Nadchodzi kolosalny kryzys. Miliony Polaków odczują go na własnej skórze

Główny Urząd Statystyczny (GUS) oraz Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) przedstawiają niepokojące prognozy dotyczące przyszłości demograficznej Polski. Według analiz, do 2060 roku populacja kraju może zmniejszyć się o około 6,7 miliona osób, co oznacza spadek z obecnych 37,6 miliona do około 30,9 miliona mieszkańców. Spowoduje to gigantyczny kryzys na rynku pracy, ale przede wszystkim kryzys w świadczeniach społecznych i emeryturach.

Przyczyny spadku populacji

Według analiz, do 2060 roku populacja kraju może zmniejszyć się o około 6,7 miliona osób, co oznacza spadek z obecnych 37,6 miliona do około 30,9 miliona mieszkańców. Do końca stulecia Polaków zostać ma jedynie 19 mln. Na tak znaczący ubytek ludności wpływa kilka kluczowych czynników:

• Niski wskaźnik dzietności: Od trzech dekad liczba urodzeń w Polsce nie zapewnia prostej zastępowalności pokoleń.
• Ujemny przyrost naturalny: W 2024 roku odnotowano rekordową różnicę między liczbą zgonów a narodzin.
• Emigracja: Wysoki odsetek osób w wieku produkcyjnym decyduje się na emigrację, co dodatkowo osłabia potencjał demograficzny kraju.

Konsekwencje dla gospodarki i systemu emerytalnego

Dr Tomasz Lasocki z Uniwersytetu Warszawskiego zwraca uwagę na poważne implikacje ekonomiczne wynikające z malejącej liczby osób w wieku produkcyjnym. Niedostateczne inwestycje w edukację i kształcenie ustawiczne mogą prowadzić do spadku wydajności gospodarki. Dodatkowo, system emerytalny stanie przed wyzwaniem rosnącej dysproporcji między liczbą pracujących a emerytów.

Propozycje rozwiązań

Eksperci podkreślają konieczność wdrożenia kompleksowej polityki demograficznej, obejmującej:

• Wsparcie dla rodzin: Rozwój systemu wsparcia, w tym reformę świadczeń rodzinnych.
• Inwestycje w edukację: Zwiększenie nakładów na edukację i kształcenie ustawiczne.
• Elastyczny rynek pracy: Wprowadzenie bardziej elastycznych form zatrudnienia, zwłaszcza dla młodych rodziców.

Skuteczne przeciwdziałanie kryzysowi demograficznemu wymaga skoordynowanych działań w obszarze polityki społecznej, gospodarczej i edukacyjnej. Od szybkości i efektywności wprowadzanych reform zależy przyszła stabilność systemu emerytalnego oraz potencjał rozwojowy polskiej gospodarki.

Sytuacja demograficzna w innych krajach europejskich

Podobne wyzwania demograficzne stoją przed wieloma krajami europejskimi:

• Niemcy: Prognozy wskazują na spadek liczby ludności o 18,8% do 2060 roku, co oznacza zmniejszenie populacji do około 66 milionów osób.
• Francja: Oczekuje się wzrostu populacji o 13,9%, osiągając około 74 miliony mieszkańców w 2060 roku.
• Wielka Brytania: Przewiduje się znaczący wzrost liczby ludności o 27,3%, co doprowadzi do osiągnięcia 79 milionów mieszkańców w 2060 roku.
• Hiszpania: Prognozy wskazują na spadek populacji o 1 milion osób do 2060 roku.
• Włochy: Oczekuje się spadku liczby ludności o 4,6 miliona osób do 2060 roku.
• Szwecja: Przewiduje się wzrost populacji o 2,5 miliona osób do 2060 roku.

W skali całej Unii Europejskiej prognozy sugerują, że do 2060 roku ponad 30% ludności będzie miało 65 lat lub więcej, co stanowi wzrost w porównaniu z obecnymi 19%.

Te prognozy podkreślają potrzebę wdrożenia skutecznych polityk demograficznych w całej Europie, aby sprostać wyzwaniom związanym ze starzejącym się społeczeństwem i malejącą liczbą ludności w wieku produkcyjnym.