Banki ograniczają możliwości wypłat. Tam już nie wypłacisz

Banki masowo rezygnują z tradycyjnych kas, zastępując je automatami i doradcami. Niektóre zamknęły już trzy czwarte swoich kas.

Jak podaje Bankier.pl, na koniec drugiego kwartału 2025 roku z 3 302 placówek bankowych w Polsce aż 867 działało w formule bezgotówkowej. To oznacza, że ponad 26 procent wszystkich oddziałów nie oferuje już tradycyjnej obsługi gotówkowej przy okienku. Jeszcze kilka lat temu taki scenariusz wydawał się niemożliwy, dziś staje się nową normalnością dla polskiej bankowości.

Jak podaje portal BS.net.pl, już 69 procent Polaków płaci bezgotówkowo, a tylko 31 procent transakcji w 2024 roku dotyczyło gotówki. To dramatyczna zmiana w porównaniu z 2016 rokiem, gdy 68 procent transakcji było gotówkowych. Dla porównania, w 2005 roku zaledwie 2 procent zakupów odbywało się bezgotówkowo. Polski Standard Płatności informuje, że system BLIK odnotował w pierwszym półroczu 2025 roku prawie 1,4 miliarda transakcji, co oznacza wzrost o 24 procent rok do roku.

Credit Agricole likwiduje trzy czwarte kas

Liderem transformacji bezgotówkowej w Polsce jest Credit Agricole, gdzie aż 75 procent placówek działa już w modelu bez tradycyjnych kas. To oznacza, że klienci tego banku w większości oddziałów nie mogą wypłacić ani wpłacić gotówki przy okienku kasowym. Zamiast tego znajdują tam wpłatomaty, bankomaty i doradców finansowych.

ING Bank poszedł w podobnym kierunku, tworząc 161 nowoczesnych „Miejsc Spotkań”, gdzie nie ma tradycyjnych kas, ale działają strefy samoobsługowe dostępne przez całą dobę. Klienci mogą tam załatwić większość spraw bankowych bez kontaktu z kasjerem, a w razie potrzeby skorzystać z pomocy doradcy obecnego w placówce w godzinach pracy.

BNP Paribas i Bank Millennium również przestawiły się na ten model – w obu instytucjach co druga placówka już nie obsługuje gotówki. To znaczące przyspieszenie w porównaniu z poprzednimi latami, gdy banki ostrożnie testowały takie rozwiązania tylko w wybranych lokalizacjach. Teraz transformacja objęła większość sieci tych banków.

Giganci wciąż stawiają na tradycję

Na przeciwnym biegunie znajdują się największe polskie banki. PKO Bank Polski, mimo że posiada najszerszą sieć placówek w kraju, wciąż prowadzi obsługę gotówkową w ponad 90 procent swoich oddziałów. To świadomy wybór strategiczny, mający na celu utrzymanie klientów starszych i bardziej tradycyjnych, którzy nadal wolą stanąć przy okienku i porozmawiać z kasjerem.

Podobną strategię przyjęły Bank Pekao i Alior Bank – również utrzymują gotówkę w ponad 90 procent placówek. Jak wyjaśnia portal Moneteo.com, PKO Bank Polski pozostaje największym bankiem w Polsce z aktywami sięgającymi prawie 500 miliardów złotych i obsługuje ponad 11,7 miliona klientów w 975 oddziałach na terenie całego kraju.

Ta różnica w podejściu między bankami wynika z odmiennych strategii biznesowych. Mniejsze banki, często z większym udziałem klientów młodszych i bardziej cyfrowych, mogą sobie pozwolić na radykalne zmiany. Giganci muszą liczyć się z różnorodnością swojej bazy klientów, w której znaczny udział stanowią osoby przywiązane do tradycyjnych form obsługi.

Gotówka staje się egzotyczna

Przemiany w bankach to odbicie szerszych zmian w zachowaniach płatniczych Polaków. Portal BS.net.pl podkreśla, że gotówka powoli staje się „egzotyczna”, choć nadal obecna w niektórych sektorach gospodarki. Gotówkę wykorzystuje się głównie w miejscach, które nadal nie oferują alternatywy – warsztatach samochodowych, drobnych usługach, gabinetach lekarskich czy małych sklepach spożywczych.

Portal Telepolis.pl informuje, że użytkownicy BLIKa realizują średnio 7,7 miliona transakcji dziennie, czyli ponad 5 tysięcy operacji na minutę. Na koniec czerwca 2025 roku liczba aktywnych użytkowników sięgnęła 19,4 miliona, czyli o 2,5 miliona więcej niż rok wcześniej. Najbardziej dynamicznie rozwijają się płatności BLIKiem w sklepach stacjonarnych – w pierwszym półroczu wykonano tam 338,1 miliona transakcji, co oznacza wzrost o 31 procent rok do roku.

Szczególnie młodzi klienci prowadzą tę rewolucję płatniczą. Wśród osób w wieku 18-24 lata niemal połowa płatności dokonywana jest telefonem – 45 procent. W tej grupie wiekowej karta plastikowa może wkrótce stać się równie archaiczna co książeczka czekowa. Portal BS.net.pl zaznacza, że już 64 procent Polaków korzysta z bankowości mobilnej, a 39 procent deklaruje chęć płacenia smartfonem w najbliższym czasie.

