Trujący smog w stolicy. Politechnika i ratusz jednoczą siły w walce o czyste powietrze

Warszawski Indeks Powietrza
– Wielokrotnie podkreślaliśmy, że obecnie funkcjonujący w Warszawie system badania jakości powietrza prowadzony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska nie jest wystarczający. Dlatego też podjęliśmy wspólnie z Politechniką Warszawską zadanie stworzenie lokalnego systemu diagnozującego – mówił podczas konferencji prasowej Michał Olszewski, wiceprezydent m.st. Warszawy. – Liczę, że już wkrótce będziemy mogli udostępnić mieszkańcom wyniki pomiarów prowadzonych w ramach Warszawskiego Indeksu Powietrza. System będzie sukcesywnie rozbudowywany, a dzięki doświadczeniom inżynierów będziemy w stanie stworzyć wiarygodne narzędzie pomagające w diagnozowaniu aktualnych problemów związanych z jakością powietrza – dodał.

Korzystając z doświadczeń i wieloletnich badań prowadzonych przez Politechnikę Warszawską opracowany zostanie Warszawski Indeks Powietrza (WIP). Porozumienie ramowe w tej sprawie zostało zawarte 11 marca 2016 r.

Warszawski Indeks Powietrza będzie systemem oceny i prognoz zanieczyszczeń powietrza, wspierającym zarządzanie jakością powietrza w stolicy.

 Politechnika Warszawska od 12 lat prowadzi badania dotyczące jakości powietrza w stolicy, a także oddziaływania zanieczyszczeń na środowisko oraz zdrowie mieszkańców. Rezultaty tych badań pozwoliły na opracowanie unikatowych technik analizy i syntezy wyników pomiarów stężeń substancji w powietrzu.

– Nasze badania prowadzimy od wielu lat. Posiadamy niezbędne kadry i doświadczenie. Jestem przekonany, że dzięki temu uda nam się ten projekt zakończyć pełnym powodzeniem. Dotychczasowa współpraca z Warszawą układała się bez zarzutu, dlatego też nie pozostaje mi nic innego jak życzyć sobie i stolicy pełnego sukcesu – mówił prof. dr hab. Stanisław Wincenciak, prorektor Politechniki Warszawskiej ds. Rozwoju.

Wynikiem porozumienia z Politechniką Warszawską jest podpisana 21 grudnia umowa na opracowanie i wdrożenie WIP. Warszawski Indeks Powietrza poprzez informowanie mieszkańców w prosty i czytelny sposób, ma umożliwić podniesienie ich świadomości w kwestiach związanych z jakością i zanieczyszczeniem powietrza. Pozwoli również na identyfikację krytycznych dla obszaru miasta przekroczeń stężeń w oparciu o dane pozyskiwane w czasie rzeczywistym z systemu pomiarowego WIOŚ oraz stworzy podstawy do rozbudowy systemu warszawskiego o sieć punktów pomiaru substancji w powietrzu. WIP będzie również narzędziem, które pomoże władzom m.st. Warszawy podejmować decyzję o działaniach interwencyjnych takich jak skierowanie na ulice polewaczek czy też ustanowienie bezpłatnej komunikacji miejskiej.

Rozbudowa warszawskiego systemu planowana jest w kolejnym etapie prac. Pozwoli ona na dokładne informowania mieszkańców o potencjalnych zagrożeniach oraz na dalsze doskonalenie stosowanych narzędzi krótkoterminowych zmierzających do wyeliminowania ponadnormatywnych stężeń zanieczyszczeń w powietrzu.

Do czasu uruchomienia WIP na stronie internetowej Urzędu m.st. Warszawy (www.um.warszawa.pl) pojawi się banner informujący o aktualnym stanie powietrza w stolicy. Prezentowane tam informacje pochodzić będą ze stacji pomiarowych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Program ochrony środowiska
„Program ochrony środowiska dla m.st. Warszawy na lata 2017-2020 z perspektywą do 2023 roku” (POŚ) będzie podstawowym dokumentem zarządzania miastem w zakresie ochrony środowiska. Wyznaczy on cele jakie w tym obszarze powinna osiągnąć stolica oraz kierunki działania, które będą realizowane do 2023 roku. Jest to trzeci tego rodzaju dokument sporządzony w stolicy, ale pierwszy przygotowany przez Urząd m.st. Warszawy. Program ochrony środowiska został uchwalony przez Radę m.st. Warszawy podczas sesji 15 grudnia 2016 r.

W POŚ zawarte zostały zawarte również wytyczne dotyczące działań w zakresie ochrony powietrza w stolicy. Wśród nich należy wymienić:

1. Rozwój i promocję systemu transportu publicznego;
2. Rozbudowę systemu dróg dla rowerów i innej infrastruktury rowerowej;
3. Zmywanie ulic w celu ograniczenia pylenia;
4. Ograniczenie pylenia podczas robót budowlanych i porządkowych;
5. Podłączanie do sieci ciepłowniczej obiektów ogrzewanych dotychczas z indywidualnych źródeł;
6. Dofinansowanie wymiany kotłów węglowych na niskoemisyjne;
7. Warszawski Indeks Powietrza – pomiary wartości stężeń i informacja dla mieszkańców;
8. Rozwój i utrzymanie terenów zieleni jako elementów wpływających na jakość powietrza atmosferycznego;
9. Edukacja ekologiczna, popularyzowanie zachowań wpływających pozytywnie na jakość powietrza;
10. Kontrole przestrzegania zakazu spalania odpadów w kotłach c.o.

