Zostały tylko 3 dni: Właściciele domów muszą się spieszyć. Kara może sięgnąć 20 tysięcy złotych
Polski rząd przystępuje do ostatecznej batalii z azbestem, wyznaczając 31 stycznia 2025 roku jako nieprzekraczalny termin zgłoszenia obecności tego niebezpiecznego materiału na prywatnych posesjach. Ta decyzja dotyczy tysięcy Polaków, a konsekwencje jej zignorowania mogą być niezwykle kosztowne – kary sięgają nawet 20 tysięcy złotych.

Fot. DALL·E 3 / Warszawa w Pigułce
Sytuacja jest alarmująca – z 8,5 miliona ton zinwentaryzowanego azbestu w Polsce udało się dotychczas usunąć zaledwie 17%. To pokazuje skalę problemu, z jakim musi zmierzyć się nasze państwo. Choć produkcja azbestu została zakazana w 1998 roku, materiał ten wciąż stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia Polaków, będąc obecnym w dachach, elewacjach i instalacjach wodociągowych wielu budynków.
Procedura zgłoszenia została podzielona na dwie ścieżki. Osoby prywatne powinny składać deklaracje w urzędach gminy, podczas gdy przedsiębiorcy muszą raportować obecność azbestu bezpośrednio do marszałków województw. System ten ma zapewnić dokładną inwentaryzację pozostałych w kraju wyrobów azbestowych.
Władze szczególnie ostrzegają przed próbami samodzielnego usuwania azbestu. Takie działanie jest nie tylko nielegalne, ale przede wszystkim skrajnie niebezpieczne dla zdrowia. Za tego typu próby grozi dodatkowa kara w wysokości 5 tysięcy złotych. Usuwaniem azbestu mogą zajmować się wyłącznie wyspecjalizowane firmy, posiadające odpowiednie uprawnienia i sprzęt.
By ułatwić proces usuwania azbestu, samorządy oferują różnorodne programy wsparcia finansowego. Właściciele nieruchomości mogą otrzymać znaczące dofinansowanie, sięgające nawet 20 tysięcy złotych, na demontaż i utylizację materiałów azbestowych oraz wymianę pokryć dachowych.
Azbest stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia mieszkańców starszych budynków. Jego włókna mogą powodować szereg groźnych chorób, w tym raka płuc, pylicę azbestową czy mezoteliomę. Dlatego tak istotne jest jego systematyczne i profesjonalne usuwanie z przestrzeni publicznej.
Choć pierwotnie planowano całkowite usunięcie azbestu z Polski do 2032 roku, obecne tempo prac sugeruje, że proces ten może potrwać znacznie dłużej, nawet do połowy stulecia. Ta perspektywa czasowa pokazuje, jak ważne jest dokładne zinwentaryzowanie pozostałych zasobów azbestu w kraju.
Specjaliści ds. ochrony środowiska zwracają uwagę, że problem azbestu jest szczególnie dotkliwy w budynkach wzniesionych w latach 70. i 80. ubiegłego wieku, gdy materiał ten był powszechnie stosowany ze względu na swoje właściwości izolacyjne. Właściciele takich nieruchomości powinni szczególnie poważnie potraktować obowiązek zgłoszenia.
Władze lokalne organizują punkty informacyjne, gdzie można uzyskać szczegółowe informacje na temat procedury zgłaszania azbestu oraz dostępnych form wsparcia finansowego. Jest to szczególnie istotne dla osób starszych, które mogą potrzebować pomocy w wypełnieniu niezbędnych dokumentów.
Ta ogólnopolska akcja inwentaryzacji azbestu ma nie tylko wymiar administracyjny, ale przede wszystkim zdrowotny i środowiskowy. Jest to kolejny krok w kierunku poprawy jakości życia Polaków i ochrony przyszłych pokoleń przed szkodliwym wpływem tego niebezpiecznego materiału.

Z zawodu językoznawca i tłumacz języka angielskiego. W redakcji od samego początku.