Będzie nowa ustawa. Jeżeli masz kłopoty i długi, koniecznie się przygotuj

Ministerstwo Finansów przedstawiło projekt nowej ustawy, która ma na celu wsparcie dłużników i kredytobiorców borykających się z problemami w spłacie zobowiązań. Proponowane rozwiązania obejmują m.in. odroczenie rat, zmianę oprocentowania, a nawet częściowe umorzenie zadłużenia. Ustawa ma nie tylko wzmocnić prawa kredytobiorców i dłużników, ale także uporządkować rynek niespłacanych kredytów.

Do tej pory windykacja była często pomijana w regulacjach prawnych. Projekt ustawy przedstawiony przez Ministerstwo Sprawiedliwości w 2022 roku, mający kompleksowo uregulować tę dziedzinę, nie przeszedł dalszych etapów legislacyjnych. Ponadto, Polska zaniedbała wprowadzenie unijnej dyrektywy NPL dotyczącej podmiotów obsługujących kredyty, której termin transpozycji minął w grudniu 2023 roku.

W maju 2024 roku zaprezentowano nowy projekt ustawy, którego celem jest ujednolicenie zasad obrotu wtórnego niespłacanymi kredytami w Unii Europejskiej. Zgodnie z proponowanymi przepisami:

• Podmioty zajmujące się obsługą kredytów będą musiały uzyskać licencję nadzoru.
• Nabywcy niespłacanych kredytów działający na własne ryzyko nie będą musieli ubiegać się o licencję.

Najważniejsze założenia projektu ustawy

1. Licencjonowanie podmiotów obsługujących kredyty: Podmioty te będą musiały spełnić określone wymogi i uzyskać licencję, aby móc prowadzić działalność.
2. Prawa i obowiązki nabywców kredytów: Nowa ustawa określi warunki działalności oraz prawa i obowiązki nabywców kredytów.
3. Ochrona praw konsumentów: Zmiana podmiotu obsługującego kredyt nie będzie mogła ograniczać praw dłużnika. Kredytobiorcom będą przysługiwać te same uprawnienia, jakie mieli wobec pierwotnego kredytodawcy.
4. Transgraniczna działalność: Podmioty posiadające licencję w jednym kraju Unii Europejskiej będą mogły prowadzić działalność w innych krajach członkowskich.

Opcje restrukturyzacji zadłużenia

Nowe przepisy zobowiązują kredytodawców do oferowania klientom opóźniającym się ze spłatą różnych opcji restrukturyzacji zadłużenia, w tym m.in.:

• Zmiany rodzaju kredytu
• Wydłużenia okresu spłaty
• Odroczenia rat
• Zmiany oprocentowania
• Zawieszenia spłaty
• Częściowej spłaty
• Przewalutowania
• Częściowego umorzenia i konsolidacji zadłużenia

Nadzór i sankcje

Nadzór nad działalnością podmiotów obsługujących kredyty będzie sprawować Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), która będzie prowadzić rejestr takich podmiotów. Ustawa wprowadzi również przepisy karne penalizujące prowadzenie działalności bez wymaganego zezwolenia.

Podmioty obsługujące kredyty będą zobowiązane do:

• Przekazywania jasnych, prawdziwych i nie wprowadzających w błąd informacji.
• Przestrzegania procedur ochrony danych osobowych.
• Komunikowania się z kredytobiorcami w sposób najmniej uciążliwy.

Termin zgłaszania uwag do projektu minął 6 czerwca. Kolejne kroki legislacyjne mogą nastąpić wkrótce, a ustawa ma wejść w życie po 14 dniach od jej ogłoszenia.

Nowa ustawa ma na celu wsparcie dłużników i kredytobiorców poprzez wprowadzenie bardziej elastycznych rozwiązań w zakresie restrukturyzacji zadłużenia oraz wzmocnienie ochrony praw konsumentów. Proponowane zmiany mogą przynieść ulgę wielu osobom zmagającym się z problemami w spłacie zobowiązań kredytowych.

Rekordowy wzrost zaległości płatniczych Polaków w pierwszym kwartale 2024 roku

Według najnowszego raportu BIG InfoMonitor i Biura Informacji Kredytowej, w pierwszym kwartale 2024 roku zaległości płatnicze Polaków wzrosły o rekordowe 2,1 miliarda złotych, osiągając poziom 85,7 miliarda złotych. Problemy ze spłatą zobowiązań dotyczą już co dwunastej pełnoletniej osoby w Polsce.

Alarmujące dane z rejestru dłużników

Z danych zgromadzonych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor i Biurze Informacji Kredytowej wynika, że:

• Przeterminowane zadłużenie konsumentów wzrosło o 2,1 miliarda złotych w pierwszym kwartale 2024 roku.
• Łączne zadłużenie osiągnęło rekordowy poziom 85,7 miliarda złotych.
• Problemy z regulowaniem bieżących rachunków, alimentów oraz kredytów ma 2 640 968 osób, co stanowi 8,3% pełnoletnich Polaków.

Średnie niespłacane zobowiązania przypadające na jednego dłużnika wynoszą 32 435 złotych. Pomimo rosnących długów, jedynie 3% badanych obawia się, że z tego powodu nie będzie mogła zaciągnąć kredytu w banku.

Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor, zwraca uwagę na sezonowość wzrostu zadłużenia. Według eksperta wartość przeterminowanych rachunków i rat kredytów konsumentów najbardziej przyrasta w pierwszym kwartale danego roku. Jest to związane z nadmiarem zobowiązań podjętych w grudniu oraz niemożnością regulowania przełożonych na później rachunków. Wierzyciele reagują na zaległości, zgłaszając je do rejestru BIG, co skutkuje widocznymi opóźnieniami w spłacie rat kredytów w Biurze Informacji Kredytowej.

Eksperci podkreślają, że średnie zadłużenie w wysokości ponad 32 tysięcy złotych może wpędzić wiele osób w spiralę zadłużenia. Z badania wynika, że 32% Polaków, niezależnie od wieku, płci, wykształcenia czy miejsca zamieszkania, najbardziej obawia się właśnie spirali zadłużenia.