Wichury, gołoledź i śnieżyce na koniec roku. Niż sieje chaos w całej Polsce

Ostatnie dni grudnia przebiegają pod znakiem niebezpiecznej pogody w całym kraju. Silny wiatr z porywami do 85 km/h, marznące opady powodujące gołoledź oraz intensywne zawieje śnieżne w górach – to wyzwania, z którymi mierzą się kierowcy i piesi. Za dynamiczną aurę odpowiada niż, który przemieszcza się nad Polską, a synoptycy ostrzegają, że uspokojenie nastąpi dopiero w Nowy Rok.

Niż miesza w pogodzie – ostrzeżenia dla większości kraju

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia pierwszego stopnia dla niemal całej Polski. W niedzielę 28 grudnia szczególnie niebezpieczne warunki panują na Pomorzu, gdzie silny wiatr wiejący z północy i północnego zachodu osiąga w porywach prędkość do 75-85 km/h. W województwach warmińsko-mazurskim, pomorskim oraz częściach zachodniopomorskiego, kujawsko-pomorskiego i wielkopolskiego obowiązują alerty przed silnym wiatrem.

Równie groźna jest sytuacja w centralnej i południowej Polsce. Ostrzeżenia przed marzącymi opadami deszczu lub mżawki powodującymi gołoledź objęły 9 województw, w tym mazowieckie, łódzkie, lubelskie, podkarpackie, małopolskie, śląskie oraz części dolnośląskiego i opolskiego. Prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zjawisk IMGW ocenia na 80 procent.

Kiedy nastąpi poprawa? Prognoza na ostatnie dni roku

Niedzielne uspokojenie to tylko chwilowy oddech. Choć 28 grudnia wiatr stopniowo słabnie, już w poniedziałek 29 grudnia ponownie wzmocni się, a prawdziwe uderzenie wichury nastąpi we wtorek 30 grudnia.

IMGW prognozuje, że w południowej połowie kraju wystąpią opady przejściowo marznące, powodujące niebezpieczną gołoledź. Temperatura maksymalna wyniesie od -1°C na południu do 3°C na północy kraju. Cieplej będzie miejscami na Wybrzeżu – około 5°C, natomiast najchłodniej w rejonach podgórskich, gdzie termometry pokażą do -2°C.

We wtorek 30 grudnia wiatr znowu przybierze na sile. Przeważnie umiarkowany, porywisty będzie szczególnie na północy i wschodzie kraju, okresami osiągając w porywach około 60 km/h. To właśnie wtedy nastąpi trzecia fala wichur, która obejmie praktycznie cały kraj.

Zawieje i zamiecie w górach – ekstremalne warunki

Najtrudniejsza sytuacja panuje w polskich górach. Wysoko w Karpatach wiatr osiąga w porywach do 90 km/h, a w Sudetach nawet do 100 km/h, powodując intensywne zawieje i zamiecie śnieżne. Na Śnieżce i w szczytowych partiach Tatr porywy mogą przekraczać 120 km/h.

W rejonach podgórskich Karpat prognozowany jest przyrost pokrywy śnieżnej o około 5 cm, a wysoko w górach nawet do 12 cm. Takie warunki znacznie utrudniają, a miejscami wręcz uniemożliwiają bezpieczne poruszanie się szlakami górskimi. Służby górskie apelują o zachowanie szczególnej ostrożności i rezygnację z trudnych tras.

Cofka na Wybrzeżu i zagrożenie powodziowe

Silny wiatr z kierunków północnych powoduje groźne zjawisko cofki na północy Polski. Wody Bałtyku i Zalewu Wiślanego są wtłaczane do ujściowych odcinków rzek, co skutkuje gwałtownym wzrostem ich poziomu. W niedzielę 28 grudnia stany alarmowe zostały przekroczone w kilku miejscach na Żuławach Wiślanych – w Gdańsku Sobieszewie na Martwej Wiśle (589 cm przy stanie alarmowym 570 cm), w Nawrotkach na Nogacie (592 cm przy stanie alarmowym 590 cm) oraz w innych lokalizacjach.

W Elblągu poziom rzeki osiągnął rano 600 cm, przekraczając stan ostrzegawczy. Prezydent miasta wprowadził w nocy z soboty na niedzielę stan pogotowia przeciwpowodziowego. Służby rozłożyły rękawy przeciwpowodziowe w najbardziej zagrożonych punktach miasta.

Co to oznacza dla czytelnika

• Kierowcy powinni przygotować się na trudne warunki na drogach. Gołoledź, która występuje w 9 województwach, sprawia, że nawierzchnie są ekstremalnie śliskie. Konieczne jest dostosowanie prędkości do warunków, zachowanie większych odstępów między pojazdami i unikanie gwałtownych manewrów. Szczególną ostrożność należy zachować rano i wieczorem, gdy temperatura spada poniżej zera.
• Piesi muszą uważać na oblodzone chodniki. Marznące opady tworzą cienką, często niewidoczną warstwę lodu, która jest wyjątkowo zdradliwa. Warto założyć obuwie z antypoślizgową podeszwą i unikać pośpiechu.
• Mieszkańcy terenów nadmorskich i położonych przy rzekach powinni śledzić komunikaty służb i być przygotowani na możliwe podtopienia. Zjawisko cofki może się nasilić we wtorek 30 grudnia, gdy ponownie wzmocni się wiatr.
• Turyści górscy powinni bezwzględnie dostosować plany do warunków pogodowych. Zawieje i zamiecie śnieżne przy wietrze o prędkości ponad 100 km/h czynią wysokogórskie szlaki ekstremalnie niebezpiecznymi. W takich warunkach widoczność spada do kilku metrów, a temperatura odczuwalna drastycznie maleje.

W razie zagrożenia należy dzwonić na numer alarmowy 112. Ostrzeżenia IMGW są aktualizowane na bieżąco, dlatego warto regularnie sprawdzać prognozy pogody na najbliższe godziny. Dynamiczna aura utrzyma się co najmniej do wtorku 30 grudnia, kiedy prognozowana jest kolejna, trzecia fala wichur.