Ograniczą wydawanie paszportów. Te osoby mogą zacząć się martwić

Zarówno rząd jak i opozycja dążą do zaostrzenia warunków przyznawania polskiego obywatelstwa. Obecnie wystarczy trzyletni nieprzerwany pobyt w Polsce, by cudzoziemiec mógł ubiegać się o polski paszport, ale wkrótce ten okres może zostać wydłużony nawet do dziesięciu lat.

Restrykcyjne zmiany w procedurach nadawania obywatelstwa

Polska ma obecnie jedne z najbardziej liberalnych przepisów dotyczących przyznawania obywatelstwa w Europie. Zgodnie z obecnymi regulacjami, cudzoziemiec może ubiegać się o polskie obywatelstwo już po trzech latach nieprzerwanego legalnego pobytu w Polsce, jeśli przebywa na podstawie zezwolenia na pobyt stały, posiada stabilne źródło dochodu i tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego.

Jak informuje „Rzeczpospolita”, Prawo i Sprawiedliwość planuje złożenie projektu, który radykalnie wydłuży ten okres do dziesięciu lat. Również rząd koalicyjny pracuje nad podobnymi zmianami.

Rządowe plany reform zaraz po wyborach prezydenckich

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji potwierdziło, że prace nad nowymi warunkami nadawania polskiego obywatelstwa rozpoczną się po wyborach prezydenckich.

„Chcemy konsultować je z nowym prezydentem, którego prerogatywą jest nadawanie obywatelstwa” – wyjaśnił na łamach „Rzeczpospolitej” prof. Maciej Duszczyk, wiceminister spraw wewnętrznych.

W międzyczasie do Sejmu trafił już rządowy projekt o repatriacji, który zawiera również zmiany dotyczące obywatelstwa. Projekt wprowadza wyższe opłaty za przyjęcie wniosków – aż 1669 zł za wniosek o uznanie i nadanie obywatelstwa, podczas gdy obecnie wniosek o nadanie obywatelstwa przez prezydenta jest bezpłatny. Wzrośnie również opłata za potwierdzenie posiadania obywatelstwa – z 58 zł do 277 zł.

Dwie ścieżki do polskiego obywatelstwa

Warto przypomnieć, że obecnie istnieją dwie drogi uzyskania polskiego obywatelstwa:

1. Uznanie za obywatela polskiego przez wojewodę – tu obowiązują konkretne warunki, m.in. wspomniany trzyletni okres legalnego pobytu
2. Nadanie obywatelstwa przez prezydenta RP – ta ścieżka nie podlega żadnym formalnym ograniczeniom, prezydent może nadać obywatelstwo dowolnemu cudzoziemcowi

Planowane zmiany najprawdopodobniej skupią się głównie na pierwszej ścieżce, znacząco wydłużając wymagany okres pobytu cudzoziemca w Polsce.

Nowa strategia migracyjna a obywatelstwo

Zmiany w przepisach o obywatelstwie wpisują się w szerszą strategię migracyjną Polski na lata 2025-2030 przyjętą przez rząd w październiku 2024 roku. Strategia ta zatytułowana „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo” zakłada kompleksowe podejście do zarządzania migracją.

Jak podkreślił wiceminister Duszczyk: „Mamy świadomość, że Polska stała się krajem imigranckim i nowe prawo będzie brało to pod uwagę”. Kompleksowa reforma przepisów dotyczących obywatelstwa i migracji ma zostać przedstawiona jesienią 2025 roku.

Co oznaczają planowane zmiany dla cudzoziemców?

Dla cudzoziemców przebywających w Polsce perspektywa wydłużenia okresu wymaganego do uzyskania obywatelstwa z trzech do dziesięciu lat oznacza znacznie dłuższy czas oczekiwania na pełnię praw obywatelskich, w tym prawo do polskiego paszportu.

Szczególnie dotknięte mogą być rodziny mieszane, gdzie jeden z małżonków jest cudzoziemcem, a także osoby, które związały swoją przyszłość z Polską i liczą na szybkie uzyskanie obywatelstwa, by móc w pełni uczestniczyć w życiu społecznym i politycznym kraju.

Eksperci zajmujący się migracją zwracają uwagę, że Polska podąża śladem innych państw europejskich, które w odpowiedzi na rosnącą liczbę imigrantów zaostrzają kryteria przyznawania obywatelstwa. Jednocześnie podkreślają, że zbyt restrykcyjne przepisy mogą utrudnić integrację cudzoziemców ze społeczeństwem.