Nadchodzi gigantyczny protest w Warszawie. Ktoś w końcu powiedział „dość”
System orzekania o niepełnosprawności w Polsce od lat budzi wiele kontrowersji. Nie tylko jest zbyt skomplikowany i nieefektywny, ale także prowadzi do absurdalnych sytuacji, a pacjenci i ich opiekunowie są zmuszani do niepotrzebnych, kosztownych i stresujących procedur. To musi się zmienić! Opiekunowie osób z niepełnosprawnościami będą protestować w Warszawie na Placu Bankowym 21 lutego o godzinie 11:00. Nie zakładaj, że Cię to nie dotyczy. Niepełnosprawnym może stać się każdy z nas.

Fot. Obraz zaprojektowany przez Warszawa w Pigułce wygenerowany w DALL·E 3.
@mama_autystki protest przeciw absurdom polskiego orzecznictwa 21. luty 2025 Zbiórka na Placu Bankowym w Warszawie o godzinie 11.00 #autyzmnietakistraszny #spektrumautyzmu #autyzmdzieciecy #autyzm #niepelnosprawnosc @Donald Tusk @Sławomir Mentzen @Patryk Jaki @Ewa Zajączkowska-Hernik @Przemysław Czarnek @Szymon Hołownia @trzaskowskirafal @wydarzenia.polsat @tvnuwaga @TVN24 ♬ dźwięk oryginalny – Gótka2212
Kluczowe postulaty zmian
1. Orzekanie przez specjalistów z odpowiednich dziedzin
Obecny system pozwala na sytuacje, w których nieodpowiedni lekarze oceniają niepełnosprawność pacjentów. Okulista nie może rzetelnie diagnozować problemów neurologicznych, internista nie ma wiedzy o rzadkich chorobach genetycznych, a ortopeda nie powinien oceniać poziomu niedosłuchu. Takie przypadki prowadzą do błędnych decyzji i konieczności składania odwołań, co niepotrzebnie wydłuża cały proces.
2. Niezależność komisji odwoławczych
Nikt nie powinien oceniać własnej pracy. Jeśli pacjent składa odwołanie, jego sprawę powinni rozpatrywać inni specjaliści, niezwiązani z pierwotnym orzeczeniem. Obecny brak samokontroli skutkuje powielaniem błędów i wydłużaniem procedur.
3. Orzekanie przez lekarzy z uprawnieniami do wykonywania zawodu
Nie może być tak, że o niepełnosprawności pacjenta decyduje ktoś, kto nie posiada odpowiednich kwalifikacji. Każdy orzecznik powinien mieć aktualne prawo do wykonywania zawodu i doświadczenie w dziedzinie, której dotyczy ocena pacjenta.
4. Dłuższe okresy orzeczeń w przypadkach bez rokowań na poprawę
Wielu pacjentów cierpi na choroby nieuleczalne lub postępujące, a mimo to zmusza się ich do odnawiania orzeczeń co rok, trzy czy pięć lat. To niepotrzebna biurokracja, która dodatkowo obciąża system.
- Osoby poniżej 16. roku życia powinny otrzymywać orzeczenia na maksymalny okres.
- Osoby dorosłe z trwałymi schorzeniami powinny otrzymywać orzeczenia na minimum 10 lat lub na stałe.
- Takie rozwiązanie zmniejszyłoby liczbę komisji i przyspieszyło proces orzekania, ponieważ lekarze mogliby skupić się na przypadkach wymagających rzeczywistej oceny.
5. Badania maksymalnie w obrębie województwa
Organizowanie komisji dla mieszkańca Wrocławia w Bielsku-Białej, a dla Rzeszowianina w Szczecinie to nielogiczne, kosztowne i uciążliwe rozwiązanie. Niepełnosprawni i ich opiekunowie często nie mają fizycznej możliwości pokonywania takich odległości. Badania powinny odbywać się w obrębie województwa lub jak najbliżej miejsca zamieszkania pacjenta.
6. Rzetelne analizowanie dokumentacji medycznej
Obecnie orzecznicy czytają dokumentację pobieżnie lub wcale, co prowadzi do błędnych decyzji i konieczności odwołań. Takie działania są nie tylko niesprawiedliwe, ale mogą także podlegać odpowiedzialności karnej zgodnie z art. 271 Kodeksu karnego dotyczącym poświadczania nieprawdy.
Obecny system orzekania to chaos – czas na reformę!
W Polsce funkcjonuje kilka instytucji zajmujących się orzekaniem: ZON, ZUS i KRUS, a do tego osobne orzeczenia dotyczące niepełnosprawności, zdolności do pracy, niesamodzielności i różnych dodatków finansowych. To niepotrzebna biurokracja, która utrudnia życie pacjentom i generuje ogromne koszty dla państwa.
Propozycja zmian:
Stworzenie jednej instytucji odpowiedzialnej za kompleksowe orzekanie o niepełnosprawności.
Jedno orzeczenie, na podstawie którego ZUS, KRUS, OPS i PFRON przyznawałyby uprawnienia.
Komisje orzekałyby w jednym miejscu i jednym terminie, co zmniejszyłoby liczbę komisji i koszty.
Osoby z niepełnosprawnościami i ich opiekunowie mają dość biurokratycznych utrudnień, stresu i niekompetentnych decyzji. Czas na reformę, która uporządkuje system i sprawi, że orzekanie będzie sprawiedliwe, rzetelne i dostosowane do realnych potrzeb pacjentów!
Jeśli nie możesz być podpisz petycję online: https://www.petycjeonline.com/absurdy_polskiego_orzecznictwa

Z zawodu językoznawca i tłumacz języka angielskiego. W redakcji od samego początku.