Kontrolerzy pukają do drzwi już od godziny 7:00. Miliony Polaków muszą udowodnić, że zapłacili, inaczej grozi im wysoka kara

W ostatnich miesiącach Poczta Polska intensyfikuje działania związane z egzekwowaniem opłat abonamentowych. Tylko w 2024 roku wysłano ponad 118 tysięcy wezwań do zapłaty, a kontrole w domach stają się coraz częstsze. Z oficjalnych danych wynika, że kontrolerzy abonamentu RTV pracują w godzinach od 7:00 do 15:00, co oznacza możliwość niezapowiedzianej wizyty już wczesnym rankiem.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdy posiadacz telewizora lub radia ma obowiązek zarejestrowania urządzenia i regularnego opłacania abonamentu RTV. Brak rejestracji skutkuje karą w wysokości 819 złotych za telewizor i 261 złotych za radio. Problem dotyczy znacznej części społeczeństwa – z 4,5 miliona zarejestrowanych gospodarstw domowych regularnie płaci zaledwie 700 tysięcy, co oznacza ściągalność na poziomie około 15 procent.

Jak podaje Portal Biznes Interia, mimo że 96 procent polskich gospodarstw domowych posiada telewizory, tylko połowa z nich jest zarejestrowana. W związku z tym, kontrolerzy Poczty Polskiej otrzymują coraz większe uprawnienia do weryfikacji obowiązku abonamentowego w całym kraju.

Godziny pracy kontrolerów i prawdopodobieństwo wizyt

Dzięki ogłoszeniom rekrutacyjnym opublikowanym przez wrocławski oddział Poczty Polskiej, poznaliśmy dokładne godziny pracy kontrolerów abonamentu RTV. Ich standardowy czas pracy to dni robocze od godziny 7:00 do 15:00. Oznacza to, że wizyty kontrolne mogą nastąpić albo wcześnie rano, tuż przed wyjściem do pracy, albo po godzinie 15:00, gdy kontrolerzy kończą swoją zmianę.

Portal Forsal podkreśla, że w całym kraju jest kilkudziesięciu kontrolerów, co teoretycznie ogranicza liczbę możliwych kontroli. Poczta Polska informuje jednak, że skupia się głównie na firmach i instytucjach, ale nie wyklucza kontroli w gospodarstwach domowych. Jak czytamy w komunikacie: „Obowiązek przeprowadzania kontroli dotyczy wszystkich użytkowników odbiorników RTV, ale skupiamy się głównie na firmach i instytucjach”.

Prawdopodobieństwo kontroli po godzinie 15:00 oraz w weekendy jest znacznie mniejsze, choć teoretycznie nie jest całkowicie wykluczone. Kontrolerzy działają na podstawie konkretnych przesłanek, takich jak niezapłacone wezwania czy informacje od operatorów telewizji kablowej.

Procedura kontroli i obowiązki kontrolera

Zgodnie z oficjalnym komunikatem Poczty Polskiej, kontrole abonamentu RTV mogą przeprowadzać wyłącznie uprawnieni pracownicy zatrudnieni przez Centrum Obsługi Finansowej. Listonosze ani pracownicy lokalnych placówek pocztowych nie mają takich uprawnień.

Kontroler ma obowiązek okazać trzy dokumenty: upoważnienie do wykonywania czynności kontrolnych, legitymację służbową oraz, na żądanie kontrolowanego, dowód osobisty. Jak podaje Portal Infor, jest to prawo kontrolowanego, aby zażądać okazania wszystkich tych dokumentów przed jakąkolwiek rozmową.

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 marca 2023 roku, do stwierdzenia prawidłowości przeprowadzonej kontroli kontroler musi ustalić cztery elementy: obecność urządzenia, jego zdolność do natychmiastowego odbioru programu, fakt rejestracji lub jej brak oraz okres używania w kontekście 14-dniowego terminu na rejestrację.

Czy trzeba wpuścić kontrolera do domu?

Jedną z najważniejszych kwestii jest obowiązek wpuszczenia kontrolera do mieszkania. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 września 2018 roku, przepisy nie dają kontrolerom prawa żądania wstępu do pomieszczeń celem sprawdzenia posiadania urządzeń wymagających rejestracji.

Portal Forsal wyjaśnia, że prawnicy dosyć zgodnie podkreślają, iż kontrolerzy abonamentu RTV nie mają uprawnień przypisanych służbom mundurowym. Oznacza to brak obowiązku wpuszczania ich do domu czy mieszkania, nawet jeśli istnieją uzasadnione podejrzenia dotyczące posiadania niezarejestrowanego odbiornika.

