70 rocznica wyzwolenia Auschwitz nazistowskiego obozu zagłady, fabryki śmierci

„Pętla na szyi zaciska się coraz bardziej. Straciłam resztki nadziei. Gdyby istniał Bóg nie dopuściłby, żeby  ludzi żywcem wrzucano do ognia, żeby malutkie dzieci deptano butami, czy miażdżono kolbami karabinu, żeby pozbawionych wszystkiego ludzi gazowano na śmierć. To brzmi jak baśń. Ten kto tego nie widział, nigdy w to nie uwierzy.” Pamiętnik Rutki Laskier.

Nazwę Auschwitz stosowano jako niemiecki odpowiednik Oświęcimia po ataku Niemiec na Polskę w 1939 r. i wcieleniu tych do III Rzeszy. Obóz początkowo (w 1940 r.) służył do osadzania więźniów politycznych i opozycji, głównie Polaków. W kolejnych miesiącach obóz rozbudowano i stal sie on miejscem masowej eksterminacji Żydów, Polaków, Rosjan, Romów.

W skład kompleksu KL Auschwitz wchodziły kolejno Auschwitz I (Oświęcim) – „obóz macierzysty” pracy przymusowej i kwatera główna wszystkich obozów wchodzących w skład kompleksu, Auschwitz II – Birkenau (Brzezinka) – obóz koncentracyjny, a następnie miejsce kazni z komorami gazowymi i krematoriami , Auschwitz III – Monowitz (Monowice) – obóz pracy przymusowej koncernu IG Farben.

Szacunkowa liczba zabitych to niemal 1,1 mln osób: ok. 960 tysięcy Żydów, ok. 75 tysięcy Polaków, ok. 21 tysięcy Romów, ok. 15 tysięcy jeńców radzieckich, ok.  15 tysięcy ludzi innych narodowości.

Ostatni apel w  KL  Auschwitz  odbył się 17 stycznia 1945 r. bezpośrednio po nim rozpoczęła sie ewakuacja więźniów  (Marsze Śmierci do obozów w głębi III Rzeszy). Główny marsz miał trasę Oświęcim – Wodzisław Śląski (63 km). Transport dotarł do stacji kolejowej Loslau 22 stycznia, gdzie więźniowie zostali załadowani do wagonów węglowych i w mrozie i ścisku ludzie ruszyli dalej. Z Wodzisławia (Loslau) transporty jechały m.in. przez Ostrawę w kierunku Austrii i Niemiec.

9 tysięcy więźniów, w tym około 500 dzieci pozostało w obozie  z wyrokiem śmierci. Od 18 do 27 stycznia niszczono dokumenty i palono akta, 20 stycznia zostały wysadzone krematoria II i III, a 26 stycznia – krematorium V. 23 stycznia podpalono kompleks magazynów, w których przechowywano rzeczy należące do ofiar. Obóz zaczęli opuszczać esesmani, a 27 stycznia wyzwoliła  Armia Czerwona – żołnierze 59 i 60 Armii 1 Frontu Ukraińskiego – 454 Pułk Strzelecki z 100 Lwowskiej Dywizji Strzeleckiej, pod dowództwem generał-majora Fiodora Krasawina. W Auschwitz, Birkenau, Monowitz, a także podobozach wyzwolono około 7,5 tysiąca więźniów. W wyniku wyniszczenia organizmu cześć więźniów zmarła – łącznie w szpitalach zmarło około 600 osób.