ZUS zaostrza kontrole. Sprawdza media społecznościowe, miejsce pobytu i dodatkowe zatrudnienie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wprowadził od stycznia 2025 roku nowe, bardziej rygorystyczne metody kontroli zwolnień lekarskich. Inspektorzy otrzymali dodatkowe uprawnienia, które pozwalają im nie tylko weryfikować miejsce pobytu chorego, ale również monitorować jego aktywność w mediach społecznościowych i sprawdzać, czy nie prowadzi działalności zawodowej.

Drastyczny wzrost wykrytych nieprawidłowości

W 2024 roku ZUS wstrzymał wypłaty zasiłków chorobowych na kwotę niemal 640 tysięcy złotych. To ponad dwukrotnie więcej niż w 2020 roku. Tak znaczący wzrost wykrytych nieprawidłowości skłonił instytucję do zaostrzenia kontroli.

Zgodnie z ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, prawo do kontroli zwolnień lekarskich mają zarówno ZUS, jak i pracodawcy zatrudniający ponad 20 pracowników. W przypadku mniejszych firm obowiązek weryfikacji przejmuje ZUS.

Kryteria typowania do kontroli

Zakład szczególną uwagę zwraca na przypadki budzące wątpliwości, takie jak wyjątkowo długie zwolnienia nieadekwatne do schorzenia, seria kolejnych zwolnień od różnych lekarzy czy unikanie badań kontrolnych. Pod lupę trafiają również osoby, które wcześniej miały problemy z prawidłowym wykorzystywaniem L4.

Od początku 2025 roku inspektorzy ZUS mogą przeprowadzać niezapowiedziane wizyty w miejscu zamieszkania chorych, monitorować ich aktywność zawodową oraz analizować profile w mediach społecznościowych. Szczególnie wnikliwie sprawdzane są przypadki osób prowadzących własną działalność gospodarczą lub pracujących podczas zwolnienia.

Najczęstsze powody kwestionowania zwolnień

ZUS najczęściej podważa zasadność zwolnień w przypadku wykrycia pracy podczas chorobowego, przebywania w innym miejscu niż zadeklarowane czy podejmowania aktywności niezgodnej z celem zwolnienia, takiej jak intensywne ćwiczenia, podróże czy remonty. Problematyczne jest również unikanie kontaktu z inspektorami lub odmowa udzielenia informacji.

Skutki nieprawidłowości

Konsekwencje niewłaściwego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego mogą być poważne. Oprócz utraty prawa do zasiłku chorobowego, ubezpieczony może zostać zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń wraz z odsetkami. W skrajnych przypadkach sprawa może trafić na drogę sądową.

Eksperci podkreślają, że zaostrzenie kontroli ma na celu nie tylko eliminację nadużyć, ale również ochronę uczciwych pracowników i pracodawców. ZUS zapowiada dalsze doskonalenie metod weryfikacji zwolnień lekarskich w odpowiedzi na ewoluujące formy ich nadużywania.