Zakaz od 1 stycznia. Surowe kary, sklepy poproszą o dowód

Od 1 stycznia 2024 roku wejdą w życie przepisy zakazujące sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18 lat. Popularne sieci handlowe, takie jak Biedronka, Lidl czy Żabka, nie będą mogły sprzedawać energetyków bez sprawdzenia pełnoletności klienta.

Nowe regulacje wprowadzi specjalna nowelizacja ustawy o zdrowiu publicznym, przyjęta przez Sejm jeszcze w sierpniu ubiegłego roku. Celem jest ograniczenie spożycia napojów energetycznych przez młodzież, gdyż zawierają one duże ilości kofeiny i tauryny, które mogą szkodliwie wpływać na rozwijający się organizm.

Aby kupić popularne napoje takie jak Red Bull, Tiger czy Hell, nastolatkowie będą musieli okazać dowód osobisty. Jeśli go nie mają, sprzedawcy nie powinni wydać im zakupu. Podobne zasady obowiązują już przy alkoholu i papierosach.

Nowe obostrzenia dotkną nie tylko sklepów, ale też szkół, zakładów pracy oraz automatów z napojami. W tych miejscach energetyki znikną całkowicie z oferty. Pierwotnie zakaz miał wejść 1 września 2023 roku, ale ostatecznie przesunięto termin na 1 stycznia.

Czas pokaże, czy nowe prawo faktycznie ograniczy spożycie energetyków przez młodzież. Sklepy będą jednak ryzykować kontrolami i karami finansowymi w przypadku, gdy nie będą przestrzegać nowego zakazu.

Zakaz również w innych krajach

Zakaz sprzedaży napojów energetycznych nieletnim, który zaczął obowiązywać w Polsce, ma swoje odpowiedniki w różnych częściach świata. Różne kraje podjęły podobne inicjatywy, mając na uwadze ochronę zdrowia młodych ludzi.

• Wielka Brytania: W Wielkiej Brytanii, rząd zalecił sprzedawcom detalicznym, aby nie sprzedawali napojów energetycznych osobom poniżej 16 roku życia. Ta decyzja została podjęta w odpowiedzi na obawy dotyczące wysokiej zawartości kofeiny i cukru w tych produktach, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie młodzieży. Niektóre duże sieci sklepowe samodzielnie wprowadziły własne ograniczenia w tej kwestii.
• Litwa: Litwa była jednym z pierwszych krajów w Unii Europejskiej, który wprowadził całkowity zakaz sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18 roku życia. Ten krok został podjęty w 2014 roku jako środek prewencyjny w celu ochrony zdrowia młodzieży.
• Szwecja: W Szwecji, choć nie ma ogólnokrajowego zakazu, niektóre lokalne władze i sklepy podjęły decyzję o ograniczeniu sprzedaży tych produktów młodszym konsumentom, głównie z powodów zdrowotnych.
• Stany Zjednoczone: W USA, choć nie ma federalnego zakazu, niektóre stany i miasta rozważały lub wprowadzały ograniczenia dotyczące sprzedaży napojów energetycznych nieletnim. Debata w tej kwestii jest nadal żywa, a różne grupy społeczne i medyczne wzywają do wprowadzenia bardziej rygorystycznych regulacji.
• Dania: W Danii, podejście do napojów energetycznych jest jednym z najbardziej restrykcyjnych w Europie. Do 2009 roku, sprzedaż większości napojów energetycznych była całkowicie zakazana. Zakaz ten był oparty na obawach zdrowotnych związanych z wysoką zawartością kofeiny i innych stymulantów w tych produktach. Chociaż zakaz został zniesiony w 2009 roku, rząd duński nadal stosuje ścisłe regulacje dotyczące marketingu i sprzedaży tych napojów, szczególnie w odniesieniu do młodych konsumentów. Na przykład, napoje energetyczne nie mogą być reklamowane jako zwiększające wydolność fizyczną lub koncentrację, co ma na celu ograniczenie ich atrakcyjności dla młodszych konsumentów.
• Norwegia: W Norwegii zakaz skupia się na ograniczeniu dostępu do tych produktów dzieci i młodzieży.