1300 zł dla każdego obywatela, bez względu na dochód i liczbę dzieci [31.10.2023]

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy (BDP) to koncepcja, która zdobywa coraz większą popularność na świecie. Wyobraź sobie, że dostajesz stałą sumę pieniędzy co miesiąc, bez względu na wiek, status zawodowy czy sytuację rodzinną. Wygląda na to, że Polska również zainteresowała się tym pomysłem.

Co to jest Bezwarunkowy Dochód Podstawowy?

BDP to forma wsparcia finansowego, przyznawana każdemu obywatelowi bez potrzeby spełniania jakichkolwiek kryteriów. Takie podejście testują już takie kraje jak Finlandia, Francja, Włochy, Indie, USA czy Wielka Brytania. Choć programy różnią się między krajami, wszystkie mają na celu zbadanie wpływu dodatkowego, regularnego dochodu na jakość życia obywateli.

W Wielkiej Brytanii, na przykład, niedawno uruchomiono program dla 30 osób, które przez dwa lata będą otrzymywać 1600 funtów miesięcznie. Eksperyment ma na celu zbadanie, czy takie wsparcie wpłynie na chęć podjęcia dodatkowej pracy, poprawę jakości życia, dbałość o zdrowie czy podejście do konsumpcji.

Polska na drodze do BDP

W Polsce koncepcja ta zdobywa coraz większe uznanie. Zaplanowano wprowadzenie programu w województwie warmińsko-mazurskim, które zmaga się z problemami społecznymi i gospodarczymi. W ramach programu mieszkańcy wybranych gmin będą otrzymywać co miesiąc 1300 zł przez dwa lata. Choć pierwotnie start programu planowano na marzec 2023, prace są nadal w toku.

Badanie zostanie przeprowadzone w następujących gminach:

• Barciany,
• Bartoszyce,
• Braniewo,
• Budry,
• Dubeninki,
• Górowo Iławeckie,
• Lelkowo,
• Sępopol,
• Srokowo.

Rezultaty z innych krajów

Wyniki eksperymentów w różnych krajach są zróżnicowane. Wspólnym mianownikiem jest poprawa jakości życia i zadowolenia z życia wśród beneficjentów.

Finlandia

• W latach 2017-2018 Finlandia przeprowadziła eksperyment z BDP, w którym 2 000 losowo wybranych bezrobotnych otrzymywało miesięcznie 560 euro przez dwa lata, niezależnie od tego, czy znaleźli pracę czy nie.
• Wyniki pokazały poprawę w samopoczuciu i zdrowiu uczestników. Niemniej jednak, nie zaobserwowano znaczącego wpływu na rynek pracy.

USA

• W USA miało miejsce kilka inicjatyw lokalnych dotyczących BDP. Jednym z najbardziej znanych jest „Stockton Economic Empowerment Demonstration” w Stockton w Kalifornii, gdzie losowo wybrani mieszkańcy otrzymywali 500 dolarów miesięcznie przez 2 lata.
• Badania wykazały, że BDP pozytywnie wpłynął na zdrowie i samopoczucie beneficjentów.

Kanada

• W prowincji Ontario rozpoczęto eksperyment z BDP w 2017 roku, ale został on anulowany przez następny rząd w 2018 roku.
• Chociaż eksperyment nie został dokończony, wstępne wyniki wskazywały na poprawę samopoczucia uczestników i większą ochotę na szukanie pracy czy naukę.

Hiszpania

• W reakcji na pandemię COVID-19, w 2020 roku Hiszpania rozpoczęła pilotażowy program BDP w rejonie Girona i Barcelona, kierowany głównie do gospodarstw domowych w skrajnym ubóstwie.
• Jest zbyt wcześnie, aby wyciągać zdecydowane wnioski, ale inicjatywa jest obserwowana z zainteresowaniem przez inne kraje.

Kenia

• Organizacja GiveDirectly prowadziła wieloletni eksperyment z BDP w Kenii. Uczestnicy otrzymywali różne sumy pieniędzy przez różne okresy czasu.
• Wyniki wskazują na pozytywny wpływ BDP na dobrobyt ekonomiczny, zdrowie i inne wskaźniki życiowe uczestników.

Indie

• W Indiach, gdzie wprowadzenie BDP przyniosło pozytywne efekty w zakresie zdrowia, higieny i zmniejszenia spożycia alkoholu,
• zaobserwowano także wzrost konsumpcji żywności.

Wielka Brytania

• W Wielkiej Brytanii, choć program jest w fazie pilotażowej, oczekiwania są wysokie, biorąc pod uwagę kwotę wsparcia.