Masz gotówkę? Będziesz sprawdzany, a przy zakupach pokażesz dowód. Nowe regulacje UE [18.02.2024]

Od wieków gotówka była niezawodnym środkiem płatniczym. Jednak nadchodzą czasy, w których nawet tak solidny i sprawdzony sposób dokonywania transakcji może nie być już taki pewny. Unia Europejska bowiem zamierza wprowadzić zmiany, które ograniczą możliwość korzystania z gotówki.

Kontrowersyjne zapisy

Płatności gotówkowe mają swoje zalety i wady. Do zalet należy anonimowość zakupów, a także fakt, że gotówka może być używana nawet w sytuacjach awaryjnych lub nieprzewidzianych zdarzeń. Niektórzy cenią też możliwość łatwej kontroli wydatków, gdy można na bieżąco śledzić, ile pieniędzy zostało wydane. Z drugiej strony, posiadanie przy sobie gotówki wiąże się z ryzykiem kradzieży, czego nie ma w przypadku kart płatniczych.

Kilka państw już zdecydowało się na ograniczenie płatności gotówkowych, by pomóc w walce z praniem brudnych pieniędzy. Teraz podobny pomysł zrodziła Unia Europejska. Planuje ona wprowadzenie limitów dla płatności gotówkowych, przy czym ustalony limit jest dość wysoki i ma wynosić 10 tys. euro. Taka kwota powinna wystarczyć na podstawowe zakupy, ale uniemożliwi dokonywanie większych transakcji, jak zakup samochodu czy biżuterii.

Bardziej kontrowersyjny jest jednak inny zapis planowanych zmian. Mówi on, że każdy, kto dokona zakupu gotówką na kwotę od 3 tys. euro wzwyż, będzie musiał okazać dowód tożsamości. Co więcej, może być również sprawdzane, skąd pochodzą pieniądze wykorzystane do transakcji. Na razie nie jest jasne, kto i w jaki sposób miałby weryfikować legalność pochodzenia gotówki. Eksperci spekulują, że wystarczająca może być słowna deklaracja, że środki nie pochodzą z nielegalnego źródła. Jednak w projekcie przepisów jest mowa o „zobowiązanych podmiotach”, co sugeruje, że jakaś instytucja miałaby sprawdzać legalność gotówki używanej do większych zakupów.

Polska już ograniczyła zakupy

W Polsce obowiązują już obecnie pewne ograniczenia w zakresie płatności gotówkowych. Zgodnie z Prawem przedsiębiorców, transakcje związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których wartość przekracza 15 tys. złotych, muszą być dokonywane za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy.

Wcześniej polskie władze rozważały wprowadzenie limitów dla płatności gotówkowych również w transakcjach konsumenckich. Planowano obowiązek korzystania z rachunku płatniczego przy zakupach jednorazowo przekraczających 20 tys. złotych dla osób prywatnych i 8 tys. złotych dla przedsiębiorców. Jednak te propozycje spotkały się z krytyką ekspertów, prawników i doradców podatkowych, w efekcie czego wycofano się z ich wprowadzenia. Przeciwny wprowadzeniu limitów dla osób prywatnych był nawet ówczesny minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, a właśnie w wyniku działań Solidarnej Polski projekt ograniczania płatności gotówkowych został w Polsce zarzucony.

Jak widać, gotówka znajduje się w ofensywie regulacyjnej, mającej na celu ograniczenie jej wykorzystania. Czas pokaże, czy tego rodzaju zmiany rzeczywiście ułatwią walkę z przestępczością finansową, czy też po prostu utrudnią życie zwykłym obywatelom.