Uważasz się za klasę średnią? Tyle trzeba zarabiać

„Jestem klasą średnią” – te słowa często padają z ust Polaków, którzy utożsamiają się z tą dość pojemną kategorią społeczno-ekonomiczną. Jak jednak wynika z badań CBOS, aż trzy czwarte ankietowanych zalicza się do klasy średniej. Skąd bierze się tak powszechne przekonanie o przynależności do tej grupy? I jakie dokładnie kryteria należy spełnić, aby faktycznie można było się do niej zaliczyć?

Nie ma jednej, uniwersalnej definicji klasy średniej. Zazwyczaj określa się ją poprzez połączenie czynników takich jak poziom dochodów, wykonywany zawód, stan posiadania czy styl życia. Powoduje to, że przypisywanie się do tej grupy może być kwestią dość subiektywną.

Jeśli jednak poszukać możliwie obiektywnych mierników, często wskazuje się na poziom dochodów rozporządzalnych jako główny wyznacznik przynależności do klasy średniej. Polski Instytut Ekonomiczny w swojej analizie przyjął tu wskaźnik EHDI, stanowiący procent mediany krajowego dochodu na osobę.

Zgodnie z tymi wyliczeniami w 2019 roku do klasy średniej zaliczały się gospodarstwa domowe o dochodach od 67% do 200% mediany, czyli od 2564 zł do 5774 zł „na głowę”. Dawało to wówczas 54% Polaków w wieku produkcyjnym należących do omawianej grupy społecznej.

Alternatywne podejście proponuje Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Przyjmuje ona przynależność do klasy średniej dla gospodarstw o dochodach od 75% do 200% mediany krajowej. Przy tak zdefiniowanym progu, w 2019 roku kryterium to spełniały już gospodarstwa o przeciętnym dochodzie pow. 8880 zł na osobę.

Należy jednak pamiętać, że powyższe wyliczenia opierają się na danych sprzed kilku lat. Ostatnie dostępne statystyki GUS wskazują, że mediana płac w 2022 r. przekraczała prawdopodobnie 7900 zł brutto. Część analityków sugeruje zatem, że obecnie za próg klasy średniej można uznać dochód brutto powyżej 6000 zł miesięcznie na jedną osobę.

Reasumując, chociaż Polacy chętnie utożsamiają się z klasą średnią, sprecyzowanie obiektywnych kryteriów przynależności do tej grupy nie jest rzeczą prostą. Zależy to przede wszystkim od przyjętych definicji i progów dochodowych, które podlegają stałym zmianom w czasie. Być może najważniejsza jest jednak subiektywna ocena własnej sytuacji materialnej i odczuwalny komfort życia.

Źródło: WP Finanse / CBOS / Warszawa w Pigułce