Pilne info dla przedsiębiorców. Nowy limit od 2026 r. może zrujnować Twoje finanse

Jeśli dorabiasz sobie naprawiając sąsiadom komputery, sprzedając rzeczy przez internet, prowadząc drobne usługi fotograficzne albo robiąc cokolwiek innego co przynosi dodatkowy dochód, do tej pory musiałeś bardzo uważać aby nie przekroczyć miesięcznego limitu który zmuszałby cię do założenia pełnoprawnej firmy i płacenia składek ZUS. Od stycznia 2026 roku sytuacja zmienia się fundamentalnie, bowiem urzędy skarbowe wprowadzają rewolucyjną zmianę która da osobom dorabiającym znacznie większą swobodę działania. Najważniejsza nowość to odejście od sztywnego miesięcznego weryfikowania przychodów na rzecz elastycznego rozliczenia kwartalnego, co oznacza że w jednym miesiącu możesz zarobić dużo więcej a w kolejnych mniej, byleby suma z całego kwartału mieściła się w nowym limicie wynoszącym aż 10813,50 złotych.

To ogromna zmiana dla wszystkich którzy mają nieregularne dochody, pracują sezonowo albo po prostu chcą przetestować pomysł na biznes bez ponoszenia ryzyka i stałych kosztów związanych z prowadzeniem zarejestrowanej działalności gospodarczej. Jeśli zastanawiasz się czy nowe przepisy dotyczą ciebie, jakie formalności musisz dopełnić i co grozi za przekroczenie limitu, ten artykuł wyjaśni wszystkie praktyczne aspekty które powinieneś znać zanim zaczniesz działać w 2026 roku.

Koniec z tyrańskim miesięcznym liczeniem każdej złotówki

Dotychczasowy system był koszmarem dla każdego kto miał nieregularne przychody. Musieliście pilnować aby w żadnym pojedynczym miesiącu wasz przychód nie przekroczył określonego procenta płacy minimalnej, co w praktyce oznaczało że jak w lutym zarobiliście więcej przez intensywny zlecenie, to już nie mogliście w marcu nic dorobić bo grożiło przekroczenie limitu i konieczność zakładania firmy. Taka sytuacja była szczególnie dotkliwa dla osób świadczących usługi sezonowe, fotografów ślubnych którzy większość zleceń mają wiosną i latem, czy rzemieślników którzy w grudniu mają szturm przed świętami a w styczniu martwy sezon.

Nowe przepisy wprowadzają fundamentalną zmianę pozwalając na nierównomierne rozłożenie zarobków w czasie trzech miesięcy. Możecie teraz w pierwszym miesiącu kwartału zarobić nawet całe dziesięć tysięcy złotych, w drugim nic, w trzecim osiemset, i dopóki suma nie przekroczy 10813,50 złotych, jesteście bezpieczni. Ta elastyczność jest przełomowa szczególnie dla freelancerów i osób świadczących usługi na zasadzie projektów które płacone są jednorazowo po zakończeniu.

Zmienia się nie tylko okres rozliczeniowy ale także sama wysokość dopuszczalnych zarobków. Limit przychodów z działalności nierejestrowej w 2026 roku został powiązany z nowym wskaźnikiem i wynosi 225 procent kwoty minimalnego wynagrodzenia w żadnym kwartale. Biorąc pod uwagę że najniższa krajowa pensja wyniesie 4806 złotych, osoby dorabiające będą mogły uzyskać przychód na poziomie 10813,50 złotych kwartalnie, czyli około 43250 złotych rocznie bez konieczności zakładania firmy i płacenia składek ZUS.

Jakie papiery musisz prowadzić i kiedy płacić podatek

Chociaż nie musisz rejestrować firmy w CEIDG, to prowadzenie działalności nierejestrowanej nie zwalnia cię całkowicie z obowiązków biurokratycznych. Musisz prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, czyli po prostu zapisywać wszystkie swoje przychody z datami i kwotami. To niezbędne aby w razie kontroli skarbowej móc udowodnić urzędnikom że nie przekroczyłeś ustawowych limitów. Nie ma ściśle określonej formy tej ewidencji, może to być nawet prosty zeszyt albo arkusz kalkulacyjny w excelu, ważne żeby było czytelne i kompletne.

Dodatkowo na wyraźne życzenie klienta musisz wystawić fakturę lub rachunek dokumentujący sprzedaż towaru lub usługi. W praktyce większość klientów indywidualnych nie będzie tego wymagać, ale firmy zawsze żądają faktury bo potrzebują jej do swojej księgowości. Możesz wystawić zwykłą fakturę bez numeru NIP, wpisując swoje dane osobowe i adres zamieszkania.

