148 lat temu w Warszawie urodziła się Maria Skłodowska-Curie

7 listopada mija 148. rocznica urodzin najwybitniejszej warszawianki, laureatki dwóch Nagród Nobla, patronki stołecznego mostu i ulicy, fundatorki grama radu dla Instytutu Radowego przy ul. Wawelskiej – Marii Skłodowskiej – Curie.

Nie ma wybitniejszej warszawianki

Maria Skłodowska-Curie jest najwybitniejszą mieszkanką w dziejach naszego miasta. Tu się urodziła (przy ul. Freta, kamienica istnieje do dziś) i mieszkała blisko 24 lata. Z Warszawy wyniosła solidną wiedzę ogólna (ukończyła gimnazjum rządowe ze złotym medalem), ale przede wszystkim wiedzę o analizie chemicznej, tak dogłębną, że jak sama twierdziła, bez niej w Paryżu nie wydzieliłaby radu.

Maria Skłodowska-Curie po zrobieniu światowej kariery nie wyrzekła się polskości i do Warszawy wracała. Jako dziewczyna, a także w latach późniejszych, często chodziła na spacery po skarpie i widok Wisły był jej niezwykle bliski. Po latach, podczas swej kolejnej wizyty w Warszawie (1921) tak w listach pisze o rzece, która w jej czasach miała kolor morski a w oddali niebieski: „ta rzeka, tak leniwie dziś płynąca, i tak przebiegła i niebezpieczna wiosną, ma dla mnie głęboki urok, którego pochodzenie jest dla mnie niejasne.”

Skłodowska-Curie w II Rzeczpospolitej

Trudno przecenić rolę jaką M. Skłodowska-Curie odegrała dla odradzającego się po I wojnie światowej państwa polskiego. Właśnie z Warszawą 20-lecia należy łączyć jej osobę, a nie z wiekiem XIX, kiedy wyjeżdżała do Paryża.

Wolna Polska potrzebowała autorytetów i Skłodowska-Curie jej go dała. Rzecz trudna do wyobrażenia – światowej sławy noblistka, kobieta-naukowiec wszech czasów przyjeżdża do „jakiejś” Polski, której nie było na mapie przez ponad 120 lat, daje tam wykłady i buduje drugi w Europie Instytut Radowy. Po pierwsze znajduje w tej młodej stolicy nie tylko środowisko naukowe, które nadąża za jej genialnością, ale po drugie na miejsce dla instytutu wybiera nie Kraków, Poznań czy Wilno, ale właśnie Warszawę – swoje rodzinne miasto.

Honorowa obywatelka Warszawy

Maria Skłodowska-Curie jest honorową obywatelką Warszawy, tytuł ten nadały jej 1924 roku władze miasta, doceniając wkład jaki wniosła w rozwój nauk ścisłych: otwarcie Pracowni Radiologicznej przy ul. Śniadeckich, Instytutu Radowego przy ul. Wawelskiej oraz doktorat honoris causa Politechniki Warszawskiej.