Budowa metra na Bemowo opóźniona o ponad 1,5 roku. Wszystko przez pandemię koronawirusa

Ograniczenia wprowadzone z powodu epidemii koronawirusa spowodowały spowolnienie lub wstrzymanie niektórych prac budowlanych linii M2. Taka sytuacja nie dotyczy tylko budowy metra w Warszawie, lecz również innych inwestycji w kraju.

Większość urzędów wprowadziła pracę zdalną, wykluczając bezpośredni kontakt z mieszkańcami czy przedsiębiorcami. Zmniejszona obsada we wszystkich podmiotach i urzędach spowodowała spowolnienie procesów uzyskiwania stosownych zgód i pozwoleń, a tym samym kontynuowania procesu budowy.

Specjaliści pod reżimem sanitarnym
Obostrzenia i wprowadzony reżim sanitarny wpłynął na zmniejszenie liczby dostępnych pracowników oraz wymusił zmiany w organizacji i tempie pracy. Generalny Wykonawca – firma Gulermak jest spółką międzynarodową. Jak każda firma o zasięgu globalnym uzależniona jest od międzynarodowego łańcucha dostaw i transportu.

Dotyczy to zwłaszcza obsady tarcz TBM, gdzie pracują obecnie pracownicy ponad 10 narodowości, pochodzący z trzech kontynentów. Zamknięcie granic skutkowało brakiem wykwalifikowanych ekip niezbędnych do uruchomienia i obsługi czterech tarcz TBM, drążących tunele warszawskiego metra.

Wstrzymane dostawy i „niespodzianki” z czasów wojny
W czasach wielomiesięcznego zamknięcia granic na całym świecie, niemal całkowitego wstrzymania ruchu pasażerskiego oraz ograniczeń w produkcji i transporcie materiałów nie było możliwe skuteczne realizowanie części prac.

Dodatkowo podczas prowadzenia prac budowlanych wykonawca natrafił na konieczne do przebudowy sieci podziemne oraz liczne niewybuchy z II wojny światowej.

Wykonawca poprosił o dodatkowy czas
Z tych powodów wykonawca wystąpił o przyznanie dodatkowego czasu na realizację inwestycji związanej z rozbudową linii M2. Zgodnie z przedstawionymi dokumentami zaproponowane przez Wykonawcę wydłużenie czasu na ukończenie robót wynosi – w zależności od odcinka – od 8 do 18 miesięcy. Najdłuższe przesunięcie będzie dotyczyło ostatniego odcinka linii M2 – Mory.

Zgłoszenie konieczności wydłużenia czasu na ukończenie robót jest procedurą uregulowaną prawnie, zaś jej warunki są opisane w umowie.

Przekazywana przez wykonawcę dokumentacja jest teraz szczegółowo analizowana, zaś po rozpatrzeniu zasadności roszczeń możliwe będzie wskazanie dat zakończenia inwestycji.

Wspólna determinacja
Metro wraz z wykonawcą robót na bieżąco podejmują działania organizacyjne, których celem jest skrócenie czasu realizacji inwestycji. Wszystkim zależy na jak najszybszym ukończeniu linii M2 w Warszawie.

Korzystając z doświadczeń z odbioru 3 stacji na warszawskiej Woli, Metro Warszawskie planuje wdrożyć analogiczny tok postępowania związany z kontrolą i odbiorami technicznymi obiektów. Rozwiązanie to pozwoli na skrócenie czasu pomiędzy zakończeniem prac budowlanych a uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie i uruchomieniem obsługi pasażerów.

