Pierwsza odmowa zwrotu nieruchomości. Efekt małej ustawy reprywatyzacyjnej

W sobotę, 17 września, weszła w życie tzw. mała ustawa reprywatyzacyjna. Miasto może wreszcie zakończyć postępowania dotyczące tzw. „śpiochów” i nie będzie już zwracało nieruchomości wykorzystywanych na cele publiczne. W poniedziałek, 19 września, podpisano pierwszą decyzję w tej sprawie.

Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami i ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy wprowadziła wiele istotnych zmian w procesie reprywatyzacji.  Miasto nie będzie już zwracało nieruchomości wykorzystywanych i przeznaczonych na cele publiczne – szkół, przedszkoli, domów opieki, placówek wychowawczo-opiekuńczych, instytucji kultury, szkół wyższych, obiektów ochrony zdrowia, placów, promenad, parków oraz obiektów i urządzeń transportu publicznego.

– Nowe przepisy pozwoliły nam na wydanie decyzji odmownych. Dziś podpisaliśmy pierwszą z nich, dotyczącą  roszczeń do boiska IV Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza przy ul. Saskiej 59. A w najbliższych dniach wydamy kolejne, dzięki czemu od roszczeń zwrotowych w stolicy zostanie zwolnionych ponad 150 nieruchomości – mówi Witold Pahl, wiceprezydent Warszawy odpowiadający za sprawy związane z reprywatyzacją.

Miasto nie będzie również zwracało nieruchomości na których zabudowę, odbudowę czy remont wydatkowano znaczne środki publiczne – np. budynków wybudowanych w całości na gruntach objętych roszczeniem, gdzie wartość nakładów przewyższyła wartość zajętego gruntu, czy budynków odbudowanych w całości lub znacznej części ze środków publicznych. Będzie mogło również wydać decyzję o odmowie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego w przypadku realizacji przez podmioty publicznoprawne celów publicznych, zbycia gruntu na rzecz osób trzecich, czy niemożności podziału nieruchomości ze względu na istniejący ład przestrzenny. W tym ostatnim przypadku nie będą zwracane podwórka, przestrzenie wewnątrzosiedlowe oraz tereny zielone.

Nowe przepisy pozwalają również na umorzenie tzw. spraw „uśpionych”, które toczyły się formalnie od lat powojennych – gdzie wnioskodawcy od czasu złożenia wniosku nie kontaktowali się w żaden sposób z organem prowadzącym postępowanie. Pozwoli to wreszcie na uregulowanie stanu prawnego ponad 2 tys. nieruchomości, przeprowadzenie koniecznych remontów i ochronę lokatorów przed zakusami nabywców roszczeń.

Mała ustawa reprywatyzacyjna wprowadziła także zapisy obligujące sądy do bardziej wnikliwej analizy wniosków dotyczących ustanawiania kuratorów. Teraz nie będzie już można ich ustanawiać wobec osób, których miejsca pobytu nie sposób ustalić, lub istnieją przesłanki, że od dawna nie żyją.
Ponadto wszelkie umowy dotyczące sprzedaży praw i roszczeń zwrotowych trzeba będzie dokonywać bezpośrednio u notariusza a miasto zyska możliwość ich pierwokupu, jeśli dotyczą gruntów miejskich.