Kwestia podatków jest rozliczana raz w roku przy składaniu standardowej deklaracji PIT-36. Dochody z działalności nierejestrowanej są opodatkowane na zasadach ogólnych według skali podatkowej, czyli 12 procent do 120000 złotych przychodu rocznie i 32 procent powyżej. Co najważniejsze, podatnik ma prawo pomniejszyć przychód o koszty jego uzyskania, na przykład o wydatki poniesione na zakup materiałów, narzędzi czy towarów handlowych. Jeśli sprzedajesz rzeczy przez internet, możesz odliczyć koszt ich zakupu, opłaty za wysyłkę, prowizje portalu aukcyjnego.

Dzięki odliczeniu kosztów, jeśli twój roczny dochód po ich odjęciu nie przekroczy kwoty wolnej od podatku wynoszącej 30000 złotych, realne obciążenie podatkowe wyniesie zero złotych. Nie płacisz też składek ZUS co jest ogromną oszczędnością, bowiem minimalne składki przedsiębiorcy na ZUS to obecnie około 1600 złotych miesięcznie.

Co się stanie gdy przekroczysz limit choćby o złotówkę

Nowy system limitów jest korzystny ale wiąże się z twardymi regułami których naruszenie niesie natychmiastowe skutki prawne. Skarbówka będzie bacznie przyglądała się osobom prowadzącym taką działalność sprawdzając czy nie próbują ukryć większych biznesów pod płaszczykiem drobnych usług. Jeżeli w którymkolwiek momencie suma twoich przychodów w kwartale przekroczy ustalony limit 10813,50 złotych, twoja działalność z mocy prawa staje się standardową działalnością gospodarczą.

Przepisy są w tym przypadku bezwzględne i nie przewidują żadnej taryfy ulgowej dla zapominalskich. Masz zaledwie siedem dni od momentu przekroczenia limitu na dopełnienie formalności i oficjalne zarejestrowanie swojej firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Od tego momentu tracisz przywilej braku składek ZUS i wchodzisz w pełny reżim prawny i podatkowy właściwy dla profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Jeśli nie zarejestrujesz działalności w terminie, grożą ci poważne konsekwencje. Po pierwsze urząd skarbowy może nałożyć karę za prowadzenie niezarejestrowanej działalności gospodarczej, po drugie ZUS doliczy zaległe składki wstecz od momentu przekroczenia limitu wraz z odsetkami, po trzecie możesz stracić prawo do ulg podatkowych. Dlatego tak kluczowe jest prowadzenie rzetelnej ewidencji i bieżące monitorowanie swoich wpływów, najlepiej co tydzień podsumowując ile zarobiłeś w danym kwartale.

Co to oznacza dla ciebie

Jeśli obecnie dorabiasz sobie nielegalnie bo bałeś się zakładać firmę i płacić składki ZUS mimo że nie zarabiasz aż tak dużo, od 2026 roku możesz wyjść z szarej strefy bez żadnych konsekwencji. Limit prawie 11000 złotych kwartalnie to około 43000 złotych rocznie, co dla wielu osób jest wystarczającym dodatkowym dochodem przy jednoczesnej pracy na etacie. Możesz legalnie dorabiać nie płacąc ani złotówki składek ZUS i korzystając z kwoty wolnej od podatku.

Jeśli masz pomysł na biznes ale nie jesteś pewien czy się sprawdzi, nowe przepisy pozwalają na bezpieczne przetestowanie rynku. Możesz przez cały rok działać na zasadach działalności nierejestrowanej sprawdzając czy jest popyt na twoją usługę lub produkt, a dopiero gdy przychody zaczną regularnie przekraczać kwartalne limity, założysz pełnoprawną firmę. To znacznie zmniejsza ryzyko finansowe związane z rozpoczęciem działalności.

Pamiętaj jednak że są pewne ograniczenia. Podstawowym warunkiem jest to abyś nie wykonywał działalności gospodarczej w okresie ostatnich sześćdziesięciu miesięcy, czyli pięciu lat. To zabezpieczenie ma uniemożliwić aktywnym przedsiębiorcom ucieczkę w szarą strefę w celu uniknięcia składek ubezpieczeniowych. Istnieje jednak wyjątek: jeśli miałeś zarejestrowaną działalność ale była ona faktycznie zawieszona przez wymagane 60 miesięcy, możesz legalnie rozpocząć prowadzenie działalności nierejestrowanej.

Najważniejsza praktyczna rada: załóż prosty system ewidencjonowania przychodów już od pierwszego dnia. Może to być arkusz Google Sheets gdzie po każdej transakcji wpisujesz datę, nazwę usługi lub towaru oraz kwotę. Pod koniec każdego miesiąca podliczasz sumę za bieżący kwartał żeby wiedzieć ile jeszcze możesz zarobić. Zachowuj wszystkie dowody sprzedaży i paragony za zakup materiałów, bo przy rozliczeniu rocznym w PIT-36 będziesz mógł odliczyć koszty i znacznie zmniejszyć podstawę opodatkowania.