Na północno-wschodnim odcinku metra powstają trzy stacje: C19 roboczo nazywana „Zacisze” pod ul. Figara w pobliżu skrzyżowania z ul. Codzienną, C20 „Kondratowicza” przy skrzyżowaniu ulicy Malborskiej i Kondratowicza oraz C21 „Bródno” przy skrzyżowaniu ulicy Kondratowicza i Rembielińskiej. Połączą je ponad cztery kilometry torowiska. Za ostatnią stacją powstaje również komora torów odstawczych, która będzie służyła do zawracania i postoju pociągów. Wybudowane będą też trzy wentylatornie. Wykonawca, konsorcjum firm Astaldi i Gulermak, na zrealizowanie inwestycji wartej 1 397 895 000 zł, ma czas do września 2021 roku. Dokończenie odcinka wschodniego-północnego jest częścią projektu „Budowa II linii metra wraz z zakupem taboru – etap III”, który jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Dla projektu o wartości 3 564 536 216,00 zł przyznano dofinansowanie unijne w wysokości 1 952 151 513,23 zł.

Na styku Woli i Bemowa powstaje najkrótszy odcinek linii M2. Składa się on z nieco ponad dwóch i pół kilometra tuneli oraz dwóch stacji: C05 – roboczo nazwanej „Ulrychów” – położonej w ciągu ul. Górczewskiej i C04 „Powstańców Śląskich” zlokalizowanej w pobliżu skrzyżowania ulic Górczewskiej i Powstańców Śląskich. Za stacją C04 będą się znajdować tory odstawcze dla pociągów metra. Wykonawcą tej inwestycji jest konsorcjum firm Gülermak Ağir Sanayi İnşaat ve Taahhüt A.Ş. (lider) i Astaldi S.p.A. Wykonawca na zrealizowanie inwestycji wartej 959 249 940,00 zł ma czas do listopada 2021 roku. Drugi etap budowy odcinka zachodniego jest częścią projektu „Budowa II linii metra wraz z zakupem taboru – etap III”, który jest współfinansowany przez Unię Europejską z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Dla projektu o wartości 3 564 536 216,00 zł uzyskano dofinansowanie unijne w wysokości 1 952 151 513,23 zł.

W związku z niektórymi komentarzami dotyczącymi wpływu epidemii COVID-19 na inwestycję związaną z budową linii M2 wyjaśniamy, że w czerwcu 2020r. Sejm RP uchwalił ustawę tzw. Tarczę antykryzysową 4.0. Jej głównym celem jest obrona polskich przedsiębiorstw, miejsc pracy i konsumentów przed negatywnymi skutkami COVID-19. Tarcza 4.0 wpływa także na regulacje dotyczące prawa zamówień publicznych.

Mając na celu ochronę przedsiębiorców i miejsc pracy daje ona możliwość zmiany umowy w sytuacji, gdy:

• okoliczności związane z COVID-19 mogą mieć wpływ na należyte wykonanie umowy w sprawie zamówienia publicznego oraz
• okoliczności związane z COVID-19 rzeczywiście wpływają na wykonanie umowy.

Regulacja ta uniemożliwia przerzucenie na wykonawcę całości odpowiedzialności za realizację zamówienia w sytuacji związanej z wystąpieniem epidemii koronawirusa.

Zgodnie z treścią uzasadnienia Tarczy 4.0  ustawodawca miał na celu „stworzenie gwarancji,  w szczególności  dla  wykonawców,  że  postanowienia  umów  o  udzielenie zamówień  publicznych  będą  uwzględniały  zmianę  warunków  społeczno-gospodarczych wywołaną  COVID-19 (…)”. W sytuacji, gdy przepisy nakładają na wykonawcę obowiązek niezwłocznego informowania o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID-19 na realizację umowy, niezbędnym staje się podpisanie aneksu do umowy. Tym samym Tarcza 4.0 uniemożliwia traktowanie utrudnień spowodowanych epidemią koronawirusa jako wyłącznego problemu wykonawcy.

Aneks wprowadza rozwiązania uwzględniające interesy obydwu stron i pozwalające na bezpieczną realizację umowy.

Budowa kolejnych odcinków linii M2 w Warszawie nie jest jedyną inwestycją, która musi zmagać się ze skutkami ograniczeń wywołanych przez epidemię koronawirusa. Ma on wpływ także na inne inwestycje.