Poczta Polska informuje, że „osoba kontrolowana powinna umożliwić przeprowadzenie kontroli obowiązku rejestracji odbiorników rtv lub okazać dowód potwierdzający rejestrację odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych”. Odmowa współpracy może jednak skutkować dalszymi krokami administracyjnymi, takimi jak wysłanie wezwania do rejestracji.

Stawki abonamentu i możliwe kary w 2025 roku

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zdecydowała, że opłaty za 2025 rok pozostaną na poziomie z 2024 roku. Miesięczna opłata za radioodbiornik wynosi 8,70 złotych, co daje 104,40 złotych rocznie. W przypadku posiadania telewizora abonament wynosi 27,30 złotych miesięcznie, czyli 327,60 złotych rocznie.

Portal Biznes Interia informuje, że osoby opłacające abonament z góry za cały rok otrzymują 10-procentową zniżkę. Oznacza to kwoty 94 złote za radio lub 294,90 złotych za telewizor przy rocznej przedpłacie do 25 stycznia.

W przypadku stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika, kontroler pobiera opłatę karną w wysokości stanowiącej trzydziestokrotność miesięcznej opłaty abonamentowej. W 2025 roku oznacza to karę 819 złotych za telewizor i 261 złotych za radio.

Co oznacza to dla posiadaczy odbiorników

Obecne przepisy nakładają konkretne obowiązki na każdego posiadacza telewizora lub radia. Po zakupie nowego urządzenia nabywca ma 14 dni na zarejestrowanie odbiornika w właściwej placówce pocztowej. Brak dopełnienia tego obowiązku może skutkować nałożeniem kary finansowej.

Posiadacze zarejestrowanych odbiorników, którzy przestają płacić abonament, narażają się na dodatkowe konsekwencje. Poczta Polska może wystawić wezwanie do zapłaty, a w przypadku braku reakcji sprawa może trafić do urzędu skarbowego. Zaległy abonament RTV fiskus może ściągać z nadpłaty podatku dochodowego, rachunku bankowego, emerytury, renty czy pensji.

Warto wiedzieć, że niektóre grupy mają prawo do zwolnienia z opłat abonamentowych. Nie muszą ich uiszczać emeryci po 75. roku życia, osoby niewidome, niesłyszące, bezrobotni oraz inwalidzi wojenni. Aby skorzystać ze zwolnienia, należy złożyć odpowiednie oświadczenie w placówce pocztowej.

Egzekwowanie zaległości przez urząd skarbowy

W praktyce dla Poczty Polskiej łatwiejsze od prowadzenia kontroli jest egzekwowanie zaległych opłat od osób, które posiadają zarejestrowany odbiornik. Portal Forsal wyjaśnia, że jeśli abonent przestaje płacić, Poczta Polska może wystawić wezwanie do zapłaty.

W przypadku braku wpłaty zaległej kwoty, sprawa może trafić do urzędu skarbowego. Zaległy abonament RTV fiskus ma prawo ściągać z różnych źródeł dochodów podatnika, co może oznaczać pomniejszenie nadpłaty podatkowej, zajęcie rachunku bankowego lub potrącenia z wynagrodzenia.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, Poczta Polska ma prawo wykonywania egzekucji administracyjnej w przypadku niewykonania obowiązku rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych. W przypadku braku uiszczenia opłaty sankcyjnej ustalonej w decyzji administracyjnej, wysyłane jest upomnienie, a następnie tytuł wykonawczy do urzędu skarbowego.

Planowane zmiany w systemie abonamentowym

Portal Biznes Interia informuje, że rząd planuje całkowitą likwidację obecnego systemu abonamentowego do 2026 roku. Rozważane są dwa scenariusze: całkowite zniesienie opłat lub wprowadzenie nowej opłaty audiowizualnej pobieranej automatycznie wraz z podatkiem dochodowym w wysokości około 9 złotych miesięcznie.

Nowa forma finansowania mediów publicznych zakłada, że pieniądze przelewane będą z budżetu państwa, co ma wyeliminować problem niskich wpływów z powodu unikania opłacania abonamentu przez znaczną część społeczeństwa. Oznacza to, że 2025 rok może być ostatnim, gdy kontrolerzy Poczty Polskiej prowadzą działania weryfikacyjne w domach i firmach.

Do czasu wprowadzenia zmian obecny system będzie funkcjonował w niezmienionej formie, a kontrolerzy nadal będą pracować w godzinach 7:00-15:00, sprawdzając głównie firmy, ale również wybrane gospodarstwa domowe. Niewiedza o obowiązkach abonamentowych nie zwalnia z odpowiedzialności prawnej i finansowej za ich niepełnienie.