Standardy kształtowania zieleni
Jedną z integralnych części Programu będą „Standardy kształtowania zieleni Warszawy”. Dokument ten zawiera większość danych na temat postępowania z zielenią miejską. Są tam m.in. wytyczne dotyczące doboru gatunków, projektowania, technologii wykonania jak i pielęgnacji, co jest równie istotne jak samo posadzenie.

Standardy opracowane zostały przez zespół specjalistów działających w ramach Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego. Powstały w celu wprowadzenia jednolitych zasad postępowania dla wszystkich jednostek administrujących zielenią w m.st. Warszawy, będą też materiałem o charakterze edukacyjnym dla zainteresowanych mieszkańców Warszawy.

Inwentaryzacja przyłączeń w stolicy
Podczas przygotowywania projektu uchwały wprowadzających dofinansowywanie do wymiany kotłów węglowych Urząd m.st. Warszawy przeprowadził inwentaryzację przyłączeń do warszawskiej sieci ciepłowniczej i sieci gazowej. Dzięki temu możliwe było zidentyfikowanie potencjalnych zainteresowanych dopłatami. Poniżej przykład jednej z map przedstawiającej przyłącza sieci gazowej na terenie stolicy.

ampania „Oddychaj Warszawo”
Na słupach ogłoszeniowych należących do spółki Warexpo, a także na ekranach znajdujących się w pojazdach komunikacji miejskiej zobaczyć będzie można plakaty i spoty kampanii „Oddychaj Warszawo”. Akcja prowadzona w grudniu i w styczniu ma na celu uświadomienie warszawiakom jak ważna jest zmiana ich codziennych postaw. W pierwszym etapie na ulicach pojawią się plakaty namawiające do korzystania z komunikacji publicznej, docieplania budynków, a także do dbałości o miejską zieleń. Drugi etap kampanii będzie zachęcał mieszkańców stolicy, aby korzystali z systemu dofinansowań wspierających inwestycje związane z ochroną środowiska. Poniżej przykłady plakatów kampanii „Oddychaj Warszawo”.

Zielona Mapa
Zielona Mapa jest nowym przedsięwzięciem Zarządu Transportu Miejskiego i Miejskich Zakładów Autobusowych. www.zielonamapa.waw.pl prezentuje jak w łatwy sposób komunikacją miejską dotrzeć do atrakcyjnych przyrodniczo miejsc w Warszawie i okolicy. Jest to pierwszy etap projektu, w którym zaprezentowanych zostało 12 lasów i rezerwatów.

Celem projektu jest przede wszystkim zwiększenie świadomości warszawiaków w zakresie konieczności poprawienia jakości powietrza. Zadaniem pośrednim jest również przekonanie mieszkańców by przesiedli się do komunikacji miejskiej m.in. ze względu na jej ekologiczne zalety. Pokazując uroki leśnych zakątków strona zachęca by, jeśli to niemożliwe w dzień powszedni, choć w weekend zrezygnować z auta i wspólnie z rodziną czy znajomymi  – autobusem lub tramwajem  – wybrać się do lasu.

Serwis www.zielonamapa.waw.pl przekonuje, że by zaplanować wyjątkowy, przyrodniczy weekend,  nie trzeba mieć samochodu. Wystarczy bilet miejski i ochota na spacer.

Na stronie ponadto opisane zostały zagadnienia dotyczące hałasu.

Warszawa walczy z zanieczyszczeniami powietrza
Działania dotyczące poprawy jakości powietrza w Warszawie prowadzone są w trzech obszarach: transport, zieleń oraz energia. Ich finansowanie jest zapewnione dzięki podpisanemu w maju 2016 roku zarządzeniu Hanny Gronkiewicz-Waltz, Prezydent m.st. Warszawy zatwierdzającemu „Program inwestycyjny do Planu gospodarki niskoemisyjnej dla m.st. Warszawy”. Budżet Programu ma wartość 16 miliardów złotych.

Tylko w budżecie m.st. Warszawy na 2017 rok na ochronę środowiska przeznaczonych zostało ponad 2 miliardy złotych. Ponad 1,1 miliarda złotych z tej kwoty przeznaczonych będzie na ochronę powietrza w Warszawie. Wśród realizowanych za te środki działań znajdują się m.in. rozbudowa II linii metra, zakup niskoemisyjnego taboru komunikacji miejskiej, rozwój infrastruktury rowerowej czy też letnie oczyszczanie ulic.

Część środków przeznaczonych będzie również na dopłaty do inwestycji polegających na wymianie starych pieców węglowych na nowoczesne źródła ciepła opalane gazem, a także na przyłączenia do warszawskiej sieci ciepłowniczej. Warszawiacy będą mogli otrzymać na te inwestycje od 7 000 do 20 000 zł.

W kontroli domowych palenisk pomocne będą nowoczesne radiowozy przekazane Straży Miejskiej m.st. Warszawy. Pięć laboratoriów na kołach przystosowanych jest do pracy w zróżnicowanym terenie i wyposażonych w najnowocześniejsze systemy kontrolno-pomiarowe. Oprócz badań jakości powietrza, strażnicy mogą również sprawdzać stan cieków wodnych.