Rewolucja na rynku pracy! Jawne wynagrodzenia z podziałem na płeć

Polscy pracodawcy mogą zostać zmuszeni do ujawnienia wysokości wynagrodzeń – i to nie tylko w ofertach pracy, ale także w firmach, z podziałem na płeć. Do Sejmu trafił poselski projekt ustawy, który przewiduje gruntowne zmiany w Kodeksie pracy, mające na celu zwiększenie przejrzystości wynagrodzeń. Propozycje obejmują m.in. obowiązek informowania kandydatów o proponowanym wynagrodzeniu w ofertach pracy oraz umożliwienie pracownikom wglądu w średnie płace w firmie.

Projekt, złożony przez posłów Koalicji Obywatelskiej, ma szansę wywołać prawdziwą rewolucję na rynku pracy. Wynagrodzenia miałyby być jawne już na etapie rekrutacji, a także w trakcie trwania stosunku pracy. Zmiany obejmują także prawo pracownika do uzyskania informacji o wynagrodzeniach w firmie, z podziałem na płeć, w odniesieniu do pracowników wykonujących podobną pracę.

Pracownicy będą mogli zwrócić się do pracodawcy z wnioskiem o ujawnienie takich danych, a firma będzie miała maksymalnie 14 dni na udzielenie odpowiedzi. Jeśli dane będą niepełne lub niedokładne, pracownicy będą mogli domagać się dodatkowych wyjaśnień.

Wynagrodzenia mają być też ujawniane w ofertach pracy, z określeniem minimalnej i maksymalnej kwoty wynagrodzenia. Projekt przewiduje, że pracodawca, który złamie nowe przepisy – nie ujawni wynagrodzeń w ofertach lub nie spełni obowiązków informacyjnych wobec pracowników – może zostać ukarany grzywną od 1 tys. zł do 30 tys. zł.

Wprowadzenie takich przepisów to odpowiedź na unijną dyrektywę o przejrzystości wynagrodzeń, którą Polska musi wdrożyć do czerwca 2026 roku. Poselski projekt wyprzedza jednak rządową inicjatywę w tym zakresie, co zdaniem ekspertów, takich jak dr Anna Reda-Ciszewska z NSZZ „Solidarność”, może świadczyć o braku koordynacji działań rządu.

Projekt zakłada także, że osoby ubiegające się o pracę będą mogły domagać się informacji o początkowym wynagrodzeniu, opartym na neutralnych kryteriach płci, oraz o przepisach układu zbiorowego stosowanego na danym stanowisku.

Czy polski rynek pracy jest gotowy na tak radykalne zmiany? Przejrzystość wynagrodzeń może znacząco wpłynąć na relacje między pracownikami a pracodawcami, jednocześnie zmniejszając ryzyko nierówności płacowych. Jeżeli projekt zostanie uchwalony, to jawność płac stanie się nowym standardem, a pracownicy zyskają narzędzie do walki o swoje prawa.