Chodzą po domach Polaków. Muszą zainstalować te urządzenia. Masz obowiązek ich wpuścić [07.11.2024]

W Polsce realizowany jest program wymiany liczników energii na inteligentne urządzenia, które pozwolą użytkownikom lepiej monitorować zużycie prądu. Projekt zakłada wyposażenie wszystkich gospodarstw domowych w inteligentne liczniki zdalnego odczytu (LZO) do 2031 roku. Za wymianę odpowiadają główni operatorzy energetyczni: Energa, PGE Dystrybucja, Stoen Operator i Tauron. Proces ten jest bezpłatny dla odbiorców.

Korzyści z montażu inteligentnych liczników

Nowe urządzenia umożliwiają szczegółowe monitorowanie zużycia energii na bieżąco, co pozwoli na lepsze planowanie wydatków domowych. Dzięki zdalnemu odczytowi danych przez internet użytkownicy będą mogli obserwować swoje zużycie prądu i dostosowywać korzystanie z urządzeń do godzin niższych stawek, co może znacząco obniżyć rachunki. Inteligentne liczniki umożliwiają też zaprogramowanie działania urządzeń w czasie tańszej taryfy.

Dla dostawców energii wprowadzenie zdalnych odczytów zmniejsza konieczność wysyłania inkasentów i umożliwia precyzyjniejsze rozliczenia. Ponadto, szybki dostęp do danych o zużyciu prądu ułatwia operatorom wykrywanie i naprawianie awarii, co wpływa na jakość usług.

Stan zaawansowania projektu

Wdrożenie liczników rozłożono na kilka etapów, aby do 2031 roku objąć wszystkie gospodarstwa domowe. Do 2025 roku przynajmniej 25% odbiorców ma już korzystać z nowych liczników, a do 2028 roku odsetek ten ma wzrosnąć do 80%.

Energa zmodernizowała liczniki u ponad 2 milionów z 3,3 miliona odbiorców. PGE Dystrybucja wymieniła natomiast około 22,3% liczników. Stoen Operator osiągnął ważny etap w październiku 2023 roku, instalując 180 000 urządzeń, co do końca roku wzrosło do 200 000, obejmując ponad 18% liczników. Planowane jest zainstalowanie 300 000 urządzeń do końca 2024 roku, a 35% odbiorców ma być objętych nowymi licznikami do 2025 roku. Tauron zakończył 2023 rok z wymianą liczników u 1,14 miliona użytkowników, co stanowi około 19% bazy klientów.

Choć wymiana jest darmowa, osoby, które chcą zamontować inteligentny licznik przed terminem, mogą to zrobić odpłatnie, przy koszcie od 300 do 400 złotych. Dla przedsiębiorstw nowa technologia to szansa na optymalne zarządzanie zużyciem prądu i zmniejszenie kosztów.

Stoen przeprowadza dialog z dostawcami

Wieloletnie, szeroko zakrojone działania

Stoen Operator, realizując obowiązek wynikający z prawa energetycznego, dokonuje systematycznej wymiany liczników tradycyjnych na liczniki zdalnego odczytu. Zgodnie z wytycznymi z nowelizacji ustawy do 4 lipca 2031 roku każdy odbiorca energii elektrycznej będzie miał zainstalowane to inteligentne opomiarowanie. Wymiana starego urządzenia na nowe jest w pełni bezpłatna, a jej koszty ponosi Operator Systemu Dystrybucyjnego.

Program AMI rozpoczął się w warszawskiej spółce w 2022 roku. W skład programu wchodzi ponad 11 projektów i inicjatyw obejmujących m.in. wdrożenia nowych systemów, optymalizację procesów, czy przystosowanie infrastruktury do przetwarzania dużej ilości danych. Jednym z projektów w ramach Programu AMI jest instalacja liczników zdalnego odczytu. Zgodnie z wymogami Ustawy Prawo Energetyczne przedsięwzięcie obejmuje montaż do końca 2028 roku ok. 1 miliona liczników zdalnego odczytu oraz wdrożenie niezbędnej infrastruktury telekomunikacyjnej i informatycznej.

