Kontrolerzy pukają do domów w całej Polsce. Sprawdzą jeden dokument, a za jego brak grozi nawet 50 tysięcy złotych

W całym kraju ruszyła fala niezapowiedzianych kontroli w domach niepodłączonych do kanalizacji. Urzędnicy sprawdzają tylko jedną rzecz, ale jej brak może oznaczać dramat dla właścicieli nieruchomości. Kary są ogromne nawet 50 tysięcy złotych.

Kontrole dotyczą szamb i przydomowych oczyszczalni

Według danych GUS aż ponad dwa miliony domów wciąż nie ma kanalizacji. Właściciele takich nieruchomości muszą mieć:

• umowę z firmą asenizacyjną,

• rachunki za regularny wywóz ścieków.

To właśnie tych dokumentów teraz żądają kontrolerzy. Mogą wejść na posesję bez wcześniejszej zapowiedzi.

Wizyty bez uprzedzenia – urzędnicy mają pełne prawo

Kontroler może pojawić się o dowolnej porze i zażądać:

• wglądu w umowę,

• ostatnich rachunków za wywóz,

• potwierdzenia częstotliwości opróżniania zbiornika.

Brak któregokolwiek z tych dokumentów jest traktowany jako naruszenie przepisów ochrony środowiska.

Gminy wdrażają harmonogramy. Kontrole będą regularne

Coraz więcej samorządów — jak np. gmina Poświętne — zapowiada, że inspekcje będą prowadzone co dwa lata, a w razie potrzeby częściej.

Powód jest jeden: masowy, nielegalny zrzut ścieków do rowów, lasów i rzek.

Według NIK aż 80 procent ścieków z domów bez kanalizacji trafia do środowiska bez oczyszczenia. To alarm dla państwa i samorządów.

Kary są bardzo wysokie – do 50 tysięcy złotych

Przepisy przewidują:

• do 5 tys. zł za brak umowy lub rachunków,

• do 50 tys. zł, jeśli ścieki trafią bezpośrednio do gruntu lub rowu.

Odpowiedzialność ponoszą też same gminy — muszą prowadzić pełną ewidencję zbiorników i oczyszczalni. Jeśli tego nie robią, również grożą im sankcje.

Dlaczego kontrole przyspieszają

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiada, że w 2026 roku liczba inspektorów ma podwoić się. Celem jest pełna kontrola nad gospodarką ściekową i uszczelnienie systemu.

Co powinien zrobić właściciel domu

Aby uniknąć problemów, warto:

• upewnić się, że umowa z firmą asenizacyjną jest ważna,

• przechowywać rachunki za każdy odbiór,

• trzymać dokumentację przez minimum dwa lata,

• reagować na pisma z gminy.

Co to oznacza dla Ciebie

• Kontroler może pojawić się bez zapowiedzi.

• Musisz mieć komplet dokumentów.

• Jeden brakujący rachunek może skończyć się mandatem.

• Jeśli ścieki trafią do gruntu — grozi postępowanie administracyjne i kara nawet 50 tys. zł.

• Najlepiej przygotować dokumentację już teraz.

Właściciele domów z szambami i przydomowymi oczyszczalniami muszą liczyć się z kontrolami. Przepisy są jasne — umowa i rachunki to obowiązek, a ich brak oznacza poważne konsekwencje.