowej waloryzacji, która podniosła wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe o 5,5 procent, dodatkowa emerytura wyniesie dokładnie 1878,91 złotych brutto. Po odliczeniu obowiązkowych składek na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy, na konta seniorów wpłynie 1709,81 złotych netto. Jest to kwota równa minimalnej emeryturze, która również podlega corocznej waloryzacji.

Jak co roku, przygotowania do wypłat dodatkowych świadczeń budzą wiele pytań wśród emerytów i rencistów. Szczególne zainteresowanie dotyczy zasad przyznawania trzynastki oraz terminów jej wypłat. Jednak w tym roku szczególną uwagę przykuwa kwestia wykluczenia niektórych grup z tego dodatkowego wsparcia finansowego.

Według oficjalnych informacji, pierwszą grupą seniorów, która nie otrzyma trzynastej emerytury, są osoby których podstawowe świadczenia emerytalne lub rentowe zostały zawieszone. Dotyczy to przede wszystkim osób, które mimo osiągnięcia wieku emerytalnego, kontynuują aktywność zawodową i osiągają dochody przekraczające określone progi. Zgodnie z przepisami, jeśli emeryt zarabia więcej niż 130 procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jego świadczenie emerytalne może zostać częściowo zawieszone. W przypadku zarobków przekraczających 70 procent przeciętnego wynagrodzenia, emerytura jest zawieszana w całości. W takiej sytuacji, wraz z zawieszeniem podstawowego świadczenia, emeryt traci również prawo do trzynastki.

Kolejną grupą, która nie może liczyć na dodatkowe świadczenie, są osoby, które nie nabyły prawa do jakiejkolwiek formy emerytury lub renty do dnia 31 marca 2025 roku. Jest to kluczowa data graniczna, która determinuje uprawnienie do trzynastej emerytury. Jeśli decyzja o przyznaniu emerytury lub renty została wydana po tym terminie, dodatkowe świadczenie nie zostanie wypłacone. Dotyczy to również osób, które złożyły wnioski o emeryturę lub rentę przed końcem marca, ale ze względu na procedury administracyjne, decyzje w ich sprawach zostaną wydane dopiero w kwietniu lub później.

Istotną informacją dla wielu seniorów jest także fakt, że trzynasta emerytura nie przysługuje osobom, które pobierają świadczenia spoza systemu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W praktyce oznacza to, że emerytury wypłacane przez zagraniczne instytucje ubezpieczeniowe, emerytury służb mundurowych wypłacane przez Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA czy też emerytury rolnicze wypłacane przez KRUS nie są uzupełniane o trzynaste świadczenie. Jest to istotna informacja dla rosnącej liczby Polaków, którzy część swojego życia zawodowego spędzili za granicą i otrzymują emerytury z innych krajów Unii Europejskiej.

Dla uprawnionych seniorów kluczową kwestią są terminy wypłat dodatkowego świadczenia. Zgodnie z harmonogramem ZUS, trzynasta emerytura będzie wypłacana wraz z podstawowym świadczeniem emerytalno-rentowym, zgodnie ze standardowymi terminami wypłat. Ponieważ pierwszy dzień kwietnia 2025 roku przypada na wtorek, tego dnia przelewy świadczeń (wraz z trzynastką) trafią do około miliona emerytów i rencistów, których terminy wypłat przypadają na pierwszy dzień miesiąca.

Dla osób, których standardowe terminy wypłat przypadają na 6 kwietnia, sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana. Ponieważ 6 kwietnia to niedziela, ZUS zapowiedział, że świadczenia zostaną wypłacone z wyprzedzeniem, najpóźniej w piątek 4 kwietnia. Z kolei emerytury i renty wypłacane 10, 15 i 25 dnia miesiąca będą realizowane zgodnie z harmonogramem, ponieważ w kwietniu 2025 roku daty te przypadają na dni pracujące.

Specjalnej uwagi wymaga termin wypłat dla osób otrzymujących świadczenia 20 dnia miesiąca. W 2025 roku Wielkanoc przypada właśnie 20 kwietnia, więc ZUS zapowiada, że przelewy i przekazy pocztowe zostaną zrealizowane z wyprzedzeniem, najpóźniej w Wielki Piątek, czyli 18 kwietnia. Jest to ważna informacja dla seniorów planujących wydatki świąteczne, którzy będą mogli liczyć na dodatkowe środki jeszcze przed rozpoczęciem świąt.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że trzynasta emerytura stanowi znaczące wsparcie dla seniorów, szczególnie tych otrzymujących najniższe świadczenia. Dla osoby pobierającej minimalną emeryturę, dodatkowe 1709,81 złotych netto oznacza praktycznie podwojenie miesięcznego dochodu. W obliczu rosnących kosztów życia, w tym przede wszystkim wydatków na leki, żywność i opłaty mieszkaniowe, takie wsparcie ma istotne znaczenie dla budżetów domowych najuboższych emerytów.

Eksperci podkreślają jednak, że jednorazowe świadczenia, choć pomocne, nie rozwiązują systemowych problemów polskiego systemu emerytalnego. Starzejące się społeczeństwo, niskie stopy zastąpienia (stosunek emerytury do ostatniego wynagrodzenia) oraz różnice w wysokości świadczeń między kobietami a mężczyznami to wyzwania, które wymagają głębszych reform.

W kontekście trzynastej emerytury warto również wspomnieć o zapowiadanym nowym świadczeniu dla seniorów, które może wynieść nawet 2150 złotych miesięcznie. Będzie ono jednak wymagało spełnienia określonych warunków, które są obecnie przedmiotem prac legislacyjnych. Szczegóły dotyczące tego świadczenia i kryteriów jego przyznawania będą przedmiotem odrębnych komunikatów ze strony Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Dla emerytów i rencistów, którzy nie kwalifikują się do otrzymania trzynastej emerytury, istnieją alternatywne formy wsparcia. Osoby w trudnej sytuacji materialnej mogą ubiegać się o zasiłki celowe z pomocy społecznej, dodatki mieszkaniowe czy też dofinansowanie do leków. Warto również pamiętać o możliwości skorzystania z ulg i zniżek przysługujących seniorom, niezależnie od wysokości otrzymywanych świadczeń.

System świadczeń dodatkowych dla emerytów i rencistów w Polsce jest przedmiotem ciągłych zmian i dostosowań. Oprócz trzynastej emerytury, w ostatnich latach wprowadzono również tzw. czternastą emeryturę, której wypłata planowana jest zazwyczaj w drugiej połowie roku. Kwestia kontynuacji tego świadczenia w kolejnych latach jest przedmiotem dyskusji politycznych i decyzji budżetowych.

Dla emerytów kluczowe jest śledzenie oficjalnych komunikatów ZUS oraz Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które dostarczają aktualnych i wiarygodnych informacji na temat przysługujących świadczeń. W przypadku wątpliwości, seniorzy mogą skorzystać z infolinii ZUS lub umówić się na osobistą wizytę w najbliższej placówce, gdzie otrzymają indywidualną informację dotyczącą ich sytuacji i przysługujących im praw.