Na początku 2024 roku zakończyła się Faza I, w której Stoen Operator osiągnął poziom 20% inteligentnych liczników zainstalowanych u odbiorców końcowych.Trwa Faza II Programu, która zakłada osiągnięcie do 2026 roku 60% wymienionych urządzeń. Spółka ma obecnie zamontowanych około 300 tys. nowoczesnych liczników. Bazują one na technologii G3 PLC IDIS z opcją komunikacji zastępczej LTE. Za realizację prac w obecnym etapie odpowiedzialne są konsorcjum Esmetric i Elgama Elektronica oraz firma Kaifa Technology Netherlands. Faza III będzie realizowana od 2027 roku.

Dialog z dostawcami

Pod koniec tego roku Stoen Operator planuje przeprowadzić dialog techniczny z dostawcami. Jego  celem jest ocena dojrzałości technologii komunikacyjnej G3 PLC Hybrid pod kątem jej zastosowania w spółce w przyszłości. Będzie to pierwszy krok na drodze do Fazy III Programu AMI.

Stoen Operator przygotowuje się do uruchomienia postępowania przetargowego na Fazę III Programu AMI. Na przełomie III i IV kwartału 2025 roku spółka planuje zaprosić do składania ofert na dostawy i usługi instalacji kolejnej, trzeciej już transzy tzw. inteligentnych liczników energii elektrycznej. W ramach tych działań Stoen Operator chce pozyskać kontrahentów, z którymi od 2027 roku wymieni w stolicy ponad 300 tys. liczników zdalnego odczytu.

Ponadto, jeszcze pod koniec tego roku, warszawski OSD zamierza rozpocząć dialog techniczny z dostawcami inteligentnego opomiarowania.

– W Fazie I i Fazie II realizowanego przez nas Programu AMI postawiliśmy na technologię G3 PLC IDIS. Teraz przeprowadzimy dialog techniczny, którego celem jest zapoznanie się z najnowocześniejszymi rozwiązaniami na rynku. Szczególnie chcemy zwrócić uwagę na technologię G3 PLC Hybrid oraz sprawdzić zaawansowanie technologiczne dostawców. Zależy nam, aby w postępowaniu przetargowym na Fazę III wzięło udział jak najwięcej oferentów – wyjaśnia Marcin Wilkowski, Program Manager Programu AMI.

Inteligentne liczniki, „smart homes” i odnawialne źródła energii

Inteligentne liczniki są fundamentem rozwoju „inteligentnych domów” oraz energii odnawialnej. Dzięki funkcji monitorowania zarówno zużycia, jak i produkcji prądu (dla prosumentów), osoby posiadające panele fotowoltaiczne mogą lepiej zarządzać nadwyżkami energii i elastyczniej rozliczać się z dostawcami.

Zastosowanie inteligentnych liczników wspiera także systemy zarządzania energią w domu, co pozwala np. pralkom czy zmywarkom automatycznie dostosować działanie do godzin tańszej energii. To krok w kierunku bardziej zrównoważonego gospodarowania zasobami energetycznymi.

Unijne wymogi

Transformacja energetyczna wpisuje się w szerszą strategię Unii Europejskiej, której celem jest zwiększenie efektywności energetycznej i redukcja emisji CO2. Kraje jak Włochy, Francja czy Niemcy już od dawna stosują inteligentne liczniki, co wpłynęło na poprawę efektywności energetycznej i lepsze zarządzanie sieciami. UE wymaga od krajów członkowskich modernizacji infrastruktury, co sprzyja integracji energii odnawialnej i lepszemu dopasowaniu produkcji energii do zapotrzebowania.

Wyzwania związane z montażem

Instalacja liczników wymaga także wizyt techników, co może być wyzwaniem w starszych budynkach, gdzie liczniki są nie tylko na klatkach, ale również w mieszkaniach. Operatorzy będą musieli uzgadniać terminy z mieszkańcami, co wymaga elastycznego podejścia do harmonogramu wymiany.

Inteligentne liczniki stanowią istotny krok ku nowoczesnej energetyce, przynosząc korzyści zarówno konsumentom, jak i dostawcom energii. Możliwość zdalnego monitorowania zużycia oraz integracja z inteligentnymi systemami domowymi to tylko część zalet tej technologii. Modernizacja infrastruktury energetycznej w Polsce ma wspierać rozwój odnawialnych źródeł energii i zwiększyć efektywność energetyczną, co przełoży się na oszczędności i stabilność sieci.