Urzędy skarbowe intensyfikują kontrole kont. Bez tego dokumentu zapłacisz kilka, a nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych

Urzędy skarbowe w całej Polsce zaostrzyły kontrole darowizn przekazywanych między członkami rodzin. Szczególną uwagę zwracają na sposób transferu środków oraz zgodność z obowiązującymi przepisami. Wielu podatników nie zdaje sobie sprawy, że nawet drobne uchybienia mogą skutkować koniecznością zapłaty wysokiego podatku oraz naliczeniem odsetek. Jakie zasady trzeba spełnić, aby nie narazić się na problemy z fiskusem?

Nieświadomość prawa nie zwalnia z obowiązków

Zasady przekazywania darowizn między członkami rodziny są ściśle określone w polskim prawie podatkowym. Wiele osób błędnie zakłada, że skoro wsparcie finansowe pochodzi od bliskich, to urząd skarbowy nie ma prawa kwestionować źródła pochodzenia środków. Tymczasem fiskus może weryfikować takie transfery i żądać wyjaśnień, zwłaszcza w przypadku dużych kwot związanych z zakupem nieruchomości lub spłatą kredytów.

Każda, nawet bardzo duża darowizna, może być zwolniona z podatku, ale tylko pod warunkiem spełnienia dwóch kluczowych zasad: zgłoszenia jej do urzędu skarbowego oraz przekazania środków przelewem na konto bankowe obdarowanego. Brak spełnienia tych wymogów może skutkować naliczeniem podatku w wysokości nawet 20% wartości darowizny.

Najczęstsze błędy, które prowadzą do problemów

Fiskus koncentruje się na transakcjach, w których nie dochowano formalnych wymogów. Oto najczęstsze błędy, które mogą skutkować koniecznością zapłaty podatku i odsetek:

• Przekazanie darowizny w gotówce – nawet jeśli rodzic wręczy dziecku pieniądze na zakup mieszkania i obdarowany wpłaci je na swoje konto, urząd skarbowy może uznać, że darowizna nie spełnia wymogów formalnych. Kluczowe jest dokonanie przelewu z konta darczyńcy na konto obdarowanego.
• Brak zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego – jeśli przekazana kwota przekracza ustawowy limit zwolnienia z podatku, trzeba złożyć formularz SD-Z2 w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania środków. Brak zgłoszenia skutkuje koniecznością zapłaty podatku.
• Wpłata na rachunek techniczny banku – jeśli darczyńca przelewa pieniądze np. na rachunek kredytowy obdarowanego zamiast na jego konto osobiste, urząd skarbowy może uznać, że nie doszło do prawidłowego przekazania środków i naliczyć podatek.
• Nieprawidłowy tytuł przelewu – aby uniknąć problemów, warto w treści przelewu jasno wskazać: „Darowizna dla syna Jana Kowalskiego”. Nieprecyzyjne opisy mogą wzbudzić wątpliwości skarbówki i skłonić do kontroli.

Limity darowizn wolnych od podatku

Prawo dzieli darowizny na trzy grupy podatkowe, a każda z nich ma inny limit zwolnienia z podatku:

• Najbliższa rodzina (I grupa podatkowa) – limit wynosi 36 120 zł w ciągu pięciu lat. Dotyczy m.in. rodziców, dzieci, rodzeństwa, małżonków i dziadków.
• Dalsza rodzina (II grupa podatkowa) – limit to 27 090 zł. Obejmuje np. ciotki, wujków, siostrzeńców i teściów.
• Pozostałe osoby (III grupa podatkowa) – maksymalna kwota bez podatku wynosi jedynie 5 733 zł.

Przekroczenie tych kwot oznacza obowiązek zapłaty podatku, którego wysokość może sięgać nawet 20% wartości darowizny.

Kontrole fiskusa obejmą coraz więcej przypadków

Urzędy skarbowe intensywnie analizują transakcje bankowe i rejestry notarialne. Szczególną uwagę zwracają na przypadki, gdy młode osoby kupują nieruchomości lub spłacają kredyty, mimo braku widocznych źródeł dochodu. Jeśli fiskus uzna, że środki pochodziły z niezgłoszonej darowizny, może wszcząć postępowanie podatkowe.

Co więcej, urząd skarbowy ma prawo badać transakcje nawet do pięciu lat wstecz. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, oprócz konieczności uiszczenia zaległego podatku, podatnik może zostać obciążony odsetkami oraz karą finansową.

Jak uniknąć problemów z fiskusem?

Eksperci doradzają przestrzeganie kilku podstawowych zasad, aby nie narazić się na konsekwencje podatkowe:

• Zawsze przekazuj darowiznę przelewem bankowym – nigdy gotówką.
• W tytule przelewu dokładnie opisz, że to darowizna – np. „Darowizna dla córki Anny Nowak”.
• Jeśli darowizna przekracza ustawowy limit, zgłoś ją do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy.
• Przechowuj dokumentację przelewów i potwierdzenia zgłoszeń na wypadek kontroli.
• Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z doradcą podatkowym – lepiej dmuchać na zimne niż później tłumaczyć się przed fiskusem.

Fiskus nie odpuszcza – lepiej zabezpieczyć się na przyszłość

Zaostrzone kontrole darowizn mogą wpłynąć nie tylko na sytuację podatników, ale również na relacje rodzinne. W obawie przed problemami z fiskusem niektórzy rodzice mogą zrezygnować z przekazywania środków dzieciom, co w konsekwencji może ograniczyć ich możliwości zakupu mieszkania czy spłaty kredytu.

Warto pamiętać, że nawet jeśli darowizna jest przekazywana w dobrej wierze, nieznajomość przepisów nie zwalnia z obowiązku ich przestrzegania. Dlatego tak istotne jest, aby znać obowiązujące regulacje i skrupulatnie dokumentować każdą większą transakcję. W przeciwnym razie nawet niewielka pomoc finansowa od bliskich może zakończyć się nieprzyjemnym wezwaniem do urzędu skarbowego i koniecznością zapłaty podatku.