Koszty obsługi gotówki rosną

Banki rezygnują z kas przede wszystkim z powodów ekonomicznych. Obsługa gotówki generuje coraz wyższe koszty – od zatrudnienia kasjerów, przez transport pieniędzy, po zabezpieczenia techniczne. Zamiast utrzymywać tradycyjne kasy, instytucje finansowe wolą inwestować w nowoczesne aplikacje mobilne i urządzenia samoobsługowe.

Transformacja przynosi korzyści również klientom korzystającym z nowoczesnych technologii. Otrzymują oni szybszą obsługę i więcej czasu doradcy na poważniejsze tematy, takie jak kredyty hipoteczne czy inwestycje. Pracownicy banków, zamiast zajmować się rutynowymi wypłatami i wpłatami gotówki, mogą skupić się na doradztwie finansowym i sprzedaży bardziej złożonych produktów.

Jednak nie wszyscy klienci są zadowoleni z tych zmian. Portal BS.net.pl wskazuje, że z badania Fundacji wynika, iż aż 52 procent konsumentów deklaruje brak możliwości płatności bezgotówkowej przy usługach domowych, na przykład podczas napraw czy drobnych usług. To pokazuje, że mimo gwałtownej cyfryzacji wciąż istnieją obszary, gdzie gotówka pozostaje jedyną opcją.

Lokalne banki budują cyfrowe kompetencje

Interesującą rolę w tej transformacji odgrywają banki spółdzielcze. Portal BS.net.pl podkreśla, że dzięki bliskim relacjom z lokalną społecznością, banki spółdzielcze stały się naturalnym partnerem cyfrowej edukacji – szczególnie wśród osób starszych, mniej technologicznych lub mieszkających poza dużymi miastami.

W wielu gminach to właśnie placówki spółdzielcze są pierwszym miejscem, gdzie klient może zapytać „jak włączyć BLIKa?”, „czy ten terminal jest bezpieczny?” albo „czy da się płacić zegarkiem?”. I dostaje konkretną odpowiedź od człowieka, nie chatbota. W świecie, który przyspiesza, lokalne banki stały się punktem stabilizacji i zaufania.

Ich rola nie polega dziś tylko na przechowywaniu pieniędzy, ale coraz częściej na budowaniu cyfrowych kompetencji, ułatwianiu życia i wspieraniu mikroprzedsiębiorców w wejściu do cyfrowego obrotu. To pokazuje, że transformacja bezgotówkowa nie musi oznaczać dehumanizacji usług bankowych – może wręcz przeciwnie, pozwolić na bardziej wartościowy kontakt z klientem.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli należysz do osób regularnie odwiedzających oddział banku, aby wypłacić lub wpłacić gotówkę, musisz przygotować się na zmiany. Sprawdź, czy twój bank w najbliższych placówkach nadal oferuje obsługę kasową, czy przeszedł już na model bezgotówkowy. Może się okazać, że będziesz musiał pojechać do dalej położonego oddziału lub nauczyć się korzystania z wpłatomatów i bankomatów.

Szczególnie ważne jest to dla osób starszych, które mogą mieć trudności z obsługą nowoczesnych urządzeń. Warto skorzystać z pomocy pracowników banku podczas pierwszych wizyt w bezgotówkowej placówce – większość instytucji zapewnia wsparcie w nauce korzystania z automatów. Pamiętaj, że doradcy w takich oddziałach mają więcej czasu na pomoc w skomplikowanych sprawach, bo nie obsługują rutynowych transakcji gotówkowych.

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i regularnie wpłacasz utarg w gotówce, koniecznie sprawdź lokalizacje placówek z obsługą kasową w twojej okolicy. Możliwe, że będziesz musiał zmienić bank na taki, który nadal oferuje tradycyjną obsługę, lub przejść na bezgotówkowe metody płatności w swojej działalności.

Klientom biznesowym warto rozważyć inwestycję w terminale płatnicze, jeśli jeszcze ich nie mają. Portal BS.net.pl wskazuje, że 52 procent konsumentów ma problem z płatnością bezgotówkową przy usługach domowych – to duża grupa potencjalnych klientów, którzy mogą wybrać konkurencję oferującą płatność kartą czy BLIKiem.

Młodsi klienci powinni wykorzystać tę sytuację do pełniejszego poznania możliwości bankowości mobilnej. Skoro banki inwestują w te technologie, warto nauczyć się korzystać z wszystkich dostępnych funkcji – od przelewów natychmiastowych po płatności zbliżeniowe telefonem. To nie tylko ułatwi codzienne życie, ale może także przynieść oszczędności dzięki promocjom dla użytkowników aplikacji mobilnych.

Pamiętaj też, że transformacja bezgotówkowa to nie koniec świata – to raczej początek nowych możliwości. Banki będące pionierami tych zmian często oferują swoim klientom najbardziej zaawansowane usługi cyfrowe, co może przełożyć się na większą wygodę i szybkość obsługi w przyszłości.